Điều
đáng nói là tình trạng người Trung Quốc “núp bóng” nuôi cá tại một vịnh
có vị trí quan trọng này diễn ra từ lâu, nhưng chính quyền tỏ ra lúng
túng.
Bè cá Trung Quốc hoành tráng
Hầu
như mọi ngư dân và người buôn bán nào ở gần cảng Cam Ranh đều biết các
đìa cũng như lồng bè nuôi cá, tôm của người Trung Quốc. Ông Đạt, một chủ
đìa tại đây nói đìa nuôi tôm hùm của A Xìu nằm cạnh cảng Cam Ranh, còn
phía ngoài vịnh cách đó chừng 200m là lồng bè nuôi cá mú của những người
Trung Quốc khác. Mỗi lồng bè nuôi cá, tôm hùm trị giá hàng tỉ đồng.
Từ
xa có thể thấy khu trại nuôi cá của A Xìu gồm những khu nhà kiên cố, có
cả hàng rào, cổng cao khác hẳn với những khu trại tạm bợ của người Việt
bên cạnh. Tuy nhiên, khi đến gần thì khu trại này đóng cửa.
Lên
một chiếc tàu, chúng tôi rời cảng tiếp tục đến bè nuôi của người Trung
Quốc phía ngoài vịnh. Bè này nằm cách cảng Cam Ranh chừng vài trăm mét
và có thể thấy rõ quân cảng Cam Ranh ở phía bên kia bờ vịnh. Từ xa, bè
của những người Trung Quốc nổi bật giữa biển bởi sự hoành tráng so với
những chiếc bè nhỏ của người Việt gần đó. Các bè này cũng giống như trại
nuôi cá của A Xìu: không bảng hiệu, được gắn với nhau, mỗi bè có nhiều
lồng, trên bè có đến ba ngôi nhà lợp tôn kiên cố với tổng diện tích
khoảng 100m2. Huy, một người địa phương làm công tại một bè cá của người
Trung Quốc ở đây cho biết, ở bè này có sáu người Trung Quốc làm việc
với gần 100 lồng. Ngoài ra họ còn thu mua cá mú khắp nơi nhưng nhiều
nhất là tại Cam Ranh, Phú Yên và đảo Phú Quý.
 |
| Lồng bè do những người Trung Quốc điều hành. |
“Người
Trung Quốc ở đây ai cũng có thể nói được tiếng Việt, bởi họ qua đây đã
sáu, bảy năm rồi. Người Trung Quốc cân cá, mua cá, xuất bán cá... còn em
chỉ lo chăm sóc cá thôi. Mỗi năm có hàng ngàn tấn cá được xuất đi, khi
nào đủ số lượng thì sẽ có tàu của Trung Quốc cập bè đưa cá về bên đó”,
Huy nói.
Ông Đào Văn Hoà, chủ tịch UBND thành phố Cam Ranh cho rằng vịnh Cam Ranh có vị trí quan trọng đối với quốc phòng, đặc biệt đối với vùng biển của đất nước. Vịnh Cam Ranh đang được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư và thực hiện các nhiệm vụ về quốc phòng, kinh tế. Nghị quyết về phát triển kinh tế vùng vịnh Cam Ranh của Tỉnh uỷ Khánh Hoà cũng xác định quá trình phát triển kinh tế ở vịnh này phải vừa bảo đảm phát triển kinh tế bền vững, ổn định đồng thời kết hợp hài hoà với quốc phòng.
Chúng
tôi quan sát thấy xung quanh bè thấy có chừng ba, bốn chiếc tàu cá mang
biển số Khánh Hoà, Bình Thuận đang chở cá đến để bán cho người Trung
Quốc. Trên bè các bảng thông báo, thẻ đánh số đều được ghi bằng tiếng
Trung. Tại một góc khác của bè, hai người đàn ông Trung Quốc tự xưng là A
Ngán và A Keng vừa hút thuốc lào vừa quan sát những người Việt làm
việc. A Ngán cho hay quê ở Quảng Châu, chuyên mua và nuôi cá mú. Cá mú
đen thu mua về rồi nuôi tiếp, đến khi cá nặng chừng 1kg mới bán; cá mú
nghệ nặng 10kg thì bán, có thể đóng thùng đi đường bộ hoặc tàu từ Trung
Quốc qua thu mua tại bè. “Chúng tôi ở đây đã lâu, có người lấy vợ Việt
Nam và tách ra làm riêng rồi”, A Ngán khoe.
