Trước đó ngày 28.10, ông Hoàng Xuân Quế đã nộp đơn khởi kiện Quyết định số 4674/QĐ-BGDĐT ngày 11.10.2013 về việc thu hồi bằng tiến sĩ của ông do Bộ trưởng Bộ GD-ĐT ban hành. Vụ kiện này đang được dư luận quan tâm theo dõi bởi lần đầu tiên, một cán bộ có chức, quyền đâm đơn kiện quyết định hành chính của người đứng đầu ngành giáo dục.
Theo tìm hiểu của Thanh Niên, quyết định thu hồi bằng tiến sĩ của ông Hoàng Xuân Quế do Bộ GD-ĐT ban hành căn cứ vào kết luận thanh tra của Bộ này trước đó, cho rằng luận án tiến sĩ của ông này đã sao chép từ một luận án khác nên không được coi là một công trình khoa học. Cụ thể, luận án tiến sĩ "Giải pháp hoàn thiện các công cụ chủ yếu của chính sách tiền tệ ở Việt Nam" do ông Hoàng Xuân Quế là tác giả thực hiện năm 2003 đã sao chép 52 trang rưỡi/159 trang trong luận án tiến sĩ "Các giải pháp hoàn thiện việc cung ứng và kiểm soát khối lượng tiền lưu thông của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong nền kinh tế thị trường", do tiến sĩ Mai Thanh Quế, Học viện Ngân hàng thực hiện năm 2002.
Kết luận thanh tra của Bộ GD-ĐT nêu rõ “các sao chép trong nội dung luận án của ông Hoàng Xuân Quế là không hợp pháp, vì: Thứ nhất, các nội dung sao chép không có chú dẫn nguồn trích (trong luận án của ông Hoàng Xuân Quế, phần danh mục tài liệu tham khảo không có tên luận án ông Mai Thanh Quế); thứ hai, việc sao chép không đúng quy định (không có dấu ngoặc kép cho phần sao chép nguyên văn)”.
“Chỉ có con đường ra tòa”
Tiếp xúc với Thanh Niên, ông Hoàng Xuân Quế phủ nhận toàn bộ kết luận thanh tra và cho rằng đang có những “động cơ không bình thường” và “chỉ bằng con đường ra tòa thì mới có thể làm sáng tỏ những bức xúc lâu nay mà tôi nhiều lần làm đơn thư khiếu nại nhưng không được giải quyết thỏa đáng”, ông Quế nói.
Theo ông Hoàng Xuân Quế, kết luận thanh tra của Bộ GD-ĐT được thực hiện theo đơn tố cáo và một trong những người tố cáo là GS-TS Nguyễn Văn Nam, cựu Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế quốc dân. Ông Nam cũng chính là Chủ tịch Hội đồng phản biện luận án của tiến sĩ Quế 10 năm trước. Bên cạnh đó, ông Quế bày tỏ nghi ngờ cuốn luận văn tiến sĩ là cơ sở để Bộ GD-ĐT kết tội ông không phải là bản gốc mà đã được “đánh tráo vì động cơ nào đó”. Thời điểm được Bộ GD-ĐT mời lên nghe dự thảo xác minh thanh tra, ông Quế đã phản đối cho rằng kết luận suy diễn và đã có đơn đề nghị khẩn cấp xác minh tiếp nhưng không được chấp nhận. “Kết luận thanh tra dựa trên những tài liệu phiến diện, không đầy đủ, không xem xét đến những tài liệu chứng cứ liên quan do tôi cung cấp, không trưng cầu ý kiến các thành viên trong hội đồng chấm luận án của tôi”, ông Quế bày tỏ.
Trong hồ sơ khiếu nại lên Bộ GD-ĐT trước đây và khởi kiện ra TAND TP.Hà Nội cũng có nhiều tài liệu thể hiện quan điểm của những người trong cuộc không đồng tình với cách giải quyết của Bộ GD-ĐT. Trong đó, bà Dương Thu Hương - nguyên Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Ngân sách của Quốc hội, người được Bộ GD-ĐT mời phản biện kín luận án tiến sĩ của ông Hoàng Xuân Quế và cũng từng là hướng dẫn 1 của nghiên cứu sinh Mai Thanh Quế cho rằng việc kết luận hai luận án tiến sĩ này sao chép nhau là không có cơ sở. Tương tự, PGS-TS Lê Đình Hợp, người từng là phản biện 2 của ông Hoàng Xuân Quế cũng có văn bản gửi Bộ GD-ĐT khẳng định: “Không có sự sao chép trùng lặp với các công trình khoa học nào đã từng công bố kể cả luận án tiến sĩ của Mai Thanh Quế”. Ngoài ra, nhiều người khác là phó giáo sư, tiến sĩ từng trong hội đồng hướng dẫn ông Quế cũng có văn bản bày tỏ sự không đồng tình với cách giải quyết của bộ này và đề nghị một kết luận phải dựa trên những bằng chứng xác thực chứ không thể suy diễn.
Trong vụ kiện này, Bộ trưởng GD-ĐT đã ủy quyền cho 2 cán bộ cấp vụ tham gia tố tụng với tư cách bên bị kiện.
Thái Sơn