Mục tiêu giáo dục thời điểm này được xác định là: Phát triển toàn diện
mỗi cá nhân; Phát triển tinh thần quốc gia ở mỗi học sinh; Phát triển
tinh thần dân chủ và tinh thần khoa học.
Hệ thống giáo dục Việt Nam Cộng Hòa gồm tiểu học, trung học và ĐH, cùng
với một mạng lưới các cơ sở giáo dục công lập, dân lập, và tư thục ở cả
ba bậc học và hệ thống tổ chức quản trị từ trung ương cho tới địa
phương.
|
Sách giáo khoa cho học sinh. |
Mô hình giáo dục ở Miền Nam Việt Nam trong những năm 1970 có khuynh
hướng chấp nhận mô hình giáo dục Hoa Kỳ có tính cách đại chúng và thực
tiễn. Năm học 1973-1974, Việt Nam Cộng Hòa có một phần năm (20%) dân số
là học sinh và sinh viên đang đi học trong các cơ sở giáo dục.
Mặc dù tồn tại chỉ trong 20 năm (từ 1955 đến 1975), bị ảnh hưởng nặng
nề bởi chiến tranh và những bất ổn chính trị thường xảy ra, phần thì
ngân sách eo hẹp do phần lớn ngân sách Quốc gia phải dành cho quốc phòng
và nội vụ (trên 40% ngân sách Quốc gia dành cho quốc phòng, khoảng 13%
cho nội vụ, chỉ khoảng 7-7,5% cho giáo dục).
Nền giáo dục Việt
Nam Cộng Hòa đã phát triển vượt bậc, đáp ứng được nhu cầu gia tăng nhanh
chóng của người dân, đào tạo được một lớp người có học vấn và có khả
năng chuyên môn đóng góp vào việc xây dựng Quốc gia...
|
Một buổi lễ ở Trường Petrus Ký (Trường THPT Lê Hồng Phong ngày nay) |
Triết lý giáo dục dựa trên 3 nguyên tắc “nhân bản”, “dân tộc” và “khai
phóng”, được ghi cụ thể trong tài liệu Những nguyên tắc căn bản do Bộ
Quốc gia Giáo dục ấn hành năm 1959 và sau đó trong Hiến Pháp Việt Nam
Cộng Hòa (1967).
Mục
tiêu giáo dục thời điểm này được xác định là: Phát triển toàn diện mỗi
cá nhân; Phát triển tinh thần Quốc gia ở mỗi học sinh; Phát triển tinh
thần dân chủ và tinh thần khoa học.
|
Người dân miền Nam biểu tình phản đối Trung Quốc đánh chiếm Hoàng Sa, năm 1974. |
|
Bậc
tiểu học thời Việt Nam Cộng hòa bao gồm năm lớp, từ lớp 1 đến lớp 5
(thời Đệ Nhất Cộng Hòa gọi là lớp Năm đến lớp Nhất). Theo quy định của
hiến pháp, giáo dục tiểu học là giáo dục phổ cập (bắt buộc).
|
|
Thẻ căn cước học sinh Trường Võ Trường Toản |
|
Hệ thống giáo dục trung học gồm: trung học đệ nhất cấp
Trong ảnh: Trường Trung học Cộng đồng Quận 8 năm 1972- 1973 |
|
Trường trung học Đệ nhị. Trong ảnh: Các nam sinh Trường Võ Trường Toàn |
|
Hệ thống trường trung học còn có: Trung học tổng hợp, Trung học kĩ thuật
Trong ảnh: Trường Quốc-Gia Nông-Lâm-Mục B’Lao. |
|
Vào
năm 1964 các trường tư thục giáo dục 28% trẻ em tiểu học và 62% học
sinh trung học. Trong ảnh: Lễ kỷ niệm 100 năm thành lập của Trường Lasan
Taberd 17/2/1974. |
|
Học
sinh đậu được Tú tài II thì có thể ghi danh vào học ở một trong các
viện ĐH, trường ĐH, và học viện trong nước. Vì số chỗ trong một số
trường có giới hạn nên học sinh phải dự kỳ thi tuyển có tính chọn lọc
rất cao. |
|
Viện đại học Đà Lạt. |
|
Viện Pasteur Nha Trang. |
|
Trường Kỹ Sư Công Nghệ, Trường Hàng Hải thuộc Trung tâm Quốc gia Kỹ Thuật. |
|
Các
giáo sư Trường Quốc gia Âm nhạc và Kịch nghệ đồng tấu: Trần Thanh Tâm
(đờn kìm), Phan Văn Nghị (đờn cò), Trương Văn Đệ (đờn tam), Vũ Văn Hòa
(sáo) và Nguyễn Vĩnh Bảo (đờn tranh)
|
|
Buổi học hình họa tại lớp dự bị của trường Quốc gia Mỹ thuật Sài Gòn đầu thập niên 60 |
Thời
điểm này, một số sinh viên bậc ĐH được cấp giấy phép đi du học ở nước
ngoài. Hai quốc gia thu nhận nhiều sinh viên Việt Nam vào năm 1964 là
Pháp (1.522) và Hoa Kỳ (399), đa số theo học các ngành khoa học xã hội
và kỹ sư.
