Phạm Viết Đào
Căn cứ vào khoản 4 Điều 10 của Luật Báo chí quy định về Những điều không được thông tin trên báo chí: “Không được đưa tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống nhằm xúc phạm danh dự của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của công dân”; Bản tin của Đài truyền hình Hà Nội tối 22/8 đã đưa tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm danh dự của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của các tổ chức và cá nhân sau đây:
1/ Cơ quan Công an Hà Nội và các cơ quan an ninh Việt Nam
- Nếu đúng có các thế lực thù địch có âm mưu lật đổ chính quyền, giật giây những hoạt động biểu tình vừa qua tại Hà Nội; thế mà các cơ quan chức năng của Hà Nội và của Việt Nam không phát hiện ra được, điều này có nghĩa là năng lực chuyên môn của các cơ quan này có vấn đề; hoặc phát hiện ra mà lại không nghiêm trị tức là can tội bao che, dung túng…Nếu quả có điều đó thì thật sự đó là một vấn đề hệ trọng liên quan tới an ninh quốc gia?
- Nếu các hoạt động biểu tình vừa qua tại Hà Nội không do thế lực thù địch, phản động nào giật giây, đây chỉ là hành động tự phát, bột phát của một số trí thức, thanh niên; nếu đúng như vậy, (bản thân Giám đốc Công an Hà Nội Nguyễn Đức Nhanh trước đó 1 tuần đã từng tuyên bố: biểu tình ở Hà Nội là hành động biểu thị lòng yêu nước nên công an Hà Nội không tiến hành trấn áp, bắt giữ mà chỉ theo dõi để giữ trật tự);
Trong thực tế, các bộ phận chức năng của Công an Hà Nội cũng đã tiến hành các biện pháp nghiệp vụ cần thiết như: theo dõi, giám sát, điều tra, tạm giữ để điều tra, khoanh vùng đối tượng để theo dõi…nhưng cho đến khi Đài truyền hình Hà Nội đưa lên sóng thông tin tối 22/8, phía cơ quan công an chưa hề đưa ra bất kỳ lệnh khởi tố điều tra, khởi tố bị can nào đối với những người tham gia biểu tình. Do đó, việc đưa tin như Đài truyền hình Hà Nội trong bản tin 22/8 là một việc hoang báo, gây hoang mang dư luận không cần thiết và nguy hiểm, làm ảnh hưởng đến các hoạt động đầu tư, du lịch, sinh hoạt bình thường tại Thủ đô…
2/ Căn cứ vào Nghị định 02/NĐ-TTG/2011 thì TBT-TGĐ Đài truyền hình Hà Nội đã vi phạm Khoản e, Mục 1 Điều 7: “Đăng phát ảnh của cá nhân mà không được sự đồng ý của người đó hoặc thân nhân của người đó…”
Trong chương trình tối ngày 22/8 Đài truyền hình Hà Nội đã đưa lên sóng hình ảnh của một số người khá rõ nét mặt, đó là các ông: Nguyên Ngọc, Nguyễn Huệ Chi, Nguyễn Văn Khải và một số người mà người viết bài này không biết tên…
Hành vi này là hành vi vừa vi phạm Nghị định 02, là Nghị định cụ thể và cá thể hóa các hành vi vi phạm Luật báo chí và các hình thức xử phạt tương đương…Mặt khác hình ảnh của các cá nhân này đã được Đài sử dụng để minh họa một cách lập lờ của một số thông tin mà Đài đã đưa; đó là việc đưa ra thong tin: một số thế lực phản động đã kích động người biểu biểu tình…Đây là “ đưa tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống xúc phạm danh dự của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của công dân…” của những người có hình ảnh được đưa kèm vào bản tin…
Hành vi này của TBT Đài truyền hình Hà Nội đã bị một số vị lên tiếng, gửi đơn khiếu nại và Đài đã có công văn giải trình về việc này nhưng không hề nhận ra sai phạm: TBT Đài truyền hình Hà Nội đã vi phạm Luật Báo chí như đã phân tích ở trên. Bởi theo Khoản 3 Điều 13 của Luật Báo chí định: “Người đứng đầu cơ quan báo chí lãnh đạo và quản lý cơ quan báo chí về mọi mặt, bảo đảm thực hiện tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí và chịu trách nhiệm trước thủ trưởng quy cơ quan chủ quản và trước pháp luật về mọi hoạt động của cơ quan báo chí…” Theo quy định này, TBT có sử dụng tin bài, ý kiến của bất kỳ ai thì đều phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc đưa các tin bài này !
Trong công văn số 1111 ký ngày 31/8/2011 của Tổng Giám đốc-Tổng Biên tập Đài truyền hình Hà Nội gửi các ông Nguyễn Xuân Diện, Nguyễn Huệ Chi,Nguyễn Quang A và một số người gửi đơn khiếu nại về bản tin tối 22/8/2011; TBT Đài truyền hình có giải trình một số nội dung nhưng không thừa nhận việc vi phạm Luật Báo chí của Đài, không cải chính xin lỗi những thông tin đã phát sai là một vi phạm mới của TBT-TGĐ Đài truyền hình Hà Nội…
Điều 9 của Luật Báo chí quy định về việc Cải chính trên báo chí:
1. Báo chí khi thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân thì phải đăng, phát sóng lời cải chính, xin lỗi của cơ quan báo chí, của tác giả. Trong trường hợp có kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì cơ quan báo chí phải đăng, phát sóng kết luận đó.
