Hàng triệu người Trung Cộng khốn đốn vì tín dụng đen

Kinh tế tăng trưởng ì ạch và thị trường bất động sản trầm lắng khiến người đi vay phải phá sản, tự tử hoặc bỏ trốn, còn người cho vay thì mất trắng một số tiền khổng lồ.
>Xác chết biết đi đe dọa Trung Quốc
> Vỡ tín dụng đen hàng loạt tại Trung Quốc

Sau khi nghỉ hưu, ông He Zhongkui (Ôn Châu) từng nghĩ mình có thể sống dựa vào nguồn thu nhập ổn định từ một khoản đầu tư trả lãi gấp 5 lần ngân hàng. Tuy nhiên, vị cựu quan chức Ôn Châu 62 tuổi này giờ lại chỉ dám đi xe đạp cũ, tiết kiệm từng đồng để mua thức ăn và nhiên liệu. Ông chỉ là một trong hàng triệu người dân Trung Quốc trở thành nạn nhân của tín dụng đen.

Một người bạn đã hứa trả 2.400 NDT (379 USD) mỗi tháng sau khi He cho ông ta vay 200.000 NDT - một phần ba số tiền tiết kiệm của mình, để đầu tư vào bất động sản. Tuy nhiên, người bạn này đã đột nhiên biến mất, cùng toàn bộ số tiền của He. Ông nhớ lại: "Tôi đã gọi điện nhưng số máy đó không còn tồn tại nữa. Tôi cũng gọi về máy bàn nhưng chẳng có ai ở nhà. Tất cả đều là trò lừa đảo".

Nhiều người dân Trung Quốc mất trắng tiền cho vay vì kinh tế trong nước đi xuống. Ảnh: Bloomberg

Hàng triệu người dân Trung Quốc đã dùng tiền vay từ bạn bè, người thân để đầu tư và hứa hẹn trả lãi suất rất cao. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng chậm suốt ba năm qua cùng việc thị trường bất động sản đi xuống đã khiến họ lâm vào cảnh khốn đốn. Suy giảm cũng gây sức ép buộc chính phủ giảm thiểu tín dụng đen để tránh vỡ nợ hàng loạt có thể gây bất ổn xã hội.

Trong số đi vay, người thì tự tử, người bỏ trốn, để lại hàng nghìn nạn nhân trong tình trạng túng thiếu. Chỉ trong nửa đầu năm nay, hơn 58.000 vụ kiện liên quan đến 28,4 tỷ NDT tín dụng đen đã được nộp lên chính quyền tỉnh Chiết Giang, tăng 27% so với cùng kỳ năm 2011 và là cao nhất trong 5 năm trở lại đây.

Nếu tính trên khắp Trung Quốc, các nạn nhân đã nộp hơn 600.000 đơn kiện năm 2011 với tổng trị giá 110 tỷ NDT, tăng 38% so với năm ngoái. Theo tờ Tòa án Nhân dân thuộc Tòa án Tối cao Trung Quốc, nửa đầu năm 2012, con số này đã tăng thêm 25%.

Ở Ôn Châu, có tới 90% gia đình tham gia vào hoạt động tín dụng ngầm, hơn 100 người đã bỏ trốn, tự tử hoặc nộp đơn phá sản từ tháng 8/2011. Bài báo hồi tháng 5 của Xinhua cũng cho biết ít nhất 800 nhà môi giới cho vay tại đây đã phá sản. Giá nhà nước này đã giảm 16% so với năm ngoái và là tháng giảm thứ 5 liên tiếp, theo Cục thống kê quốc gia Trung Quốc.

Ông Yao Wei, một nhà kinh tế học tại Societe Generale SA (Hong Kong) cho biết: "Đã đến lúc Trung Quốc phải trả giá cho việc kiểm soát lỏng lẻo hoạt động tín dụng đen. Những rủi ro này đang ngày một gia tăng và có nguy cơ làm sụp đổ một phần hệ thống tài chính. Tuy nhiên, việc này cũng chính là cơ hội cho các nhà hoạch định chính sách siết chặt quản lý lĩnh vực mà lẽ ra phải được kiểm soát từ rất lâu".

Theo thống kê của Công ty tư vấn IHS Global Insight, cho vay ngầm giữa các cá nhân tại Trung Quốc đã chạm mốc 1.300 tỷ USD, tương đương khoản thâm hụt ngân sách năm 2011 của Mỹ. Còn lãi suất có thể lên tới 100%. 

Tín dụng đen ở Trung Quốc trở nên phổ biến do hơn 90% trong tổng số 42 triệu doanh nghiệp nhỏ của nước này rất khó tiếp cận vốn ngân hàng. Trong khi đó, loại hình cho vay này lại cho lãi gấp nhiều lần gửi tiết kiệm. Ngoài ra, số lương hưu ít ỏi hàng tháng cũng không thể khiến người dân Trung Quốc sống thoải mái, buộc họ phải tìm đến những nguồn đầu tư sinh lời cao bên ngoài.

Hà Thu (theo Bloomberg)