Gửi đến các bạn phóng sự ảnh của một bạn đọc Danlambao. Hình ảnh của bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang, quê hương của tù trưởng Nguyễn Tấn Dũng để bà con được biết tù trưởng đã quan tâm đến tù nhân như thế nào.  Photo 1:  Photo 2: Photo 3: Photo 4: Photo 5: Photo 6: Photo 7: Photo 8: Photo 9: Photo 10: Photo 11: Bạn đọc Danlambao |
12 April 2011
Phóng sự ảnh bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang
Nguy cơ mất mũi Cà Mau
Biển đang "gặm" dần mũi Cà Mau. Tình trạng đã đến mức báo động khiến có những lo ngại mũi đất tận cùng của cực nam Tổ quốc sẽ biến mất... Biển "phản công" Ở tọa độ 8 độ 37 phút 30 vĩ bắc và 104 độ 43 phút kinh đông (thuộc xã Đất Mũi, H.Ngọc Hiển, Cà Mau), mũi Cà Mau là vị trí mà nhiều người VN khát khao ít nhất một lần được đặt chân tới. Lịch sử vùng đất này luôn tiếp nối câu chuyện đất sinh sôi lấn dần ra biển. Vùng đất trẻ còn được coi như một biểu tượng tinh thần của không chỉ cư dân Đất Mũi. Nhà thơ Xuân Diệu từng cảm hứng: "Mũi Cà Mau: vùng đất tươi non/ Mấy trăm đời lấn luôn ra biển/ Phù sa vạn dặm tới đây tuôn/ Lắng lại; và chân người bước đến" (Mũi Cà Mau). Tuy nhiên, một thực tế là trong những năm gần đây, vùng đất này đang chịu cảnh xói lở khiến nhiều người đến đây phải chạnh lòng. Nhiều vị trí, vài năm trước còn đó, giờ đã mất bởi đà xâm thực vốn chưa từng diễn ra với vùng đất "Mũi tàu Tổ quốc" này. "Nếu lấy bản đồ trước đây so với bây giờ, chúng ta sẽ thấy khu vực mũi Cà Mau đã có nhiều thay đổi", một cán bộ công tác tại Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau chỉ cho chúng tôi xem những biến dạng đến giật mình của mũi đất nổi tiếng này.
Được biết, từ khi khu đất này trở thành khu du lịch (KDL) sinh thái (năm 2001) đến nay, địa phương đã không ít lần cho làm bờ kè để giữ đất. Tuy nhiên, nhiều công trình với các chất liệu khác nhau đều không tồn tại nổi trước đà xâm thực dữ dội của biển, chỉ còn lại dấu tích là những cọc dừa, cọc bê tông nằm khẳng khiu giữa biển. "Ăn" hết những bờ kè giữ đất, biển "nuốt" luôn những công trình du lịch và hiện đang tiến gần đến công trình biểu tượng mũi Cà Mau. Đưa chúng tôi ra khu đất tận cùng của chóp mũi, anh hướng dẫn viên du lịch tên Dương Văn Thắng chỉ về các thanh cọc phía xa nói đó là công trình bờ kè chắn sóng đã bị sóng đánh hư. Cách bờ khoảng 10m về hướng đông là hàng cọc bê tông đang xây dở dang, nhưng đã bị sóng "đánh phủ đầu" để tiếp tục lấy đi phần đất bên trong. Sát con lộ, một dãy kè bằng cây tràm "dã chiến" vừa được đóng, nhưng cũng thật mong manh và biển đã bắt đầu ăn tới con lộ. Từ con lộ này, qua một khoảnh đất nữa là biểu tượng mũi Cà Mau...
Phía trong biểu tượng mũi Cà Mau về phía tây là cột mốc tọa độ quốc gia. Trước đây, sau khi tham quan cột mốc đặc biệt này, du khách sẽ được dẫn đến một con đường nhỏ len qua rừng đước để đi từ đông sang tây mũi Cà Mau. Phía ngoài còn có con đường xi măng uốn cong theo bờ biển, dọc theo là những chòi gác để khách nghỉ chân và ngắm cảnh. Tuy nhiên, đến thời điểm này con đường đã biến mất. Khách cũng không thể đặt chân lên các căn chòi gác vì số nằm trong thì bị sóng biển đánh tới chân, số khác thì đã nằm... chơi vơi ngoài biển. Đưa khách qua mỏm đất nằm chếch về hướng tây mũi Cà Mau, nơi những rẻo đất khẳng khiu, tơi tả sau những cú đánh của sóng biển, một nhân viên của KDL mũi Cà Mau cho biết, trong Tuần lễ du lịch Đất Mũi diễn ra hồi tháng tư năm ngoái, người ta đã cho làm một đoạn đường tạm để du khách và quan chức có thể đi từ đông sang tây. Tuy nhiên chẳng bao lâu sau, biển cũng đã "hô biến" luôn đoạn đường này. Bây giờ, chỉ có thể đứng ở rẻo đất chóp mũi để nhìn ra căn chòi gác bị sóng biển cách ly khỏi bờ. Chếch về phía tây mũi đất là một khóm cây mắm đã "chia tay" với bờ. Anh này nói trước đây những vị trí trên là một phần đất liền. Chỉ sau mấy năm nó đã "thuộc về biển cả". Không chỉ có mũi đất nằm trong KDL mũi Cà Mau, cả dãy bờ biển chạy dọc về hướng đông cũng đang hứng chịu cảnh biến xâm thực. Ông Nguyễn Quốc Khải, cán bộ quản lý KDL Lý Thanh Long, cho biết khoảng 4 năm nay, biển đã lấn vào đất liền tại KDL này trên dưới 300m. Trước đây, vùng đất này hằng năm được biển mang phù sa về bồi lắng. Tuy nhiên, chỉ khoảng 4 năm nay, biển đã "đổi tính" lấy mất bãi cát vàng, tiến đến ăn bứt bờ kè phía trong bãi cát khoảng 50m. Xong bờ kè, sóng biển lại "thịt" luôn những cây dương được trồng phía trong, rồi "gặm" luôn sân bóng đá. Đánh dạt các công trình du lịch, đến hồ nuôi cá cảnh quan nằm sâu trong đất liền cũng chẳng yên. Chạy dọc theo KDL Lý Thanh Long, con lộ xi măng rộng dẫn đến một nhà hàng thủy tạ cũng bị biển "nuốt" trôi. Nhà hàng hiện đã tách xa khỏi đất liền.
