Dân
Làm Báo vừa nhận được một bức thư gửi về hộp thư
lienlacdanlambao@gmail.com. Nội dung là bản tường trình lại sự việc đã
xảy ra tại Văn Giang sáng ngày 24/04/2012 của phóng viên Nguyễn Ngọc Năm
- người đã bị lực lượng công an dùng gậy, dùi cui đánh vào người, đấm
đá vào mặt, vào ngực và còng tay trong vụ cưỡng chế đất đai của nông dân
tại xã Xuân Quan, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
*
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
----------------
BẢN TƯỜNG TRÌNH VÀ ĐỀ NGHỊ
(Vụ việc đánh phóng viên VOV tại Văn Giang, Hưng Yên ngày 24-04-2012)
Kính gửi: HỘI NHÀ BÁO VIỆT NAM
Chúng
tôi là: Nguyễn Ngọc Năm, (sinh năm 1970 - Trưởng phòng) và Hán Phi Long
(sinh năm 1979), Phóng viên phòng Phóng viên Thời sự Chính trị - Kinh
tế - Trung tâm Tin, Đài Tiếng nói Việt Nam - là Hội viên Hội nhà báo
Việt Nam xin trình bày sự việc bị lực lượng cưỡng chế đánh vào sáng
24/4/2012 tại xã Xuân Quan, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên như sau:
Tôi được giao nhiệm vụ theo dõi, đưa tin, nắm tình hình để báo cáo vụ việc cưỡng chế ở huyện Văn Giang.
Ngày
23/4/2012, tôi tham gia buổi họp báo do Văn phòng UBND tỉnh Hưng Yên tổ
chức. Tại cuộc họp này, sau khi nghiên cứu thông cáo báo chí, tôi có
một số câu hỏi trên tinh thần ủng hộ chủ trương của tỉnh, như: “Ngày nào
tổ chức cưỡng chế? Công tác chuẩn bị như thế nào để đảm bảo an toàn
tuyệt đối? Nhà báo đến tác nghiệp, đưa tin có được không? Với những đối
tượng cầm đầu, lôi kéo, kích động thì phân loại, xử lý như thế nào?”.
Những câu hỏi của tôi đã được chủ trì họp báo trả lời và lãnh đạo các ban, ngành cùng nhiều đồng nghiệp dự họp báo đồng tình.
Ngày
24/4/2012, là ngày tiến hành việc cưỡng chế tại xã Xuân Quan, huyện Văn
Giang, tôi tiếp tục được cử đến hiện trường nắm bắt thông tin, báo cáo
tình hình để có tuyên truyền đúng định hướng.
Tôi chấp hành chỉ đạo của cấp trên, đồng thời cử phóng viên Hán Phi Long đi cùng bằng xe máy, đến Xuân Quan lúc khoảng 9h00.
Chúng
tôi vào hành lang Nhà văn hóa thôn 1, xã Xuân Quan (nơi đang tụ tập
đông người). Nhà văn hóa thôn (đang ở giai đoạn hoàn thiện) liền kề
Nghĩa trang liệt sĩ là nơi giáp ranh giữa khu dân cư với cánh đồng đang
bị cưỡng chế. Chúng tôi đứng quan sát một bên là hàng rào cảnh sát (đứng
chắn ở gần cổng nghĩa trang liệt sĩ); một bên là vài trăm người dân
(đứng ngoài đường trước cửa nhà văn hóa thôn 1). Hàng rào cảnh sát ngăn
cản không cho mọi người ra đồng. Một nhóm người ném gạch đá vào hàng rào
cảnh sát liên tục. Nhưng lực lượng cảnh sát chỉ giơ khiên đỡ mà chưa có
hành động chống trả nào.
Tôi
thấy tình hình khá phức tạp nên dùng điện thoại di động quay cảnh những
người quá khích hò hét, ném gạch với thời lượng 33 giây rồi cất máy vào
túi. Chúng tôi tiếp tục đứng tại hành lang nhà văn hóa thôn cách đám
đông tụ tập ở đường làng chừng hơn 20 mét.
