SM - Khi hoạt động đầu tư trên các thị trường truyền thống như vàng, bất động sản, chứng khoán cùng các hoạt động sản xuất, kinh doanh khác tiếp tục bế tắc thì người dân buộc phải để tiền “chết” trong ngân hàng, chấp nhận khả năng lãi suất thực âm. Thà mất ít còn hơn mất nhiều.
Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), mặc dù lãi suất huy động duy trì ổn định ở mức thấp, từ 17 – 19%/năm thời điểm giữa năm 2011 rút xuống chỉ còn khoảng 7 - 10%/năm như hiện nay, song kênh gửi tiết kiệm vẫn đang “hút khách”.
Cụ thể, lãi suất huy động không kỳ hạn của nhóm các ngân hàng thương mại (NHTM) Nhà nước nay chỉ còn 1-1,2%/năm, kỳ hạn 1 - 6 tháng khoảng 5 - 6,5%/năm, kỳ hạn từ 6 - 12 tháng khoảng 6,5 - 7%/năm, kỳ hạn trên 12 tháng là 7,5-8%/năm. Đối với nhóm NHTM cổ phần, các mức lãi suất này tương đương hoặc cao hơn khoảng 0.5 – 1%,
Tuy lãi suất huy động thấp hơn hẳn một vài năm về trước, song hoạt động huy động vốn của ngân hàng tính đến giữa tháng 9/2013 vẫn tăng trưởng 11,74% so với cuối năm 2012, trong đó huy động VNĐ tăng 11,63% và ngoại tệ tăng 12,43%. Tiền gửi VNĐ của dân cư tăng 13,78% so với cuối năm 2012, con số này hồi tháng 6/2013 thậm chí còn ở mức 15,91%.
Trước hiện tượng này, Vụ Chính sách tiền tệ NHNN lý giải do biện pháp giảm trần lãi suất 2 từ mức 14%/năm (9/2011) xuống còn 8%/năm (cuối năm 2012) và 7,5%/năm (3/2013) đã tác động tích cực tới việc bình ổn thị trường vốn, đồng thời, các biện pháp bóc tách nợ xấu, sát nhập ngân hàng yếu kém và hỗ trợ NHTM của NHNN cũng góp phần vào việc phục sức cho ngành ngân hàng và trấn an tâm lý người gửi.
Tuy nhiên, môi trường đầu tư thực tế của nền kinh tế thời gian qua cho thấy việc người dân bỏ tiền vào tiết kiệm ngân hàng không đơn thuần như vậy. Tiền đổ vào các tài khoản tiết kiệm với kỳ vọng mất ít nhất, chứ không phải được nhiều nhất.
Trước hết có thể kể đến thị trường kim loại quý với sự can thiệp mang dấu hiệu độc quyền từ NHNN làm cho giá vàng luôn cao hơn hẳn giá thế giới khiến việc đầu tư vào vàng ở thời điểm hiện tại có quá nhiều rủi ro. Trong khi đó, thị trường chứng khoán mấy phiên gần đây tuy có dấu hiệu tăng nhiệt với thanh khoản cải thiện ở một số mã blue-chip, thậm chí, báo chí nước ngoài còn bình luận “thị trường chứng khoán Việt Nam sôi động trở lại, song “ở trong chăn mới biết chăn có rận”. Thực tế, thị trường vẫn lình xình chưa xác định rõ xu thế, và đặc biệt, nền kinh tế vĩ mô chưa có bất cứ dấu hiệu cải thiện nào, thì ngay cả việc thị trường đi lên cũng chỉ là một dạng bong bóng, hoặc bị đầu cơ bởi “đội lái” giàu quan hệ và kinh nghiệm. Hầu hết các công ty tư vấn và chuyên gia tài chính đều đưa ra lời khuyên “tọa sơn quan hổ đấu” cho các nhà đầu tư chứng khoán vào thời điểm này, nếu không muốn tiếp tục “mua kinh nghiệm”.
Một kênh đầu tư khác còn ít được kỳ vọng hơn nữa, là bất động sản. Hiện thị trường một mặt không những không được cải thiện về tính thanh khoản, mà còn rơi vào tình trạng nhiều chủ đầu tư đang “chơi chiêu” với khách hàng thông qua các thông báo giảm giá, hạ giá úp mở, bán hàng giá thấp sau khi đã thay đổi thiết kế và nói là hạ giá. Đặc biệt ở trường hợp của Bầu Đức, vốn nổi tiếng với tuyên bố giảm giá nhà tới 50% so với các sản phẩm cùng vị trí, đã phó Tông GĐ Công ty BĐS Thế Kỷ Phạm Thanh Hưng “bóc mẽ” rằng chỉ là cách nói bóng gió dụ khách chứ không có ý nghĩa thực tế.
Thấy tiền đổ vào ngân hàng nhiều chớ vội mừng, bởi đó là tín hiệu của một nền kinh tế ì trệ và suy thoái, sự bế tắc trong đầu tư và các hoạt động sản xuất kinh doanh. Khi người dân không biết sử dụng đồng tiền vào đâu để có hiệu quả hơn, họ buộc phải để tiền “chết” trong ngân hàng.
Đồng An
Tổng hợp
