(ĐSPL) - Chẳng cần phải hỏi thăm nhiều, chính cái mùi phụ gia nồng nặc đến buồn nôn từ xưởng này bốc ra cũng đủ để người khác nhận ra.
Lúc
chúng tôi đến cơ sở sản xuất mới của công ty TNHH Sa Sa (xã An Thượng,
huyện Hoài Đức, Hà Nội) cũng là thời điểm 11h trưa. Tiếp chúng tôi là
một phụ nữ trẻ tên L.. Được biết, thay mặt Giám đốc, L. là đầu mối
chuyên điều hàng cho tất cả các đại lý. Điều khiến chúng tôi cảm thấy
bất an chính là việc L. rất thận trọng khi nói chuyện với người ngoài.
Và sau này, để được đi "tham quan" xưởng sản xuất, chúng tôi phải vượt
qua "vòng hỏi cung" của L. và một người đàn ông Trung Quốc.
Vừa tham quan vừa... bịt mũi
Cổng
xưởng sản xuất bim bim của công ty TNHH Sa Sa lúc nào cũng được đóng
kín, có chiếc dây xích to bằng cổ tay vòng qua. Mỗi khi có ai đến gần,
một người đàn ông trung niên, tự xưng là bảo vệ của xưởng lập tức ra
"hỏi thăm". Sau khi vượt qua cánh cổng của người bảo vệ, chúng tôi được
chỉ vào một căn phòng lợp mái tôn còn trống hoác để gặp chị L. PV cảm
thấy ngỡ ngàng vì trụ sở công ty sản xuất bim bim thời gian qua "làm mưa
làm gió" trên thị trường (đặc biệt là các mặt hàng rong ở cổng trường
học) lại "nghèo nàn" đến vậy.
Sau khi
nghe "ý nguyện" của chúng tôi đến đây xem hàng và bảng báo giá của các
sản phẩm, để giúp người bạn thân mở một đại lý phân phối các sản phẩm
của Sa Sa tại quận Gò Vấp (TP.HCM), qua lời phiên dịch của L., người đàn
ông Trung Quốc này tỏ vẻ rất vui mừng.
Tuy
nhiên, chưa vội tin ngay, cả L. và Khoa đều đưa ra những câu hỏi để thử
xem chúng tôi có thực sự muốn mở đại lý hay đến đây với mục đích khác.
Những câu hỏi như: "Vì sao anh lại biết chúng tôi đã chuyển đến đây;
Anh đã tìm hiểu như thế nào về công ty Sa Sa; Tại sao các anh lại muốn
phân phối các sản phẩm của công ty chúng tôi mà không phải công ty khác;
Sản phẩm nào của Sa Sa bán chạy trên thị trường; Các anh sẽ chuyển hàng
vào TP.HCM bằng cách nào?...".
Tất
nhiên, những câu hỏi đó chúng tôi đều "trả lời ngon lành". Bỗng nhiên,
anh Khoa nói với L. rằng, cần phải trực tiếp nói chuyện với bạn chúng
tôi ở quận Gò Vấp để kiểm chứng thực hư. Tình huống này chưa có trong
"kịch bản" mà chúng tôi đã lên trước đó. Chúng tôi nghĩ thầm, nếu không
may bị lộ thì không hiểu mọi chuyện sẽ đi đến đâu.
Các công nhân làm việc ở xưởng sản xuất bim bim không hề có bảo hộ lao động và găng tay. Ảnh Trinh Phúc.
Lấy
cớ đi vệ sinh, chúng tôi gọi điện cho cậu đồng nghiệp ở trong TP.HCM
nhờ "ứng cứu". Sau khi đưa số cậu bạn cho L., cô gái này vội gọi điện để
kiểm tra. Người đồng nghiệp của tôi vừa bắt máy, cô gái này liền truy
hỏi như công an hình sự "hỏi cung" nghi can. Tất nhiên trước đó, chúng
tôi đã nhồi nhét vào đầu người đồng nghiệp những thông tin cần phải nói.