Do thời tiết hay con người? Ông Lý Hoàng Tiến, Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã Đất Mũi cho biết nhiều khu đất, trong đó có những khu đất nằm trong quy hoạch dự án nhưng chưa kịp triển khai xây dựng cho đến nay đã không còn. Đơn cử như khu đất phía sau biểu tượng mũi Cà Mau, Bộ Công an dự kiến xây dựng khu nhà nghỉ, nhưng đã bị biển lấy mất. Ông Tiến tâm sự, gắn bó với vùng đất này nhiều năm ông hiểu biển ở đây "có bồi có lở", đặc biệt là khu vực phía đông mũi Cà Mau. Nhưng mức độ xói lở không nghiêm trọng như bây giờ. Có nhiều bận ra khảo sát khu vực bờ cát thấy có các đụn cát được bồi lắng, chưa kịp mừng, mấy ngày sau trở ra thì đụn cát đã... mất tiêu.
Ông Tạ Huỳnh Vĩnh Trường, Giám đốc Công viên văn hóa mũi Cà Mau nói, ở đây nhiều năm ông đã chứng kiến có những thay đổi bất thường của thời tiết. Như 2 năm nay triều cường đã đột ngột tăng cao. Vào những ngày cao điểm, nước biển đã dâng lên cao hơn những năm trước chừng 2 gang tay, nhấn chìm nhiều dãy đất thuộc mũi Cà Mau. Căn nhà làm việc của BQL cũng bị nước biển dâng ngập. Tương tự, anh Nguyễn Quốc Khải cho biết từ năm 2009 đến nay, vào thời điểm tháng 10 âm lịch có lúc triều cường dâng cao đã cuốn trôi nhiều vật dụng tại KDL Lý Thanh Long. Anh Khải cho rằng chính sự thay đổi triều cường là nguyên nhân dẫn đến sạt lở. Nhưng ông Tiến thì không cho như vậy. Theo ông, bồi lở là chuyện của tự nhiên, nhưng riêng tại khu vực mũi Cà Mau thì nguyên nhân chính là do sự tác động của con người. Người dân Cà Mau có cụm từ "cây mắm đi trước cây đước theo sau" để chỉ quá trình lấn ra biển của vùng đất bồi lắng. Cây mắm giữ vai trò tiên phong lấn ra biển. Rễ mắm bám chặt vào đất, giữ phù sa, bồi lắng, tích tụ lâu ngày trở thành vùng đất mới. Khi cây mắm hoàn thành sứ mệnh thì đến lượt cây đước theo sau để "khẳng định chủ quyền" của đất liền. Một thời gian, rừng phòng hộ ven biển đã bị xâm phạm. Thêm vào đó, khi xây dựng KDL, người ta đã đưa cơ giới vào đào xới, lấy cát từ các bãi bồi lắng. Điều này đã tác động xấu vào tiến trình diễn thế của tự nhiên, gây sạt lở. Tuy sau đó những người có trách nhiệm cho xây dựng bờ kè giữ đất, nhưng do xây dựng không đúng kỹ thuật nên các bờ kè chỉ "làm mồi" cho sóng biển.
Tiến Trình |
Tắc nghẽn cửa ngõ phía đông TP.HCM
Sau Tết Nguyên đán, TP.HCM đồng loạt đóng 2 cây cầu huyết mạch là Rạch Chiếc và Đinh Bộ Lĩnh cùng nằm trên trục cửa ngõ phía đông để triển khai nâng cấp, xây mới khiến hướng lưu thông này lại càng ùn tắc nghiêm trọng hơn. Kẹt xe dây chuyền Cửa ngõ phía đông TP.HCM đóng vai trò cực kỳ quan trọng, gồm quốc lộ (QL) 13 chạy thẳng ra Bình Dương và xa lộ Hà Nội (XLHN) nối với Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT), các tỉnh miền Trung, miền Bắc và Tây Nguyên.