Sau
thời gian tấn công lực lượng cưỡng chế bằng gạch đá chưa đạt kết quả,
nhóm người này lại ném “bom xăng”. Lực lượng cưỡng chế buộc phải nổ
pháo. Đám đông tán loạn, còn lực lượng cưỡng chế từ phía cổng nghĩa
trang liệt sĩ bắt đầu tiến lên.
Tôi
vẫn đội mũ bảo hiểm màu trắng mang tên “Bảo Minh” đứng tại hành lang
nhà văn hóa thôn 1, thì thấy một nhóm cảnh sát và người mặc thường phục
đeo băng đỏ đi vào nghĩa trang liệt sĩ và nhảy qua hàng rào nghĩa trang
để sang khu vực nhà văn hóa thôn. Lúc đó tôi nhìn thấy phóng viên Hán
Phi Long vẫn đội mũ bảo hiểm đang đứng trên bờ móng nhà văn hóa thôn,
tay cầm một máy ảnh du lịch.
Đi
đầu nhóm cưỡng chế là hai công an đến bên Phi Long hỏi gì đó, rồi ngay
lập tức xốc nách Long về sát chân tường nghĩa trang liệt sĩ. Liền đó,
một người đeo băng đỏ giật máy ảnh của Long; khoảng gần chục người dùng
dùi cui, gậy vụt vào người; liên tiếp đấm đá anh Long rất mạnh. Thấy
vậy, tôi đứng trong hành lang nhà văn hóa thôn, dùng điện thoại để quay
hình ảnh này. Nhưng chỉ quay được khoảng 10 giây, tôi thấy Long ôm bụng
gục xuống. Theo phản xạ tự nhiên, tôi dừng quay, chạy lại phía lực lượng
cưỡng chế và hét lên nhiều lần: “Chúng tôi là nhà báo, sao các anh lại
đánh chúng tôi? Chúng tôi là nhà báo, không được đánh …”.
Khi
chạy tới nơi lực lượng cưỡng chế, tôi lại nói nhiều lần “Chúng tôi là
nhà báo làm nhiệm vụ, các anh đừng đánh…”. Họ không những không nghe mà
còn vặn hai tay tôi về phía sau, dùng gậy, dùi cui đánh vào người, đấm
đá vào mặt, vào ngực tôi. Lúc đó tôi lại tiếp tục hét lên nhiều lần “Tôi
là nhà báo, sao lại đánh tôi?”. Nhưng có người trong nhóm người cưỡng
chế còn chửi “Đ. M mày! Nhà báo cũng đánh cho chết mẹ mày đi”. Tôi bị
mấy người vặn tay về phía sau, dẫn giải về trước cửa nghĩa trang liệt sĩ
và tiếp tục đánh hội đồng. Một công an nói lớn “Đừng đánh vào mặt nó”…
rồi tôi bị còng tay số 8, mũ bảo hiểm rơi mất lúc nào không biết.
Còng
tay tôi xong, một trung úy (cao, béo) và một thiếu úy (thấp, gầy) áp
giải tôi đi theo hướng cánh đồng đang bị cưỡng chế, đến một con đường
hai bên trồng tre để chờ xe thùng tới chở đi. Trên đường đi, tôi gặp một
số sĩ quan đeo lon thượng tá, trung tá liền nói “tôi là nhà báo” nhưng
họ lặng thinh. Một chiếc camera của lực lượng cưỡng chế đã ghi lại hình
ảnh tôi bị còng tay số 8 và hai sĩ quan công an áp giải.
Đợi
khoảng hơn 10 phút, tôi bị đưa lên xe thùng cùng với một phụ nữ khoảng
ngoài 40 tuổi và một thanh niên 20 tuổi. Cả ba chúng tôi bị còng. Khi
lên xe, vị Trung úy áp giải tôi định thu điện thoại của tôi. Nhưng tôi
nói “Nếu thu điện thoại của tôi anh phải lập biên bản, vì tôi không biết
anh là ai, tên là gì. Điện thoại tôi mất thì ai phải đền? Tôi lại đang
bị còng thế này”. Thế là vị Trung úy nọ phải trả lại điện thoại vào túi
áo ngực cho tôi.
