Truyền thông nhà nước tại VN mới đây đưa tin vào đầu tháng 11, Bộ Kế hoạch - Đầu tư đã gửi công hàm đến Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam đồng ý tiếp nhận hỗ trợ kỹ thuật bổ sung cho chương trình hợp tác kỹ thuật nghiên cứu lập dự án đường sắt cao tốc đoạn Hà Nội - Vinh và Tp HCM - Nha Trang.
TTXVN cho hay tại kỳ họp Quốc hội hồi tháng 6 năm nay, Chính phủ đã báo cáo dự án tiền khả thi về dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam nhưng do nhiều lý do nên Quốc hội chưa thông qua chủ trương xây dựng.
TS Trần Đình Bá, từ Hội Kinh tế Vận tải Đường sắt Việt Nam, đưa ra đánh giá về kế hoạch này.
Trần Đình Bá: Trước đây nhóm nghiên cứu của Hàn Quốc đã nghiên cứu tuyến Hà Nội-Vinh và Tp HCM- Nha Trang nhưng nhóm này đã thất bại bởi vì hai thành phố Vinh và Nha Trang này chưa phải thành phố công nghiệp, dân số chưa tới một triệu nên họ không thấy có đủ lượng hành khách để đảm bảo thời gian hoàn vốn. Do đó tôi không hiểu tại sao lại khởi động lại hai dự án này, tức là đi lại vết xe đổ.
BBC:Nhưng dường như đây mới là bước tiếp nhận hỗ trợ về kỹ thuật? Tức là trong khuôn khổ tiền khả thi?
Tôi nghĩ họ lập luận hai dự án này là việc làm cực kỳ vô duyên
Trần Đình Bá: Người ta không lập dự án khả thi thì tiếp nhận kỹ thuật để làm gì. Và tất nhiên phía Việt Nam sẽ phải trả tiền cho họ vì không ai làm không công bao giờ. Những dự án khả thi rất tốn kém. Cả trăm triệu đôla và đó là tiền của dân. Cho nên tôi thấy hai dự án đó rất lãng phí và tôi cũng chưa hình dung nổi họ định làm gì.
Và tôi tin là Quốc hội sẽ bác những dự án này và hiện nay rất nhiều người bất bình về việc tái khởi động dự án đường sắt cao tốc. Lần này Bộ trưởng Giao thông Vận tải Hồ Nghĩa Dũng sẽ phải trả lời chất vấn trước Quốc hội vì sao lại tái khởi động dự án đường sắt cao tốc.
BBC:Trung Quốc hiện cũng đã có được công nghệ đường sắt cao tốc và giá đôi khi chỉ bằng nửa…Vậy câu hỏi đặt ra là nên triển khai dự án hay không triển khai, và nếu triển khai thì chọn giải pháp rẻ tiền hơn hay sao?
Trần Đình Bá: Theo tôi không nên chạy theo đường sắt cao tốc dù cho giá có rẻ tới bao nhiêu cũng không giải quyết được. Vì sao? Đó là vì cái đường sắt mà Việt Nam cần là đường sắt chiến lược, đường sắt chở được lương thực thực phẩm, hàng hóa và cả hành khách. Nó tiện dụng với nền văn hóa, tập quán sinh hoạt của người Việt, điều kiện kinh tế của người Việt.
Tôi cho rằng họ làm công việc không hợp lòng dân trong việc phát triển đường sắt Việt Nam
Đường sắt cao tốc chỉ chở được hành khách nên người Việt Nam không ưa đường sắt này và cũng không thể đủ điều kiện về công nghệ để làm chủ đường sắt cao tốc này.
Bây giờ chặt khúc đường sắt Bắc Nam ra làm hai đoạn Hà Nội-Vinh và Tp HCM- Nha Trang làm hai khúc nó không có ý nghĩa gì cả. Không lẽ đi ra Hà Nôi thì phải ghé Nha Trang, rồi thay tàu để đi ra Vinh. Rồi từ Vinh đi ra Hà Nội hay sao.
Tôi nghĩ họ lập luận hai dự án này là việc làm vô duyên, cực kỳ vô duyên. Các nhà khoa học người ta đã phản bác những dự án này rồi và Bộ Giao thông Vận tải lại lặp lại sai lầm đó và không lắng nghe ý kiến của các nhà khoa học.
Trước đây người Pháp đã từng xây dựng tuyến đường sắt Sài Gòn – Mỹ Tho, tại sao không khởi động lại những tuyến đường sắt như thế? Như vậy là kéo dài tuyến đường sắt ra rất là thuận tiện và đảm bảo yếu tố phát triển bền vững cho giao thông. Tại sao không mở tuyến đường sắt kết nối với Tây Nguyên?
Tôi cho rằng họ làm công việc không hợp lòng dân trong việc phát triển đường sắt Việt Nam.