Nếu QL 13 đoạn qua Bình Dương khang trang, rộng rãi, xe cộ lưu thông thoải mái thì về đến TP.HCM trở nên chật hẹp, nhiều "ổ gà", "ổ voi". Chưa kể, càng vào gần trung tâm thành phố, tình trạng kẹt xe càng nặng nề, nhất là đoạn giao cắt với đường ray xe lửa tại ngã tư Bình Triệu và trước cổng Bến xe (BX) Miền Đông. Sau thời gian sửa chữa cầu Bình Triệu 1, mới đây, Sở GTVT TP.HCM tiến hành rào chắn một nửa cầu Đinh Bộ Lĩnh để nâng cấp khiến hướng lưu thông này càng trở nên tắc nghẽn. Tương tự, XLHN cũng quá tải nghiêm trọng suốt hơn 1 tháng qua kể từ khi đóng cầu Rạch Chiếc để xây mới. Lộ trình lưu thông tạm xa gấp đôi lộ trình cũ, thường xuyên kẹt cứng tại ngã tư Thủ Đức, ngã tư Bình Thái, ngã tư RMK... Riêng đoạn từ ngã ba Cát Lái đến chân cầu Sài Gòn gần đây xuất hiện nhiều dãy "lô cốt" án ngữ khiến xe máy phải chạy vào phần đường dành cho ô tô, gây ùn ứ và nguy cơ tai nạn cao.
Ông Lương Hoàng Trung - Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP.HCM, lo ngại nguy cơ kẹt cứng trên XLHN khi tiến hành sửa chữa, nâng cấp cầu Sài Gòn trong thời gian tới, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình lưu thông và vận chuyển hàng hóa, gây kẹt xe dây chuyền khu vực nút giao Hàng Xanh, đường Nguyễn Hữu Cảnh... Đại tá Võ Văn Nhuận - Trưởng phòng CSGT đường bộ - đường sắt (Công an TP.HCM), nhận xét thời gian qua, tình trạng kẹt xe tại hướng cửa ngõ phía đông tăng cao, đặc biệt nhiều vụ ùn tắc kéo dài (có vụ đến 8 tiếng) trên XLHN, cầu Sài Gòn, cầu Bình Triệu, ngã tư Bình Triệu, BX Miền Đông... trong khi công tác ứng cứu sự cố gặp nhiều khó khăn. Xây đường cao tốc liên vùng TS Trần Đình Bá (Hội Khoa học kinh tế VN) cho rằng, tình trạng tắc nghẽn tại cửa ngõ phía đông là tất yếu, bởi nhu cầu lưu thông quá lớn. Trong đó, hành khách từ các tỉnh Đông Nam Bộ như BR-VT, Đồng Nai, Bình Dương có nhu cầu đi máy bay ra các tỉnh phía bắc đều đổ dồn vào sân bay Tân Sơn Nhất; nếu đi đường sắt, đường bộ phải đổ dồn vào ga Sài Gòn và BX Miền Đông nên không thể tránh khỏi tắc nghẽn. "Trên thế giới, các đô thị có hơn 3 triệu dân đều có ít nhất 2 sân bay, 2 nhà ga xe lửa, 2 BX, bến tàu… ở 2 đầu TP để thoát người và chi viện cho nhau khi cần thiết. Vậy mà một siêu đô thị gần 10 triệu dân như TP.HCM vẫn đang ở thế độc đạo, chỉ có một sân bay, một nhà ga xe lửa, 2 BX khách nằm ngay trong nội đô thì cũng chỉ có tác dụng hai trong một...", TS Bá phân tích. Do đó, cần đẩy nhanh các giải pháp đồng bộ như di dời BX, cảng biển, xây dựng sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai) nhằm giảm áp lực giao thông đổ dồn vào trung tâm thành phố. Hiện TP.HCM đang triển khai nhiều dự án (DA) hạ tầng ưu tiên cho trục cửa ngõ phía đông, như mở rộng XLHN, mở rộng liên tỉnh lộ 25B nối từ XLHN vào cảng Cát Lái, mở rộng cầu đường Bình Triệu 2... Tuy vậy, theo ông Lương Hoàng Trung, việc mở rộng bề mặt đường sẽ chỉ giải quyết một phần tình trạng kẹt xe trên XLHN. Bên cạnh đó cần xây dựng cầu vượt hay hầm chui tại các giao lộ. Có thể thấy, nút giao Cát Lái từ khi được xây dựng cầu vượt đã cải thiện đáng kể tình trạng ùn tắc. Các nút giao khác còn đang trong giai đoạn lập DA, như nút giao Bình Thái, nút giao Thủ Đức và nút giao Tân Vạn… Đặc biệt, quy hoạch phát triển GTVT vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 cũng ưu tiên phát triển hệ thống giao thông liên kết vùng, nhằm xóa bỏ sự ngăn trở về hạ tầng cho toàn khu vực. Trong đó, các công trình đang và sẽ triển khai như: đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây; Trung Lương - Mỹ Thuận, Bến Lức - Nhơn Trạch - Long Thành; Dầu Giây - Phan Thiết, Biên Hòa - Vũng Tàu; TP.HCM - Mộc Bài; TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành; Dầu Giây - Đà Lạt, xây dựng các đường liên cảng và nâng cấp các QL. Song song đó, sẽ triển khai nâng cấp tuyến đường sắt Trảng Bom - Bình Triệu; nghiên cứu xây dựng đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu và đường sắt nối vào cụm cảng BR-VT, tuyến đường sắt Dĩ An - Lộc Ninh, các tuyến đường sắt đô thị (metro) TP.HCM... Phương Thanh |