Ngay
khi tôi ở trên xe, nhận được điện thoại của anh Phi Long (trước đó đã
gọi mấy cuộc nhưng tôi không được nghe máy). Sau này tôi được biết, Phi
Long bị đánh đau, được mấy người can và khi tôi xuất hiện thì họ bỏ Long
lại để tấn công tôi, nên Phi Long chạy thoát vào một nhà vệ sinh gần
đấy với nhiều vết sưng tím trên mặt và vệt máu loang cả ra quần áo. Tôi
nhờ chị phụ nữ lấy điện thoại ra và nói cho Long biết: “Anh bị bắt về
Công an huyện Văn Giang. Em về Công an huyện đi”.
Trên
xe, chị phụ nữ cho tôi biết “thấy chúng tôi bị đánh đập vô cớ, chị chạy
theo thì bị bắt”. Còn thanh niên kia nói rằng, chị gái anh ta muốn đi
lấy chồng nhưng do gia đình không chịu nhận tiền đền bù nên không được
đăng ký kết hôn. Cả hai đều nói là họ không có hành động gì, bị bắt oan.
Tôi
được đưa đến trụ sở Viện kiểm sát nhân dân huyện Văn Giang. Ngay khi
biết tôi là nhà báo, cảnh sát đã tháo còng số 8, lập biên bản tạm thu
điện thoại và giấy tờ của tôi (gồm Thẻ Nhà báo; Thẻ Đảng viên; Chứng
minh nhân dân; Thẻ hội viên hội luật gia Việt Nam).
Lấy
lời khai của tôi là một Thượng tá (không đeo biển hiệu công an) tự xưng
tên là Tần. Với thái độ hết sức kiềm chế, bình tĩnh, tôi đã khai đúng
như những gì tường trình ở trên. Nói rõ mục đích đến Xuân Quan là để nắm
tình hình cho định hướng tuyên truyền và khẳng định “Tôi là một nhà báo
được cử đi làm nhiệm vụ, tôi không có gì sai. Mặt khác, với việc cưỡng
chế diễn ra công khai, thì nhà báo đến chứng kiến không có gì sai?”.
Ngoài
“Biên bản ghi lời khai”, tôi còn phải làm một BẢN TƯỜNG TRÌNH. Tôi vẫn
tường trình đúng sự việc như vừa nêu. Trong đó có yêu cầu phía công an:
“Tìm ra những người đã trấn áp, đánh đập chúng tôi; Cùm tay và áp giải
tôi như tội phạm hình sự nguy hiểm; Có trách nhiệm bồi thường tính mạng,
sức khỏe chúng tôi nếu có gì xảy ra…”. Tôi còn nhớ trong bản tường
trình viết rất rõ: “Bây giờ là 13 giờ ngày 24/4/2012, tôi không đủ bình
tĩnh và thoải mái hoàn toàn như lúc bình thường, nên những gì trình bày
mới chỉ là ban đầu. Có chi tiết nào chưa nhớ ra, tôi xin bổ sung sau”.
Tiếp đó tôi xin phép gọi điện thoại cho Phi Long, bảo Long sang trụ sở
Viện kiểm sát để trình bày sự việc.
Khi
tôi trình bày xong, cũng là lúc phóng viên Phi Long tới trụ sở Viện
kiểm sát nhân dân huyện Văn Giang, gặp Công an để tường trình toàn bộ sự
việc với một điều tra viên khác.
Chúng
tôi được gặp nhau sau khi việc lấy lời khai kết thúc. Sau đó, có hai
bác sĩ được cử đến để khám tình trạng thân thể của chúng tôi (có biên
bản do công an giữ). Tôi thấy mặt, miệng Phi Long sưng vù; máu vẫn rỉ ra
khóe miệng; quần và áo đều dính nhiều vết máu. Sau đó, chúng tôi được
“mời” đi bộ sang trụ sở Công an huyện Văn Giang.
