Gia đình LS Lê Quốc Quân chụp trước đây.
Mặc Lâm, biên tập viên RFA - 2013-10-04
Một ngày sau khi phiên tòa xử luật sư Lê Quốc Quân về tội trốn thuế với bản án 30 tháng tù giam, Mặc Lâm phỏng vấn bà Nguyễn Thị Hiền, vợ luật sư Quân về cảm nhận của bà về phiên tòa này.
Không có cơ sở kết tội
Mặc Lâm: Theo như chúng tôi được biết, bà đã bị ngăn cản rất là nhiều lần trước khi vào phiên tòa. Xin được hỏi bà là bà có được giấy mời tham dự phiên tòa hay không và tại sao người ta ngăn cản và khi nào bà được vào tòa, thưa bà?
Bà Nguyễn Thị Hiền: Cho tới sáng ngày phiên xử anh Quân tôi vẫn không được giấy mời và theo như luật sư tư vấn thì tôi chỉ cần chứng minh thư vì đây là một phiên tòa xử công khai nên bất cứ ai cũng được vào. Khi tôi đến cổng tòa thì bảo vệ yêu cầu phải có giấy mời và tôi cũng nói là tôi không có giấy mời. Họ bảo tôi chờ một lúc thì một lát sau, tôi nghĩ là lúc đấy phiên tòa đã bắt đầu rồi, họ mới đưa cho tôi một giấy mời đề ngày là 1 tháng 10. Như vậy là trước ngày xử. Và tôi vào dự phiên tòa.
Mặc Lâm: Trong khi tham dự phiên tòa và trước đó nữa, bà có bao giờ suy đoán ra được bản án như phiên tòa đã công bố hay không?
Nguyễn Thị Hiền: Thật ra bản thân tôi quả thật có hy vọng. Trong suốt thời gian tôi vào tham dự phiên tòa cho đến trước khi tuyên án thì tôi cũng có phần lạc quan. Thời gian tham dự phiên tòa cũng rất dài. Tôi lạc quan vì tất cả các tranh luận và bày tỏ của mọi người cho tôi thấy rằng hoàn toàn không có cơ sở để mà bắt giam anh Quân, kết tội anh Quân và anh hoàn toàn vô tội.
Mặc Lâm: Điều gì đã làm bà lạc quan như vậy ạ?
Bà Nguyễn Thị Hiền: Tôi nhớ một số chi tiết khi luật sư Trần Thu Nam có hỏi giám định viên là người cũng có mặt trong phiên tòa rằng “Anh có phải là giám định viên không?” Ông ta trả lời “Đúng, tôi là giám định viên”. Luật sư Nam hỏi tiếp "Thế anh có thẻ không?” Tôi thấy giám định viên trả lời rất hồn nhiên “Không, tôi không có thẻ”.
Khi giải thích về nguyên nhân những sai phạm mà luật sư đưa ra thì đại diện viện Kiểm Sát có giải thích đó là do lỗi chính tả và có một số văn bản họ chưa kịp bỏ vô hồ sơ.
- Bà Nguyễn Thị Hiền
Sau đó luật sư Nam có hỏi thêm một vài câu liên quan đến vụ án thì giám định viên có vẻ là không trả lời được và từ chối câu trả lời. Luật sư Nam cũng bày tỏ là không hỏi thêm gì nữa vì luật sư cho rằng anh này không phải là giám định viên.
Tiếp theo luật sư Nam cũng hỏi việc công ty bị cáo buộc trốn thuế thì không biết Chi cục thuế đã có bao giờ thanh tra về thuế của công ty anh Quân cũng như nhắc nhở về việc nộp thuế chưa. Đại diện trả lời cũng rất là rõ ràng là "Chưa!".
Khi giải thích về nguyên nhân những sai phạm mà luật sư đưa ra thì đại diện viện Kiểm Sát có giải thích đó là do lỗi chính tả và có một số văn bản họ chưa kịp bỏ vô hồ sơ. Tôi thấy trả lời rất là hồn nhiên. Tiếp nữa tôi thấy phần tranh luận diễn ra cũng không nhiều. Và kết thúc phần tranh luận cũng là lời của luật sư Trần Thu Nam.
Người dân đến tham dự phiên tòa nhưng bị ngăn chặn từ xa. Photo by JB. Nguyễn Hữu Vinh
Ông kết thúc rằng các lý lẽ kiểm sát viên đưa ra đều ngụy biện và không có căn cứ. Sau câu này thì tôi nghĩ chắc chắn kiểm sát viên cũng phải có phần phản biện nào đấy nhưng mà họ cũng chỉ im lặng. Một lúc sau thì kiểm sát viên nói một câu đại ý là giữ nguyên quan điểm cũ. Tôi cảm thấy gương mặt mọi người ngồi trong phiên tòa có vẻ giản nở ra như tôi. Cảm giác thì rất rõ ràng rằng là chồng mình vô tội, không có cơ sở để kết tội anh ấy và không có lý do gì để mà bắt giam anh ấy.
Mặc Lâm: Thưa, xin được hỏi bà trong phiên tỏa bà nhận thấy vai trò của những luật sư bảo vệ cho ông Quân họ có hoạt động đúng với chức năng của họ hay không và bà có hài lòng hay không ạ?