Phảng phất một cái mùi…
* Khi giáo sư Ngô Bảo Châu viết: "Tôi vốn không đặc biệt hâm mộ ông Cù Huy Hà Vũ. Những lý lẽ ông đưa ra tôi cũng không thấy có tính thuyết phục đặc biệt." có lẽ ông Châu muốn nói như vầy: "Tôi thấy ông Cù Huy Hà Vũ cũng giống như bất cứ người nào, chẳng có gì đặc biệt, mà sao mọi người cứ làm rùm beng lên như thế? Đọc những lập luận của ông Vũ tôi thấy chúng lỏng lẻo, không có chứng cớ, không thuyết phục." Ông Châu còn muốn ngụ ý: những vấn đề ông Vũ nêu ra như: cho Trung Quốc lên Tây Nguyên khai thác bauxite, xâm hại mội trường, đe dọa an ninh quốc phòng, các vụ chiếm dụng thô bạo và bừa bãi đất của dân diễn ra khắp cả nước, vụ ông sếp công an khoe là đã đánh sập 300 trang mạng, vụ Đảng đứng trên luật pháp, đứng trên quốc hội nên đẻ ra tham nhũng tràn lan…đều do ông Vũ nói theo cảm tính, thiếu chứng cứ, mà cho dù có chứng cứ đi nữa thì nhà nước vẫn đúng, chẳng qua là ông Vũ chưa đủ trình độ để hiểu những "ý đồ chiến lược lớn" của Đảng đó thôi. Vậy thì: Có phải vì quần chúng hời hợt nên mới hâm mộ ông Cù Huy Hà Vũ? Có thật ông Cù Huy Hà Vũ chưa đủ trình độ để hiểu những ý đồ chiến lược lớn của Đảng nên những lý lẽ của ông chưa đủ thuyết phục? Tôi lại nghĩ: những vấn đề ông Vũ nêu ra đều là những sự thật hiển nhiên ai cũng biết: trí thức cũng biết, người bình dân cũng biết, chị bán vé số cũng biết, bác phu khuân vác ở bến tàu cũng biết, em bé đánh giày cũng biết mà không cần ai thuyết phục. Nếu như ông Vũ có lập luận dài dòng là vì nhu cầu tự biện hộ trước tòa chứ thực ra những vấn đề minh bạch như vậy thì làm gì phải đặt vấn đề thuyết phục hay không thuyết phục!? Ở Việt Nam hiện nay chỉ có 3 loại người không tin những lời ông Cù Huy Hà Vũ, đó là: một số ít đảng viên cộng sản có trình độ văn hóa thấp, một số người được nhà nước cho đặc quyền đặc lợi quá lớn và những kẻ cơ hội. Giáo sư Ngô Bảo Châu thuộc loại nào? Để trả lới câu hỏi này xin trích mấy dòng sau đây của tác giả Nguyễn Tường An: "Hai câu đầu: «Tôi vốn không đặc biệt hâm mộ ông Cù Huy Hà Vũ. Những lý lẽ ông đưa ra tôi cũng không thấy có tính thuyết phục đặc biệt» là viết cho Đảng đọc. Giáo sư muốn khẳng định ngay với nhà cầm quyền Việt Nam rằng mình không «cùng hội cùng thuyền» với Cù Huy Hà Vũ." Phần tôi, tôi thấy câu nói của ông Ngô Bảo Châu tuy ngắn gọn nhưng nó đã "phủi" toàn bộ công trình biên khảo của Cù Huy Hà Vũ, đã ken-xồ mọi công lao đóng góp của ông CHHV và biến bảy năm tù của ông Vũ trở thành vô nghĩa. Có một số người nghĩ rằng câu nói ấy ông Châu đã khen ông Vũ nhưng tôi lại thấy đó là một đòn rất hiểm và thật ác đối với một người đã vì nghĩa mà hy sinh thân mình. Ở một đoạn khác tác giả Nguyễn Tường An lại viết: "Tôi biết nhiều trí thức chưa đủ dũng cảm để lên tiếng trước vụ Cù Huy Hà Vũ. Nhưng thà im lặng còn hơn bóp méo sự thật. La moitié de la vérité ce n'est pas la vérité – Một nửa sự thât không còn là sự thật. Ngược lại, giáo sư Ngô Bảo Châu cũng có quyền nói «những lý lẽ» Cù Huy Hà Vũ đưa ra «không thấy có tính thuyết phục đặc biệt», nhưng ít nhất giáo sư cũng nên phân tích cụ thể: «Những lý lẽ» đó là gì? Vì sao giáo sư không thấy thuyết phục? Điều này rất cần thiết để đảm bảo công bằng cho người vắng mặt, hơn nữa một người đang bị nhà cầm