Khoảng
hơn 13 giờ, chúng tôi được “mời” ăn cơm hộp với công an. Phi Long đau
miệng không ăn được cơm nên công an mua sữa để uống.
Đầu
giờ chiều, tôi lại được một Thiếu tá (không đeo biển hiệu) lấy lời khai
lần thứ hai. Anh tự xưng tên là Tiến (đội trưởng đội trọng án). Trước
khi lấy lời khai, anh Tiến “xin được tâm sự” khá dài… với tôi.
Trong
lần lấy lời khai này, tôi được anh Tiến hỏi “Anh có thấy chúng tôi cắm
biển cấm quay phim, chụp ảnh không?” Tôi trả lời “Không thấy! Và nếu có
thì việc làm đó là không đúng luật, vì không ai cấm quay phim, chụp ảnh ở
khu dân cư cả? Mặt khác, khi tôi đến thôn 1, phía sau những người tụ
tập, thì mọi sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường”.
Hỏi
“Tỉnh Hưng Yên đã cấm báo chí, anh thấy như thế nào?”. Trả lời “Tôi
không bình luận gì về việc cấm đó của tỉnh Hưng Yên là đúng hay sai”
Hỏi
“Sao anh đã đi họp báo, biết là cấm mà anh vẫn đến?”. Tôi trả lời “Tôi
được tiếp nhận thông tin tại họp báo là, để đảm bảo an toàn, các nhà báo
không nên đến khu vực cưỡng chế. Mặt khác, tôi không đến khu vực cưỡng
chế ngoài cánh đồng, mà đến khu dân cư. Và, tôi không thấy bất cứ một
văn bản nào của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấm nhà báo hoạt động khu
vực này. Tại cuộc họp báo, đã có 2 nhà báo cho rằng, không để nhà báo
đến đưa tin là vi phạm luật báo chí, nhưng phía chủ trì họp báo không
đưa ra kết luận nào cả”.
Hỏi
“Sao đã cấm, anh còn quay phim?”. Tôi trả lời “Tôi quay phim bằng điện
thoại di động là theo yêu cầu nghề nghiệp để báo cáo tình hình. Thời
lượng quay chỉ từ 20 đến 30 giây, trong khi máy điện thoại của tôi có
thể quay hàng giờ đồng hồ. Như vậy mục đích quay phim của tôi đã rõ ”.
Hết
phần lấy lời khai, theo đề nghị của tôi, anh Tiến đồng ý đưa giấy cho
tôi viết “ĐƠN ĐỀ NGHỊ” gửi ông Giám đốc Công an tỉnh Hưng Yên. Trong đơn
tôi trình bày sơ qua sự việc và có ba yêu cầu:
Thứ
nhất: Lãnh đạo Công an tỉnh Hưng Yên cần có buổi làm việc với lãnh đạo
của chúng tôi để làm rõ sự việc. Ai có lỗi phải chân thành nhận lỗi, rút
kinh nghiệm. (Tìm ra ai là người đánh chúng tôi, ai là người ra lệnh?).
Thứ hai: Có trách nhiệm (bồi thường) sức khỏe, danh dự của chúng tôi, nhất là với phóng viên Hán Phi Long.
Thứ
ba: Kiểm điểm, rút kinh nghiệm, xử lý trách nhiệm nghiêm khắc đối với
lực lượng cưỡng chế đã đánh chúng tôi. Nếu không, những vụ cưỡng chế
tương tự sẽ trấn áp tràn lan, gây hậu quả xấu.
“ĐƠN ĐỀ NGHỊ” của tôi đưa cho anh Tiến sau buổi làm việc.
Sau
đó, tôi đề nghị Công an đưa Phi Long đi chiếu chụp tại Trung tâm y tế
Văn Giang. Yêu cầu này được chấp thuận vào cuối giờ chiều hôm đó. Chúng
tôi được nhận lại tài sản như điện thoại, máy ảnh, các giấy tờ tùy thân.
Họ yêu cầu tôi xóa 2 đoạn clip trong máy điện thoại (33 giây quay lúc
9h23 phút và đoạn 10 giây quay lúc 9h28 phút).