Những câu trả lời lưu loát của người bạn cộng sự khiến L. và người đàn
ông Trung Quốc bước đầu bỏ đi sự nghi vấn với chúng tôi. Thấy chúng tôi
có nhã ý muốn tham quan xưởng sản xuất, L. liền xin phép Khoa dẫn đi.
Xưởng
sản xuất cách văn phòng của công ty chỉ chục bước chân. Vừa bước vào
xưởng sản xuất bim bim rộng mênh mông lợp mái tôn, chúng tôi phải bịt
mũi bởi cái thứ mùi nồng nặc đến kinh người. Tiếng ồn từ máy móc cộng
với mùi phụ gia "sốc" lên tận óc. Bên trong, gần chục công nhân đang
đóng gói các sản phẩm chui ra từ những chiếc máy chạy ầm ầm.
Mặc
dù chúng tôi đã vượt qua được "vòng hỏi cung" nhưng L. vẫn rất giữ
khoảng cách với PV. Cô ta chỉ cho chúng tôi xem sản phẩm đã đóng vào
bao. Khi PV muốn vào kho nguyên liệu và chỗ pha chế phụ gia thì người
đàn bà này lắc đầu từ chối.
Quan sát
từ phía xa, những chiếc bao tải đựng nguyên liệu được đặt dưới nền đất
chất thành đống cao như núi. Mỗi khi PV định tiến lại gần, L. đều đánh
ánh mắt dò xét. Chỉ khoảng 15 phút ở trong "lò" sản xuất bim bim, chúng
tôi không chịu được "nhiệt" nên đành phải chạy ra ngoài hít thở.
Nhìn
thấy những người công nhân không găng tay, không áo bảo hộ, không khẩu
trang kính mắt, chúng tôi cảm thấy “khâm phục” sự chịu đựng của những
con người này. Khi gặp người đàn ông Trung Quốc, chúng tôi thấy một điều
lạ, mặc dù L. đã giới thiệu tên nhưng không hề cho biết chức vụ cũng
như công việc của anh ta là gì. Tuy nhiên, nghe cách nói chuyện, chúng
tôi đoán được rằng, người đàn ông này là cấp trên của L. và có liên quan
đến việc pha chế phụ phẩm.
Từng gây "sốc" vì phụ gia gây ung thư
Trước
khi chúng tôi ra về, L. gói cho chúng tôi một túi bóng lớn đựng 4 sản
phẩm: Sườn bò hảo hạng, Anh em tốt, Sườn bò thơm cay, Đuôi bò thơm ngon
để dùng thử. Theo lời người đàn ông Trung Quốc, nếu ai muốn làm đại lý
của công ty TNHH Sa Sa phải thử tài kinh doanh trong vòng 3 tháng. Nếu
mỗi tháng bán được số hàng lớn, ổn định thì sẽ được chính thức trở thành
đại lý của công ty bim bim này.
Sau
khi cầm các sản phẩm của công ty này về, chúng tôi đã tiến hành đốt thử.
Đúng như phản ánh của phụ huynh học sinh, tất cả các sản phẩm đều bốc
mùi khét lẹt như cao su cháy. Sau khi cầm sản phẩm, chúng tôi rửa tay
rất kỹ vẫn không hết mùi. Thậm chí, để một túi Sườn bò thơm cay vào
phòng một tiếng đồng hồ, phải đến mấy hôm sau căn phòng đó mới hết khó
chịu. Đến lúc này, PV đặt câu hỏi, chất gây mùi của các sản phẩm này
được chế biến từ nguyên liệu gì và không biết những đứa trẻ ăn loại bim
bim này vào người sẽ như thế nào?
Theo
lời kể của người dân Sơn Đồng (Hoài Đức, địa chỉ cũ của công ty TNHH Sa
Sa), cuối năm 2012, trong quá trình kiểm tra, cơ quan chức năng còn
phát hiện công ty này sử dụng lao động người Trung Quốc. Khi đó, mô hình
sản xuất của họ giống với những cơ sở sản xuất bim bim "bẩn" đã bị cơ
quan chức năng "sờ gáy". Đó là công nghệ và nguyên liệu không đảm bảo
chất lượng của Trung Quốc.