quyền Việt Nam giam giữ, một người không thể tự bảo vệ mình. (Paris 8 tháng 4 năm 2011)" Về ý kiến ông giáo sư cho rằng ông CHHV là người không tầm thường và ví ông như Kinh Kha gì gì đó.. thì tôi xin trích một comment của một độc giả đăng trên Blog Lề Bên Trái như sau: "Tuy nhiên, khi ca ngợi CHHV, GS đã so sánh Anh với Hector, Turnus và Kinh Kha, những kẻ đầy dũng khí nhưng đều đi vào trận một cách tuyệt vọng và chết trong bi thảm. Khó mà đồng ý với cách so sánh như vậy. CHHV đang dẫn đầu cả một phong trào, và phong trào đó sẽ dành thắng lợi! Dù bị còng tay, nhưng Anh vẫn đang ở thế thượng phong." (Nguyễn Tiến Dũng | 07/04/2011 lúc 8:22 sáng) * Thực sự khi mới đọc những lời "bình luận" của ông Ngô Bào Châu tôi cũng muốn bỏ qua cho ông ta và tôi đã đi tản bộ ngoài bờ sông để quên đi những điều nhảm nhí, nhưng có một cái gì đó, đúng ra là có một cái mùi gì đó nó cứ phảng phất trong không khí, ban đầu tôi tưởng đó là thứ mùi do nước thải từ cái xóm nhà bên kia sông chảy xuống sông, nhưng lâu nay tôi vẫn thường tản bộ quanh đây sao không nghe thấy? Đó là một thứ mùi rất đặc biệt, nó ngai ngái, thơm không ra thơm, thúi không ra thúi, vừa giống nước đái heo vừa giống mùi nước hoa hảo hạng của Pháp. Cuối cùng chịu không nổi tôi đành quay trở về. Ngay lúc đó trong đầu tôi chợt hiện ra đáp án: đó là cái MÙI CƠ HỘI. Con chó chạy ra đón tôi. Tôi ôm lấy nó vào lòng, chợt thấy lòng rung chuyển vì một xúc động kỳ lạ: con vật nhỏ bé này sao mà cao quý đến thế! Nó là hiện thân của chân thật, của lòng dũng cảm và nhân hậu. Chợt nhớ một người bạn thân, đang dạy toán tại một trường đại học nọ, anh đã tưởng tượng ra cuộc phỏng vấn David Hilbert, người Đức, nhà toán học hàng đầu thế giới hồi đầu thế kỷ XX, để nói lên một thực tế khá bất ngờ: Trích… "Giáo sư David Hilbert: Đúng, không thể có vật lý, hóa học và khoa học – kỹ thuật nói chung nếu không có toán học. Ví dụ như khi nghiên cứu về chuyển động của các vật thể theo quan điểm cổ điển thì không thể không dùng đến những khái niệm toán học như "đạo hàm", "tích phân", còn nghiên cứu chuyển động của các hạt vi mô thì không thể không dùng cái gọi là "lý thuyết toán tử" hoặc "lý thuyết nhóm",… Nhưng anh bạn biết không: tất cả những thứ được dùng trong vật lý, hóa học và các khoa học ứng dụng chiếm không đến 1/1000 những thứ mà các nhà toán học đã "sáng tạo" ra, và những thứ toán đắc dụng lại thường không phải do những người chỉ chuyên về toán, mà là do những người đồng thời là nhà vật lý hoặc thậm chí nhà kinh tế học, làm ra. Newton, Lagrange hay Minkowski, von Neumann,… là những người như vậy." Vậy thì việc "giải được cái bổ đề" gì gì đó…liệu có đem lại một chút cá, chút thịt nào cho bữa ăn của những gia đình khu ổ chuột? Liệu những bệnh nhân đang nằm la liệt, vắt vẻo như những tử thi nơi hành lang bệnh viện Ung Bướu TPHCM, bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình… có đem cái "bổ đề" của ông Châu ra "sắc thuốc" mà uống được không, hay rốt cuộc cũng chỉ có mỗi mình ông Châu hưởng lợi? Từ "công trình lý thuyết" đến áp dụng thực tiễn là một khoảng cách rất xa, và gần như xa vô tận trong bối cảnh xã hội Việt Nam hiện nay, vậy thì công trình ấy sẽ đem lại lợi ích gì cho dân tộc? Thế giới ngày nay là một thế giới của tiền và quyền lực, các ý thức hệ đã trở nên vô nghĩa rồi. Trên bình diện quốc tế chỉ có 2 phe đối kháng nhau: các siêu cường là những ông chủ còn các nước nghèo, nước nhỏ là thuộc hạ. Trên bình diện quốc gia thì giai cấp cầm quyền và đám nhà giàu là những ông chủ còn đám dân đen nghèo khổ là tôi tớ. Vì thế người trí thức chỉ có một chọn lựa: hoặc là anh đứng về phía dân đen để đấu tranh