WASHINGTON (TH) – Một số các cơ quan chính quyền liên bang ngưng hoạt động bắt đầu từ ngày 1 tháng 10 vì không có ngân sách, sau khi đảng Cộng Hòa và đảng Dân Chủ ở Quốc Hội đã không thể đi đến một thỏa hiệp nào.
 |
Trong buổi họp báo chung với Thủ Tướng Israel tại tòa Bạch Ốc hôm Thứ Hai, Tổng Thống Obama khoát tay khi một phóng viên đặt câu hỏi về cuộc tranh chấp ngân sách ở Quốc Hội. (Hình: AP/Charles Dharapak)
|
Trong suốt một tuần lễ và cho đến giờ chót, Hạ Viện Cộng Hòa và Thượng Viện Dân Chủ đấu qua đấu lại về ngân sách tạm thời tránh việc chính quyền phải đóng cửa, vì tài khóa 2013 chấm dứt vào lúc 11.59 giờ đêm Thứ Hai 30 tháng 9 trong khi chưa có ngân sách cho năm tài chính 2014.
Những diễn tiến được trình bày tóm tắt theo trình tự thời gian như sau:
Ngày Chủ Nhật 21 tháng 9, Hạ Viện biểu quyết dự luật cấp tiền hoạt động cho chính quyền tới 15 tháng 12 nhưng thêm vào một điều khoản: hoãn cấp tiền Obamcare một năm.
Ngày Thứ Ba, Thượng Viện thảo luận đưa ra dự luật cấp ngân sách tạm cho tới 15 tháng 11 không có điều kiện gì liên quan đến Obamacare.
Dự luật chưa đưa ra biểu quyết được vì Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa Ted Cruz, Texas, ngăn trở bằng cách lên diễn đàn phát biểu dài 21 giờ liên tục. Ngày Thứ Sáu 27 tháng 9, Thượng Viện mới biểu quyết thông qua dự luật và chuyển về Hạ Viện.
Ngày Thứ Bảy 28 tháng 9, Hạ Viện biểu quyết không chấp nhận dự luật Thượng Viện, vẫn giữ nguyên dự luật cũ và gởi lên Thượng Viện.
Ngày Chủ Nhật 29 tháng 9, Thượng Viện nghỉ họp. Ngày Thứ Hai 30 tháng 9 lúc 2 giờ (giờ Washington), Thượng Viện biểu quyết loại bỏ điều khoản về Obamcare và chuyển dự luật về Hạ Viện.
6 giờ chiều Thứ Hai, Hạ Viện biểu quyết dự luật có sửa đổi một vài chi tiết nhỏ nhưng vẫn giữ điều khoản đình hoãn 1 năm cấp tiền cho Obamacare. Dự luật được chấp thuận bằng 228-201 phiếu (12 Dân Biểu Cộng Hòa bỏ phiếu chống và 9 Dân Biểu Dân Chủ bỏ phiếu tán thành) và gởi lên Thượng Viện. Các Dân Biểu Cộng Hòa phái Tea Party và bảo thủ quyết liệt sử dụng thời cơ này để phá đạo luật Obamacare bằng mọi giá,
Tổng Thống Obama kêu gọi Cộng Hòa hãy tránh để đi đến tình trạng chính quyền phải đóng cửa và gọi điện thoại cho Chủ Tịch Hạ Viện John Boehner. Hai người nói chuyện trong 10 phút và nguồn tin từ những giới am hiểu cho biết hai bên giữ nguyên lập trường.
9.30 tối: Thượng Viện biểu quyết 54-46 bác bỏ dự luật Hạ Viện một lần thứ ba.
Chủ Tịch Hạ Viện John Boehner không chứng tỏ điều gì cho thấy là ông sẽ đưa ra một nghị quyết “clean” (nghĩa là không dính tới Obamacare) để lấy biểu quyết.
10.00 giờ: Hạ Viện cho biết sẽ biểu quyết một lần nữa trước nửa đêm, vẫn giữ nguyên chủ trương và đưa đề nghị cử một ủy ban họp với Thượng Viện. Như vậy các thành viên hai viện sẽ có thể đối diện tận mặt để thảo luận bằng cách nào giải quyết vấn đề ngân sách tạm thời, thay vì “chơi ping-pong” qua lại giữa hai bên.
Tuy nhiên chưa thể biết phải mất bao lâu mới có thể đồng ý về một cuộc họp như vậy, và không ai tin là có thể kịp trước 12 giờ đêm
Trưởng khối đa số Harry Reid tuyên bố trên diễn đàn Thượng Viện lúc 11 giờ: “Chúng ta không họp với khẩu súng dí vào đầu. Trước hết, việc Hạ Viện phải làm là thông qua dự luật cấp ngân sách trong 6 tuần lễ không thêm điều kiện nào khác hết”.
11.15 giờ tại hội trường Thượng Viện, Thượng Nghị Sĩ Patty Murray nói rằng bà cảm thấy “thật mỉa mai” khi bây giờ Cộng Hòa kêu gọi họp thảo luận trong khi họ đã 18 lần bác bỏ đề nghị như vậy của bà.
11.45 phút: Văn phòng Điều Hành và Ngân Sách đưa ra chỉ thị nhắc nhở các cơ quan chính quyền thi hành kế hoạch đóng cửa có trật tự như đã trù liệu trước.
0.01 giờ đêm Thứ Ba 1 tháng 10 (9 giờ tối Thứ Hai giờ California): Bây giờ thì một phần chính quyền bắt đầu đóng cửa.
Việc chính quyền phải tạm thời đóng cửa liên quan tới một số cơ quan trong khi hoạt động của những cơ quan khác không bị ảnh hưởng.
Khoảng 1 triệu công chức liên bang sẽ phải tạm thời nghỉ hay làm việc không lương. Các công viên quốc gia cùng một số địa điểm cho khách du lịch thăm viếng ở thủ đô Washington sẽ đóng cửa. Chỉ có khoảng 18,000 trong số 115,000 nhân sự bộ Tư Pháp tạm nghỉ.
Tất cả quân nhân vẫn tiếp tục nhiệm vụ như bình thường nhưng hầu hết nhân viên dân sự làm việc với bộ quốc phòng sẽ tạm nghỉ. Các tòa án vẫn tiếp tục hoạt động như bình thường trong vòng khoảng 10 ngày, sau đó sẽ có quyết định khác. Các thanh tra thực phẩm bộ nông nghiệp tiếp tục làm việc.
Tổ chức đánh giá tình trạng tài chính Standard & Poor’s nhận định rằng nếu chính quyền chỉ đóng cửa dưới 2 tuần lễ thì không có tác động gì đáng kể nhưng nếu kéo dài thì sẽ có ảnh hưởng đến hoạt động của các công ty và tình trạng kinh tế.
Đây là lần đầu tiên từ 17 năm chính quyền Hoa Kỳ phải đóng cửa và chưa ai có thể dự đoán sẽ kéo dài trong bao lâu. (HC)