Khi đó,
nhờ vào các "ảo thuật", chuyên gia người Trung Quốc chuyển giao công
nghệ, sản phẩm của công ty này đã "phủ sóng" khắp cả nước. Đến thời điểm
này, với chỉ 2.000 - 3.000 đồng/gói, các sản phẩm nghi vấn làm bằng cao
su này vẫn "làm mưa làm gió" ở cổng các trường tiểu, trung học cơ sở,
cả ở thành thị và nông thôn. Điều này lý giải vì sao, khi nói chuyện với
PV, chị L. thường xuyên phải trả lời điện thoại từ các đầu mối giục
chuyển hàng.
Được biết, cuối năm
2012, kết quả kiểm nghiệm từ sở Y tế Hà Nội cho thấy, các sản phẩm của
Sa Sa bị thu giữ bên cạnh việc sử dụng chất tạo ngọt cyclamate còn chứa
phẩm màu hữu cơ tổng hợp có thể gây ung thư cho người dùng.
Mặc
dù "lò" sản xuất bim bim này bị "phanh phui" dùng phụ gia có thể gây
ung thư nhưng khi đó, các biện pháp xử lý, khung hình phạt đối với các
vụ việc vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm hiện vẫn chưa đủ tính răn đe.
Trường hợp vi phạm của công ty TNHH Sa Sa chỉ là thu hồi, yêu cầu tiêu
hủy nguyên vật liệu vi phạm và xử phạt hành chính (phạt tiền 12,5 triệu
đồng về sản xuất thực phẩm có sử dụng chất phụ gia thực phẩm không được
phép sử dụng và phạt tiền 15 triệu đồng về hành vi kinh doanh hàng nhập
lậu).
Như vậy, với số tiền khổng lồ
đã kiếm được từ các chất phụ gia độc hại, tổng số tiền xử phạt đối với
cơ sở này chưa đến 30 triệu đồng. Có ai đã từng so sánh số tiền phạt và
số lợi nhuận của công ty này kiếm được?
Ai đứng sau điều hành?
Biết
chúng tôi là khách hàng "sộp", định mở đại lý ở TP.HCM, người phụ nữ
tên L. đon đả mời vào bàn làm việc. Khi nói chuyện với PV, người đàn bà
này thường xuyên liên lạc qua điện thoại bằng tiếng Trung với một người
Trung Quốc. Một lúc sau, một người đàn ông Trung Quốc được giới thiệu
tên Khoa (người Hồ Nam) đi từ xưởng sản xuất bim bim ra và bắt đầu cuộc
"chất vấn" phóng viên.
Chỉ có hạn sử dụng nhưng không ngày sản xuất
Theo
quan sát của chúng tôi, mặc dù sản phẩm mang tên Sườn bò thơm cay,
quảng cáo là sản phẩm mới nhất tại Việt Nam, thơm ngon bổ dưỡng nhưng ở
dưới đáy túi nhà sản xuất chỉ ghi một dòng chữ rất nhỏ Snack làm từ bột
mì. Sản phẩm này lại có hình dáng thuôn nhỏ như sợi bò khô; Ghi hạn sử
dụng 6 tháng nhưng không ghi sản xuất từ ngày nào. Có nghĩa là, dù chúng
tôi có mua thời điểm này hoặc sau hai tháng, nửa năm nữa thì hạn sử
dụng vẫn là 6 tháng. Thậm chí, ngày sản xuất của công ty này còn in một
dãy số lẻ dài (1, 3, 5, 7, 9...) mà chúng tôi và cả người dân đều không
hiểu "ý" của nhà sản xuất là gì.
|
(Còn nữa)
Phóng sự của Văn Chương - Trinh Phúc