Bà Nguyễn Thị Hiền: Tôi rất biết ơn các luật sư. Tôi đánh giá cao sự nỗ lực làm việc của luật sư. Dẫu sao tôi nghĩ trong một khoảng thời gian như vậy, các luật sư cũng làm cho khoảng 50 người, cụ thể là hơn 30 người trong phòng xử án, kể cả thẩm phán, thẩm định viên, đại diện viện Kiểm Sát, thư ký phiên tòa.....và những người ngồi ở dưới cũng hiểu rõ thêm về anh Quân. Tôi tin rằng mọi người nếu thật lòng thì cũng tin chắc một điều là không có cơ sở để buộc tội anh ấy. Thật sự là tôi cảm nhận như thế cho đến khi tòa tuyên án.
Mặc Lâm: Chúng tôi được biết là trước khi phiên tòa diễn ra thì giáo dân của nhiều giáo phận đã có những đêm cầu nguyện mà ủng hộ tinh thần anh Quân cũng như là cho gia đình. Riêng về những giáo dân ở quê nhà anh Quân, khi họ ra tham dự phiên tòa thì sự tham dự ủng hộ của họ có làm cho lòng tin của bà về bản án của anh Quân có nhẹ thêm không. Bà có cảm giác như thế nào về sự đồng hành đó thưa bà?
Bà Nguyễn Thị Hiền: Tôi vẫn luôn tin rằng sự ủng hộ của mọi người chắc chắn là sẽ mang lại điều tốt hơn cho anh Quân. Tôi tin tưởng như vây. Và tôi cũng cảm nhận được sự yêu thương vô cùng qua sự ủng hộ của mọi người nơi quê nhà của anh Quân. Mọi người nhiệt tình vô cùng, nỗ lực vô cùng để mà ra tham dự phiên tòa.
Ba tháng về trước cũng đã hết sức nỗ lực rồi; Nhiều người ra giữa đường thì lại quay về. Và họ cũng khẳng định một điều là quyết tâm sẽ có mặt mặc dầu phiên tòa xử ở đâu đi nữa. Lần này cũng vậy. Thật sự lần này còn phải vất vả hơn rất nhiều bởi vì thời tiết thì mưa gió lại gặp sự ngăn cản rất là nhiều trên đường đi. Thế nhưng mọi người vẫn hiện diện.
Gia đình sẽ kháng án
Công an, an ninh dàn hàng ngang ngăn cản người dân đến tham dự phiên tòa sáng 02/10/2013. Photo by JB. Nguyễn Hữu Vinh
Mặc Lâm: Thưa bà ngay sau khi bản án có kết quả thì ngay lập tức tòa Đại sứ Mỹ ở Hà Nội đã đưa ra một bản tuyên bố là 30 tháng tù giành cho luật sư Quân rất nặng nề. Bà có cảm giác như thế nào về cái tuyên bố này ạ?
Bà Nguyễn Thị Hiền: Đương nhiên là tôi cảm thấy gia đình của chúng tôi được an ủi rất là nhiều khi các tổ chức quốc tế thấu hiểu và quan tâm đến trường hợp của anh Quân và gia đình chúng tôi. Cụ thể hơn nữa, tôi cũng rất vui khi nghe chia sẻ của bà Janice Beanland thuộc tổ chức Ân xá quốc tế. Bà nói luật sư Lê Quốc Quân quyết định kháng cáo thì Ân xá quốc tế sẽ hết lòng vận động và ủng hộ và sẵn sàng đứng sau người dám cất tiếng nói chống lại bất công, áp bức và đòi hỏi nhân quyền cho người dân như anh Quân.
Mặc Lâm: Dạ vâng. Bà vừa nói là tổ chức Ân xá quốc tế sẽ sẵn sàng ủng hộ nếu có chuyện kháng cáo lên tòa phúc thẩm. Như vậy gia đình có suy nghĩ về vấn đề này cặn kẽ hơn hay không để mà đưa ra một quyết định cuối cùng ạ?
Dạ, đương nhiên là tôi biết anh Quân vô tội. Khi tòa tuyên án thì anh cũng khẳng định anh sẽ kháng án. Gia đình chắc chắn là sẽ kháng án.
- Bà Nguyễn Thị Hiền
Bà Nguyễn Thị Hiền: Dạ, đương nhiên là tôi biết anh Quân vô tội. Khi tòa tuyên án thì anh cũng khẳng định anh sẽ kháng án. Gia đình chắc chắn là sẽ kháng án ạ
Mặc Lâm: Trước khi dứt lời thì bà có chia sẻ gì thêm với thính giả nghe đài cũng như những người biết cái bản án của luật sư Quân hay không, thưa bà?
Bà Nguyễn Thị Hiền: Dạ trước hết xin cảm ơn anh Mặc Lâm đã hỏi thăm gia đình và cũng qua anh thì thay mặt cho gia đình được bày tỏ lòng cảm ơn vô cùng của gia đình đối với những tấm lòng ủng hộ, đồng hành cùng với gia đình trong thời gian qua theo cách riêng của mình và cảm ơn đối với các tổ chức quốc tế bằng cách này hay cách khác đã lên tiếng ủng hộ gia đình trong suốt thời gian qua. Gia đình chúng tôi cũng cầu mong mọi người lại tiếp tục bền bỉ và cầu nguyện cũng như là đồng hành cùng với gia đình trong phiên xử phúc thẩm sắp tới ạ.
Mặc Lâm: Vâng, xin một lần nữa cảm ơn bà và cầu chúc cho gia đình may mắn.
Bà Nguyễn Thị Hiền: Dạ xin cảm ơn anh Mặc Lâm.