Theo
ông Hoàng Gia Ánh, chủ tịch hội nông dân phường Ba Ngòi, thành phố Cam
Ranh, giá cá mú đen thương phẩm loại 1kg tại Cam Ranh hiện bán 200.000
đồng/kg, cá mú nghệ 250.000 đồng/kg. Thương lái Trung Quốc tại các bè
trên đang thu mua loại cá mú nhỏ 0,5 – 0,6kg với giá bằng 1/2 giá cá
thương phẩm. “Họ thu mua cá nhỏ sau đó nuôi thêm rồi xuất khẩu, bởi làm
như vậy lời hơn so với mua cá lớn rồi xuất ngay”.
Những người Trung Quốc trên vịnh Cam Ranh.
“Họ tự làm chứ chúng tôi không cho phép”
Theo
ông Nguyễn Thành Long, đội phó đội Quản lý thị trường số 3, tại Cam
Ranh đang có ít nhất bốn cơ sở thu mua và một cơ sở nuôi bè hải sản của
người Trung Quốc, nhưng do người Việt Nam đứng tên; phường Cam Phúc Bắc
có hai cơ sở, phường Cam Phú có một cơ sở. Riêng tại phường Cam Linh có
hai cơ sở, trong đó cơ sở nuôi bè trên biển của công ty TNHH Song Phong.
Song, ông Trần Tính, phó chủ tịch UBND phường Cam Linh cho rằng trên
địa bàn chỉ có một cơ sở thu mua hải sản với khoảng 5 – 7 người Trung
Quốc hoạt động, đứng tên kinh doanh là công ty TNHH Khải Hoàn của người
Việt Nam. “Cơ sở này thuê đất trên bờ của người Việt, còn lồng bè trên
biển thì họ tự làm chứ chúng tôi không cho phép”, ông Tính nói.
Ông
Tính cho biết thêm ở khu vực lồng bè có người Trung Quốc hoạt động,
hiện nhiều lực lượng đang quản lý: trạm kiểm soát của đồn Biên phòng cửa
khẩu, đồn Biên phòng 384, công an… Rất nhiều cơ quan quản lý, nhưng ông
Tính phân bua: “Quá nhiều lực lượng song chúng ta đang lúng túng trong
phân cấp xử lý vấn đề người nước ngoài. Qua các buổi giao ban chúng tôi
đều có ý kiến về việc này, bản thân tôi thấy cần phải rút kinh nghiệm”.
Cũng
theo ông Tính, mỗi lần có mưa bão, phường ra di dời những người trên
lồng bè vào bờ để tránh nguy hiểm, nhưng gặp khó khăn khi muốn đưa người
Trung Quốc vào bờ. “Phần vì chúng tôi nói thì họ không hiểu, phần vì họ
nghe dự báo thời tiết từ đài của họ nên họ không chịu di dời. Thực sự
chúng tôi không biết họ có bao nhiêu người ở trên những bè đó”, ông Tính
nói.
Phó
chủ tịch UBND thành phố Cam Ranh Nguyễn Ngọc Sơn, thừa nhận trên địa
bàn có một số người nước ngoài nuôi trồng thuỷ sản. “Tuy nhiên, trên
thực tế đến nay chưa có doanh nghiệp hay người nước ngoài nào xin phép
nuôi trồng thuỷ sản tại vịnh Cam Ranh... Chúng tôi sẽ xử lý theo đúng
quy định của pháp luật”, ông Sơn nói.
BÀI VÀ ẢNH: LÊ ANH
Thương lái Trung Quốc khuấy động vùng trồng khóm
Thương
lái Trung Quốc thông qua thương lái các địa phương đã điều khiển giá
thu mua khóm (dứa) tại các vùng chuyên canh khóm huyện Gò Quao, Giồng
Riềng (Kiên Giang), Tân Phước (Tiền Giang), Vị Thanh (Hậu Giang) khiến
giá mặt hàng này nhích lên được khoảng một tuần. Tuy nhiên, hoạt động
mua bán khóm sôi động chỉ được một thời gian ngắn, sau đó rơi vào yên
ắng. Hiện giá khóm loại 1 (từ 1,2kg trở lên) từ 3.800 – 4.000 đồng/kg.
Ông
Vu Suổi, chủ nhiệm HTX Thạnh Thắng (Hậu Giang) cho biết, thương lái
Trung Quốc chỉ mua khóm loại 1, khóm hơi xanh chứ không mua khóm chín,
khóm trái nhỏ. Tại Hậu Giang, các lái Trung Quốc chỉ tuyển lựa, thu mua
thời gian ngắn rồi chuyển khóm về Trung Quốc bằng xe đông lạnh. Tuy
nhiên, mấy ngày gần đây, không thấy thương lái Trung Quốc xuất hiện trở
lại trên địa bàn. Chính vì vậy, nhiều thương lái Việt Nam và nông dân
khóc ròng.
NGỌC TÙNG