Sau đó, tôi báo cáo toàn bộ sự việc với lãnh đạo cơ quan.
Sau
khi anh Phi Long đi chiếu chụp về, anh Tiến (Thiếu tá, đội trưởng đội
trọng án); Anh Hồng (thượng tá, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự) đã xin
lỗi chúng tôi về sự việc diễn ra buổi sáng. Chúng tôi về đến cơ quan lúc
19 giờ ngày 24-04-2012. Tôi đi mua cho Long một chiếc áo sơ-mi để thay
chiếc áo có nhiều vết máu trước khi về nhà. Tôi đã chụp một số bức ảnh
của anh Phi Long ngay khi được trao trả tài sản và khi về tới cơ quan.
Những
ngày sau, phóng viên Phi Long phải nghỉ ở nhà điều trị vết thương và để
bớt căng thẳng về tinh thần. Tôi vẫn đi làm bình thường, tuy có đau một
chút ở phần mềm. Chúng tôi rất bình tĩnh, cố gắng không để sự việc xấu
thêm. Tuy nhiên, ngày hôm sau (25/4/2012), trên rất nhiều trang mạng đã
truyền nhau đoạn Clip công an đánh chúng tôi. Một số phóng viên báo khác
đã biết, hai người bị đánh trong Clip là phóng viên VOV.
Ngày
26-04-2012, tôi có gọi điện cho một số vị lãnh đạo ở Hưng Yên. Trong
đó, Giám đốc Công an, ông Trần Huy Ngạn nói rằng chưa nhận được đơn của
tôi; Ông Chánh văn phòng UBND tỉnh Bùi Huy Thanh và Chánh văn phòng Tỉnh
ủy Nguyễn Văn Doanh hứa sẽ báo cáo lãnh đạo tỉnh về sự việc này. Sau
đó, tôi có gọi điện cho Bí thư tỉnh ủy Nguyễn Văn Cường và Chủ tịch UBND
tỉnh Nguyễn Văn Thông, nhưng cả hai vị không nghe máy.
Ngày
02/5/2012, tôi lại gọi điện một lần nữa cho anh Hòe, Chánh văn phòng cơ
quan điều tra, Công an Hưng Yên. Anh Hòe nói rằng, không thụ lý, rồi
hướng dẫn tôi đi hỏi anh Hồng (Phòng Cảnh sát hình sự). Do đó, tôi viết
một ĐƠN ĐỀ NGHỊ lần thứ hai, gửi ông Giám đốc Công an tỉnh Hưng Yên (xin
gửi kèm bản tường trình này).
Ngày
03/5/2012, Trung tâm Tin đã gửi một công văn tới Giám đốc Công an tỉnh
Hưng Yên “về việc phối hợp làm rõ thông tin hai phóng viên VOV bị đánh
khi làm nhiệm vụ tại Văn Giang”.
****************
Kính thưa các đồng chí!
Sự
việc diễn ra đã hơn 10 ngày nhưng vẫn chưa có hồi âm. Với tinh thần
bình tĩnh, thận trọng chúng tôi đề nghị Hội Nhà báo Việt Nam lên tiếng
bảo vệ quyền lợi của hội viên; đồng thời tỏ rõ thái độ kiên quyết đối
với sự việc chúng tôi bị hành hung. Cần làm rõ: Những ai đã hành hung
các nhà báo VOV? Ai là người ra lệnh? Trách nhiệm của những người vi
phạm cần được xem xét như thế nào? Cần rút kinh và xử lý vấn đề này ra
sao?
Nội
dung làm việc trên tinh thần xây dựng, với mục đích bảo vệ các nhà báo
trên cả nước khi hoạt động nghiệp vụ, đồng thời nâng cao và bảo vệ uy
tín của Hội nhà báo Việt Nam; tránh tình trạng bị những thông tin lợi
dụng, xuyên tạc.
Kính mong các đồng chí xem xét.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 04 tháng 5 năm 2012
NGƯỜI VIẾT TƯỜNG TRÌNH
Nguyễn Ngọc Năm
____________________________