2. Tổ chức, cá nhân có quyền phát biểu bằng văn bản về những nội dung đề cập trên báo chí khi có căn cứ cho rằng báo chí đã thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm đến mình. Cơ quan báo chí phải đăng, phát sóng lời phát biểu của tổ chức, cá nhân đối với thông tin đã được đăng, phát sóng trên báo chí của mình.
Lời phát biểu của tổ chức, cá nhân không được xúc phạm cơ quan báo chí, danh dự, nhân phẩm của tác giả.
Kể từ khi nhận được lời phát biểu của tổ chức, cá nhân thì trong thời hạn năm ngày đối với báo ngày, đài phát thanh, đài truyền hình, mười ngày đối với báo tuần, trong số ra gần nhất đối với tạp chí, cơ quan báo chí phải đăng, phát sóng lời phát biểu đó.
3. Lời cải chính, xin lỗi của cơ quan báo chí, của tác giả và lời phát biểu của tổ chức, cá nhân quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này phải được đăng, phát sóng tương xứng với thông tin do báo chí đã đưa ra theo quy định của Chính phủ.
4. Trong trường hợp cơ quan báo chí không cải chính, xin lỗi hoặc cải chính, xin lỗi không đúng các quy định của Luật này, không đăng, phát sóng lời phát biểu của tổ chức, cá nhân thì tổ chức, cá nhân đó có quyền khiếu nại với cơ quan chủ quản báo chí, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí hoặc khởi kiện tại Tòa án.
Như vậy, Tổng Giám đốc-TBT Đài truyền hình Hà Nội đã thiếu nghiêm túc, “ ngoan cố “ coi thường luật pháp và cửa quyền trong việc thực hiện các quy định của luật pháp về chế độ thông tin trên báo chí…
Trong khi đó thì theo Basam, thông tin cho biết:” Không biết qua đường nào, ông Phạm Quang Nghị (Bí thư Thành ủy Hà Nội) đã biết được thư này và tối 25-8 đã đến nhà tôi, (tức nhà văn Nguyên Ngọc) trong khi tôi đi vắng. Sáng 26-8 ông ấy đã gọi điện thoại cho tôi, nói rằng có thể Đài Phát thanh-Truyền hình Hà Nội “đã non nớt” trong khi phát phóng sự (về những người biểu tình)”…
(Qua cử chỉ này cho thấy ông Phạm Quang Nghị đã có thái độ ” cầu thị ” theo kiểu ” con dại cái mang “; Đáng tiếc TGĐ-TBT Đài truyền hình Hà Nội vẫn cứ tỏ ” đầu bò, đầu bướu ” ???)
3/ Kết luận:
- TGĐ-TBT Đài truyền hình Hà Nội phải chịu trách nhiệm phát ý kiến cải chính, xin lỗi những thông tin sai sự thật, xúc phạm danh dự của các tổ chức và cá nhân: Công an thành phố Hà Nội, các ông Nguyễn Huệ Chi, Nguyễn Văn Khải, Nguyên Ngọc và những người nhìn rõ mặt trong bản tin tối 22/8/2011…
- Thanh tra Bộ Thông tin-Truyền thông tiến hành làm thủ tục xử phạt vi phạm hành chính đối với TGĐ –TBT Đài truyền hình Hà Nội theo các quy định tại Nghị định 02/NĐ-TTG/2011.
- TGĐ-TBT Đài truyền hình Hà Nội bố trí gặp mặt những người bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm vì đã đưa hình ảnh của họ kèm vào bản tin 22/8, một bản tin đưa những thông tin chưa kiểm chứng, chưa được cơ quan chức năng xác nhận; TBT-TGĐ tiến hành thương lượng với những người bị hại mức bồi thường thiệt hại về danh dự, nhân phẩm theo các quy định của pháp luật hiện hành…
Nếu sự bồi thường thiệt hại này không được những người bị thiệt hại chấp nhận, họ có thể đưa vụ việc này ra tòa Hành chính để yêu cầu Tòa phân xử…(1)
———
(1) Cách đây 6 năm, một tờ báo điện tử đưa tin về vụ án Bùi Tiến Dũng có một chi tiết không đủ cơ sở: đó là chuyện Bùi Tiến Dũng tặng cho 1 cô bồ 1 chiếc ôt…Cô này đã kiện lại cuối cùng tờ báo kia phải cải chính, xin lỗi, bồi thường danh dự nghe đâu 200 triệu…
Đưa tin sai liên quan tới danh dự của người ta liên quan tới vốn tự có không chính xác còn bị phạt 200 triệu, còn đây lại liên quan tới chuyện bán nước…Hậu quả chắc to…