cho các quyền cơ bản của họ, cho miếng cơm manh áo của họ (có thể đấu tranh với bất cứ hình thức nào tùy hoàn cảnh, thậm chí im lặng, chỉ đấu tranh trong suy nghĩ, trong nhận thức, nhưng đừng nước đôi, đừng hai mặt), còn nếu anh quay lưng lại với dân nghèo, phủ nhận cuộc đấu tranh của nhân dân thì có nghĩa là anh đồng lõa, thậm chí đứng hẳn về phía quyền lực để hưởng vinh hoa phú quý. Thái độ đứng giữa, thái độ "phi chính trị" là ảo tưởng. Đó là một vị trí không có thật, lập lờ, không sòng phẳng, thiếu minh bạch và… bịp. Tiếc thay đã từng có những nhà văn, những nhà trí thức, những nhà khoa học tự cho mình đứng ngoài chính trị, tức là "đứng giữa". Còn nhớ hồi chiến tranh, có lần ông Trần Bạch Đằng (bí danh Tư Ánh, từng làm bí thư thành ủy Sài Gòn-Gia Định, trưởng ban tuyên huấn Trung ương Cục Miền Nam) nói về lực "lượng thứ ba" (tức là lực lượng đứng giữa Mặt Trận GPMN và chính quyền Sài Gòn), ông hỏi các học viên: "Các đồng chí biết "lực lượng thứ ba" là gì không? Nó là lực lượng đứng giữa. Đứng giữa là đứng chỗ nào? (ông chỉ tay vào giữa hai đùi mình, nói tiếp).. nói trắng ra nó là cái con kẹc!) Lúc anh Tư Ánh nói câu đó, giáo sư Ngô Bảo Châu chưa sinh ra đời! ĐÀO HIẾU |
PHONG CÁCH CỦA CÁC BÁC SĨ TẠI VIỆT NAM
Phong cách chăm sóc vừa kể rất khác với phong cách của giới bác sĩ và y tá ở Việt Nam vốn tự xem mình là người ban phát ân huệ, và từ cái vị trí tưởng tượng đó, họ tự cho mình cái quyền hà hiếp bệnh nhân. Tôi hỏi chị làm sao thay đổi được cái "văn hóa" y khoa ở Việt Nam trong tình hình hiện nay, thì chị cũng thấy đầy trở ngại. Trở ngại thứ nhất là phải thuyết phục được cấp lãnh đạo dám thay đổi văn hóa y khoa. Bệnh viện may mắn có lãnh đạo trẻ và quyết tâm làm, nhưng ngay cả với một lãnh đạo như thế, chưa chắc đã thay đổi được một hệ thống trong khi các thành viên trong hệ thống đó đã quá quen với lề lối cũ. Nhưng trở ngại lớn nhất có lẽ là từ phía giáo dục. Bởi vì cả một hay hai thế hệ đã được đào tạo ra trong môi trường và đạo đức mà người bạn mô tả trong bài dưới đây thì vấn đề không chỉ là một bệnh viện hay một trung tâm mà là chuyện của một quốc gia. Nghĩ đến đây, bạn tôi chợt thở dài … NVT http://drnikonian.wordpress. com/2009/05/15/sad-smile/ Mấy ngày nay khá nóng về cuộc tranh luận chung quanh cái gọi là lương tâm chức nghiệp của giới thầy thuốc ở các bệnh viện công. Khen có, chê cũng kha khá. Lại có một ý kiến của đồng nghiệp HT bị ném đá tơi bời. Nó như thế này: "Tôi là một BS làm việc ở một bệnh viện công của TP.Sai Gon. Đọc bài "Bác sĩ công và bác sĩ tư" của bạn Hoàng Mai, tôi thấy chạnh lòng vì tôi từng chứng kiến nhiều đồng nghiệp đối xử như vậy với bệnh nhân (tâm trạng của tôi lúc đó cũng rất mâu thuẫn). Tôi biết cư xử như thế là không đúng, nhưng thực tế có bao nhiêu phần trăm BS thật sự xem công việc ở bệnh viện là quan trọng trong cuộc đời, toàn tâm toàn ý cho công việc? Dù không thể đổ lỗi cho thu nhập, nhưng thật sự chúng tôi đi làm vì cái gì, chỉ vì lương tâm thôi sao, chỉ để được xã hội công nhận là từ mẫu thôi hay sao? Chúng tôi cũng cần phải sống, con của chúng tôi cũng cần phải ăn, phải học. Mà thử xem Nhà nước trả cho chúng tôi lương tháng được bao nhiêu? Tôi đã học sau đại học mà lương 3 triệu đồng, tiền cơm 500.000 đồng nữa là 3,5 triệu đồng. Rồi bị trừ tiền bảo hiểm, trợ cấp thất nghiệp, công đoàn… thì làm sao tôi có thể sống ở thành phố này? Tôi cũng không thể trách đồng nghiệp sao nhăn nhó với bệnh nhân vì biết BS ấy đang lo lắng bố mẹ ốm mà không có đủ tiền. Tôi nghĩ cũng khỏi phải bắt chúng tôi học những lớp giao tiếp với bệnh nhân làm gì, chuyện quan trọng đầu tiên là phải trả công cho chúng tôi xứng đáng