Đừng uống TRÀ Sa Pa

"Trà Nhật" Sa Pa: không chữa được bệnh mà còn có hại - Đó là lời khẳng định của bác sỹ Nguyễn Ngọc Hinh, Phó Chủ tịch UBND huyện Sa Pa (tỉnh Lào Cai) khi trao đổi với phóng viên sáng hôm nay (7/ 7/ 2011). Thu lời cao nhờ giống "dược liệu quý" Hai cây có lá khá giống nhau nhưng công dụng lại hoàn toàn khác nhau (ảnh bên phải là giống cỏ ngọt có tác dụng chữa bệnh, còn ảnh bên trái là trà Nhật nhưng không dùng được cho người) Bán 100.000 đồng / kg, loại "trà Nhật" được đóng gói kèm lời giới thiệu "mát gan, chữa bệnh tiểu đường, hạ huyết áp" rất hấp dẫn khách du lịch tới thăm Sapa muốn mua về sử dụng hoặc làm quà. Và với sản lượng ước tính 5 tấn lá khô mỗi năm, "trà Nhật" được đánh giá là loại cây trồng cho lợi nhuận kinh tế cao. Tuy nhiên, UBND huyện Sa Pa không khuyến khích, thậm chí còn ra văn bản cấm dân bán, trồng loại trà được người bán quảng cáo là "chữa bệnh tiểu đường, cao huyết áp" từ nhiều năm nay. Lãnh đạo UBND huyện cũng đã chỉ đạo Phòng Y Tế và các cơ quan chức năng của huyện tăng cường kiểm tra, xử lý tiêu hủy sản phẩm "trà Nhật". Theo BS Nguyễn Ngọc Hinh, Phó Chủ tịch UBND huyện Sa Pa, cho biết: "Lâu nay người tiêu dùng và khách du lịch hay bị nhầm lẫn giữa cây trà Nhật với cây cỏ ngọt có tên khoa học là Stevia. Cây cỏ ngọt được dùng như một loại trà dành cho người bị bệnh tiểu đường, chứng béo phì hoặc cao huyết áp. Hiện nay cây cỏ ngọt này chưa được trồng tại Sa Pa". Thực chất là trà độc Giống trà xuất xứ Trung Quốc nhưng được người bán gọi là "trà Nhật" Nguồn gốc của cây "trà Nhật" này có tên khoa học là: Hydrangea macrophylla Seginge var thunbergii Makino, thuộc họ Tú cầu (Hydrangeareae) và được di thực trồng tại Sa Pa từ năm 1992 do Viện Dược liệu TƯ (Bộ Y tế) ký hợp đồng theo đơn đặt hàng??? với Công ty Honso Nhật Bản với mục đích là thu hoạch lá cây trà Nhật để chế biến thuốc hút không có chất nicotin.???????? Viện dược liệu TƯ đã nhận từ ông Tanaka là đại diện Công ty Hônso Nhật Bản loại cây này và đã triển khai trồng thử nghiệm ở ba địa điểm gồm huyện Sa Pa, huyện Bắc Hà (tỉnh Lào Cai) và huyện Tam Đảo (tỉnh Vĩnh Phúc). Kết quả cây "trà Nhật" thích nghi và sinh trưởng tốt ở Sa Pa và đã xuất 1 tấn lá khô theo hợp đồng ký với Công ty Hônso Nhật Bản. Sau đó, do bên đặt hàng đã hạ giá thu mua sản phẩm đến mức không thể thỏa thuận để sản xuất tiếp, nên Viện Dược liệu TƯ đã ngừng sản xuất loại cây này từ năm 2001. "Trà Nhật" khi ra hoa ( trước cửa nhà tôi có trồng 2 cây,VN gọi là bông trang ) Khi phát hiện ra sản phẩm "trà Nhật" bày bán công khai tại các chợ của huyện Sa Pa với lời giới thiệu công dụng không đúng thực tế, UBND huyện Sa Pa đã có văn bản đề nghị Viện Dược liệu TƯ xác định tác dụng của loại cây này. Từ năm 2007, Viện Dược liệu TƯ đã có công văn phúc đáp về tác dụng của cây trà Nhật. Theo kết quả nghiên cứu của Viện Dược liệu TƯ xác định độc tính cấp của dịch chiết lá trà Nhật là LD50 = 37,5 g / kg. Trị số LD50 xác định được cho thấy lá trà có độc tính khá