|
Năm
1958, chính phủ Đệ nhất Cộng hòa cho lập Ban Tu thư thuộc Bộ Quốc gia
Giáo dục để soạn, dịch, và in sách giáo khoa cho hệ thống giáo dục toàn
quốc. Tính đến năm 1962, Bộ Quốc gia Giáo dục đã ấn hành xong 39 đầu
sách tiểu học, 83 sách trung học, và 9 sách đại học. |
|
Vào
thời điểm năm 1974, cả nước có 16 cơ sở đào tạo giáo viên tiểu học với
chương trình hai năm còn gọi là chương trình sư phạm cấp tốc. Chương
trình này nhận những ai đã đậu được bằng Trung học Đệ nhất cấp. Hằng năm
chương trình này đào tạo khoảng 2.000 giáo viên tiểu học. Giáo viên
trung học thì phải theo học chương trình của trường đại học sư phạm (2
hoặc 4 năm).Sinh viên các trường sư phạm được cấp học bổng nếu ký hợp
đồng 10 năm làm việc cho nhà nước ở các trường công lập sau khi tốt
nghiệp. |
|
Chỉ
số lương của giáo viên tiểu học mới ra trường là 250, giáo học bổ túc
hạng 5 là 320, giáo sư trung học đệ nhất cấp hạng 4 là 400, giáo sư
trung học đệ nhị cấp hạng 5 là 430, hạng 4 là 470. Với mức lương căn bản
như vậy, cộng thêm phụ cấp sư phạm, nhà giáo ở các thành phố thời Đệ
nhất Cộng hòa có cuộc sống khá thoải mái, có thể mướn được người giúp
việc trong nhà. Sang thời Đệ nhị Cộng hòa, đời sống bắt đầu đắt đỏ, vật
giá leo thang, nhà giáo cảm thấy chật vật hơn, nhất là ở những thành phố
lớn như Sài Gòn và Đà Nẵng. Tuy vậy, lúc nào các nhà giáo cũng giữ vững
tinh thần và tư cách của nhà mô phạm. |
|
Đề
thi trắc nghiệm đã được sử dụng cho môn Công dân, Sử, Địa trong các kỳ
thi Tú tài I và Tú tài II từ niên khóa 1965-1966. Đến năm 1974, toàn bộ
các môn thi trong kỳ thi tú tài gồm toàn những câu trắc nghiệm. Các vị
thanh tra trong ban soạn đề thi đều phải đi dự lớp huấn luyện về cách
thức soạn câu hỏi, thử nghiệm các câu hỏi với trên 1.800 học sinh ở
nhiều nơi, phân tích câu trả lời của học sinh để tính độ khó của câu hỏi
và trả lời để lựa chọn hoặc điều chỉnh câu hỏi trắc nghiệm cho thích
hợp. |
|
Đầu
những năm 1970, Nha Khảo thí của Bộ Quốc gia Giáo dục đã ký hợp đồng
với công ty IBM để điện toán hóa toàn bộ hồ sơ thí vụ, từ việc ghi danh,
làm phiếu báo danh, chứng chỉ trúng tuyển… đến các con số thống kê cần
thiết. Bảng trả lời cho đề thi trắc nghiệm được đặt từ Hoa Kỳ, và bài
làm của thí sinh được chấm bằng máy IBM 1230. |