với trách nhiệm mà chúng tôi đảm đương, và đủ để chúng tôi sống đã. Không phải lo lắng về tiền bạc quá nhiều như hiện nay thì chúng tôi có thể yên tâm lo cho chuyên môn. Còn như hiện nay thì vấn đề đó sẽ tiếp tục như thế và rất khó để giải quyết bạn ạ. Bạn cứ chờ xem. Lời phân trần này làm tôi nhớ lại một câu chuyện cách đây 20 năm, mà tôi là nhân chứng. Hôm đó, tôi đưa cháu vào cấp cứu ở một BV lớn ở TP. Cháu tôi bị tiêu chảy mất nước nặng. Dưới con mắt nhà nghề, tôi biết cháu tôi đang trụy mạch, cần được cấp cứu. Vậy mà chờ mãi, vẫn không thấy động tĩnh gì. Biết thân biết phận, biết câu rừng nào cọp ấy, tôi rón rén gõ cửa phòng trực BS. Đây rồi, một đồng nghiệp rất trẻ, đang cắm cúi trên một cuốn sách dày cộp. Chỉ vừa mới mở miệng bẩm báo về tình trạng mạch nhanh không bắt được, da tím, lạnh… của cháu, tôi nhận được một ánh mắt lạnh như băng, quét từ đầu xuống chân, qua một cặp kính trắng lấp lánh rất trí thức, và một câu nói cũng lạnh tanh: "Có biết học BS là khó lắm không?" (??????) Không cần bình luận gì thêm về tính chất vô giáo dục và cực kỳ ngạo mạn của câu nói này, mà nên thấy, xã hội chúng ta đang sống, đã sản sinh ra một tầng lớp, tạm gọi là trí thức, không tim, thiếu một căn bản tối thiểu về giáo dục và giao tế xã hội (social etiquette). Không thể đổ lỗi cho đồng lương, cho sự thiếu thốn vật chất để gật gù thông cảm cho sự phi nhân, nhất là sự phi nhân đó xảy ra trong ngành giáo dục và y tế. Nói được một câu "xuất sắc" như đồng nghiệp trẻ năm xưa, chắc không phải vì lương thấp, vì bức xúc mà bật ra (?) Tôi cười nhạt, khi nghe đồng nghiệp HT than vãn về thu nhập. Giấy trắng mực đen, thì BS công nào cũng nghèo. Trà dư tửu hậu, thì các BS công thường dè bĩu các BS tư là chạy theo đồng tiền, bỏ quên nghiên cứu khoa học (?). Nhưng thực tế, trừ một số BS trẻ vừa chân ướt chân ráo vào nghề, các BS công hiện tại đang giàu, rất giàu. Cứ nhìn các dãy xe hơi đời mới trong sân các BV lớn thì rõ. Chẳng nên đổ tại tiền! Mà không lẽ vì tiền, tôi có quyền hạ thấp phẩm giá, sự cao quí của nghề nghiệp, bằng những hành vi cục súc (xin lỗi, tôi không tìm được từ nào văn hoa hơn), mà các đồng nghiệp của tôi cư xử với bệnh nhân, và cả với nhau (?) Làm thầy thuốc, phàm cứ ít tiền thì hỗn xược với người bệnh (?). Phải đợi đến lúc nhiều tiền mới lễ độ, vồn vã, thì có khác chi bà phở chưởi học nghề chiều khách? Tuy nhiên, con người là sản phẩm của xã hội. Nói đi thì cũng phải nói lại, cho nó công bằng. Hệ thống y tế của chúng ta là cha đẻ của một tầng lớp học cao hiểu rộng, hợm hĩnh, kiêu căng và …dùi đục như thế. Còn nhớ, khi mới ra trường, lọ mọ đến Sở Y tế một tỉnh nọ có việc, tôi phải bỏ dép, đi chân không vào phòng ông Giám đốc. Chẳng khác gì một chị Dậu với nón mê, váy đụp khúm núm chốn công quyền, mặc dù tôi đi bán tôi (xin việc), không phải đi bán chó, thưa các bạn! Tại sao, một BS trẻ như tôi hồi ấy, không được quyền có một việc làm đúng sở học, một cách đường hoàng, tự tin, mà phải hèn hạ đến thế? Điều ấy, nó tổn hại cho phẩm giá! Còn nhớ, chúng tôi, hơn 30 BS nam, phải nhường WC cho các BS nữ, nên phải vừa tiểu tiện, vừa rửa mặt trong một cái lavabo suốt 10 năm trời ở một BV lớn nhất nước.. Chuyện ấy, giờ còn hay không, tôi không biết! Nhưng, nó cũng làm tổn hại phẩm giá. Nó làm con người ta, mất dần dà đi cái ý thức về lịch sự, riêng tư, nhân cách…, từ những điều nhỏ nhặt như vậy! Còn nhớ, chúng tôi phải đi vận động, hay nói trắng là đi ép buộc, bệnh nhân chúng tôi phải mua, phải ăn những suất cơm tồi tệ, nuốt không trôi của BV. Chỉ vì ông giám đốc khả kính một thời của BV đó, có mối quan hệ rất đáng ngờ với công ty cung cấp khẩu phần bệnh