cao. Viện Dược liệu TƯ đã đề nghị nghiêm cấm việc lưu hành sản phẩm này trên thị trường. Còn ông Tanaka, Giám đốc Viện Dược liệu Nhật Bản đã có buổi làm việc với UBND huyện Sa Pa và có nêu lên một số tác hại đối với sức khỏe con người. Theo ý kiến của ông Tanaka: "Cây có tên gọi là "trà Nhật" hiện đang trồng trên địa bàn huyện Sa Pa không có xuất xứ tại Nhật Bản mà có nguồn gốc từ Trung Quốc. Sản phẩm của cây này dùng chiết xuất để chống nấm mốc trên tường nhà, không dùng cho con người vì có hại cho sức khỏe". Để đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng, UBDN huyện Sa Pa (tỉnh Lào Cai) khuyến cáo nhân dân địa phương và du khách lên thăm Sa Pa không mua và dùng "trà Nhật" sử dụng làm thuốc hoặc làm chè uống, đồng thời yêu cầu các hộ gia đình trên địa bàn huyện Sa Pa không sản xuất, lưu hành trên thị trường sản phẩm "trà Nhật". Đối với 28 hộ gia đình hiện đang trồng cây trà Nhật phải bán sản phẩm cho một công ty chuyên doanh ở Hà Nội chế xuất phục vụ công nghiệp chứ không phải để làm thuốc chữa bệnh, đồng thời huyện sẽ có đề án phá bỏ hoàn toàn loại cây trồng này trong 2 năm tới để chuyển sang trồng các loại cây dược liệu khác có lợi cho sức khỏe và hiệu quả kinh tế. Trà độc bày bán tràn lan cho du khách - Dù đã có cảnh báo của UBND huyện Sa Pa về tác hại của "trà Nhật" Sa Pa song loại trà này vẫn được bán nhiều ở khu du lịch Thác Bạc dưới chân đèo Ô Quý Hồ (Sa Pa, Lào Cai) với nhãn mác "Chè ngọt Sa Pa", có giá 10.000 - 50.000 đồng / gói. Mặc dù UBND huyện Sa Pa đã ra văn bản không được mua bán sản phẩm chè Nhật làm đồ uống do tác hại của nó với người sử dụng nhưng vì nhập nhèm với nhãn hiệu "Chè ngọt Sa Pa", sản phẩm độc hại này vẫn bày bán công khai ở khu du lịch Thác Bạc- Sa Pa. (ảnh chụp chiều ngày 20/ 7/ 2011). Các gói "Chè ngọt Sa Pa" kể trên đều có dán nhãn mác in sơ sài giới thiệu về công dụng của chè ngọt là chống bệnh tiểu đường, huyết áp cao ... nhưng lại không ghi địa chỉ nhà sản xuất và cơ sở kinh doanh dược liệu theo quy định của ngành y tế và cơ quan quản lý thị trường. "Trà Nhật" Sa Pa dưới tên mới "Chè ngọt Sa Pa" cũng được bán công khai với số lượng lớn trong chợ trung tâm thị trấn Sa Pa với giá 100.000 đồng / kg. Thời gian gần đây và những năm qua, UBND huyện Sa Pa đã nhiều lần ra văn bản cấm các cơ sở kinh doanh đông nam dược không được buôn bán chè Nhật trồng tại Sa Pa do tác hại khôn lường của loại chè này. Tuy nhiên đã có không ít người hám lợi tìm cách né quy định cấm kinh doanh chè Nhật bằng cách nhập nhèm gọi là "Chè ngọt Sa Pa" để đánh lừa người sử dụng, nhất là khách du lịch khi tới Sa Pa tìm mua dược liệu quý hiếm làm quà tặng. Qua tìm hiểu được biết UBND huyện Sa Pa có chủ trương bên cạnh việc tuyên truyền phổ biến cho nhân dân biết tác hại của cây chè Nhật còn nghiêm cấm mua bán sản phẩm chè Nhật với tên gọi là chè ngọt Sa Pa, khuyến cáo khách du lịch phân biệt cây chè ngọt với chè Nhật Sa Pa khi mua sản phẩm dược liệu để tránh tình trạng "tiền mất tật mang".