viện. "Không ăn ư, cứ cho ra viện. Vì ăn cũng là một cách điều trị! Không ăn, là chống đối chế độ điều trị, cho ra viện". Ghê chưa? Còn nhớ, cũng chính ông GĐ đó, ép buộc và ra chỉ tiêu chúng tôi phải kê toa một loại thuốc cực kỳ nhảm nhí, chỉ vì ông ta và gia đình vừa mới được mời đi du hí châu Âu về. Ai mời? Câu trả lời là một cái cười nụ. Mà cũng chính ông ấy, lại nói về y đức rất dõng dạc, rất tự tin, ai nghe cũng phải giật mình kính phục. Còn nhớ, khi mới ra trường, lòng còn nhiều mộng ước, gặp ngay gã y tá chuyên tu, phó phòng tổ chức. Béo tốt, vênh váo (tuy còn rất trẻ): "ĐM, BS trẻ chúng mày ngu bỏ mẹ. Khoa ấy có đ. gì để ăn mà cứ xin vào đấy?" Sau đó là những chầu nhậu, những tăng 2, tăng 3…để được việc. Về nhà, nhục nhã, uất ức, nhìn con thơ đang ngủ mà phải cắn răng lại để khỏi trào nước mắt. Không chìu lòn chúng nó, bố tìm đâu ra việc để kiếm tiền mua sữa cho con. Tội nghiệp con, và tội nghiệp cả bố nữa, con trai ạ! Một gã thất phu như thế, lại được trọng dụng, cất nhắc nắm sinh mệnh khoa học (và cả sinh mệnh chính trị) của hơn ngàn BS, bạn có tin nổi không? vân vân và vân vân… Thế đấy, người thầy thuốc VN tội nghiệp, sau bao nhiêu năm tháng sống trong một hệ thống kém văn hóa, hỗn xược như thế, đã bị vùi dập, thui chột những tố chất bắt buộc phải có của người thầy thuốc: sự lễ độ, lòng thấu hiểu, phong cách thanh lịch văn minh…mà ta vẫn thường thấy trong các phim Âu Mỹ. Nó là sự thật, không phải là phim giả tưởng đâu, thưa các bạn. Nó là kết quả của một xã hội tôn trọng người đọc sách, coi thầy thuốc là tầng lớp quí tộc, ưu tú. Và huấn luyện, đòi hỏi người thầy thuốc phải xứng đáng với những phẩm chất đó. Dĩ nhiên, không chỉ bằng những lời hô hào suông, bằng các loại giấy khen thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú, mà bằng nhiều cách khác. Không nói ra thì ai cũng biết những cách đó là gì! Thiếu căn bản giáo dục cá nhân, gia đình. Thiếu một nền tảng văn hóa tối thiếu từ xã hội, cơ quan (ở đây là BV), thì dù một số không nhỏ BS dù đã rất giàu, họ vẫn không thể hành xử 'xứng với kỳ đức' mà nghề nghiệp và xã hội mong đợi. Chung qui, thì cũng nên nghĩ ngợi về cách chúng ta đào tạo trí thức. Và cách chúng ta đối đãi (không phải là đãi ngộ) với người trí thức! (Lại hoan hô Marx một cái cho đúng lề phải, khi ổng phán thế này: "con người là tổng hòa các quan hệ xã hội") Chưa một lần, tôi dám hô hào y đức. Vì nó thâm sâu chẳng khác gì tôn giáo. Nhìn vào y đức, để thấy thẹn với lòng, vì không bao giờ vươn đến được cái nghĩa lý cao quí của hai từ đó. Nhớ lại y đức, để răn mình, chứ chẳng dám răn ai như các quan chức trơn lông đỏ da vẫn thường rao giảng. Y đức cao quí (nhưng không cao xa), nên xin các quan chức, thôi hô hào, thôi khuấy động các phong trào thi đua chấn hưng y đức để tự đánh bóng bản thân. Y đức nào tồn tại được, theo cái cách chúng ta đang vận hành guồng máy y tế như bây giờ? Bộ máy y tế ấy, đã phản y đức về cơ bản, khi phân loại bằng giấy trắng mực đen, các quyền lợi và hệ thống khám chữa bệnh của nó theo chức vụ, cấp bậc, mức lương. Lẽ nào, một người dân đen, không được quyền chăm sóc ngang bằng một cán bộ cao cấp? Tôi may mắn, tự thoát ra được khỏi hệ thống ấy, cũng hơn 10 năm có lẻ. Nhưng thỉnh thoảng, nhớ lại một thời cay đắng ấy, không khỏi ngậm ngùi mà lẩy một câu Kiều: "chút lòng trinh bạch từ nay xin chừa". Lại thêm một lý do, để tôi mong ước con trai tôi về, sau khi ăn học thành tài ở xứ người. Chẳng để trả thù ai, mà làm gì được cho dân mình bớt khổ thì làm! Về mà thay thế, về mà chấn hưng lại cái hệ thống y tế nhàu nát mà bố phải chịu đựng ngần ấy năm để nuôi con, con ạ! |
Subscribe to:
Posts (Atom)