Chuyện “xưa như trái đất”

Một khi đặt ra những quy định mà không có chế tài kèm theo thì đó chỉ là những nghị quyết trên giấy, bỏ tủ chẳng có chút giá trị thực tiễn nào?  >> Có kiểm soát được tài sản của quan chức? Cứ như vậy, bàn tới bàn lui, nên vấn nạn tham nhũng trong nhiều năm nay vẫn được dân ta gọi là "chuyện xưa như trái đất". Tham nhũng trong đội ngũ quan chức vẫn được dân ta coi là chuyện "xưa như trái đất". Nói thế, bởi nhắc đến quan chức là người ta vẫn hình dung ra quyền cao chức trọng, đến việc "hét ra lửa" và "lắm tiền nhiều của". Vậy những thứ này lấy ở đâu ra, nếu không có một bộ phận không nhỏ quan chức đang nhiễm "căn bệnh" nguy hiểm này, nó chẳng những làm xói mòn phẩm chất, đạo đức, lối sống và phong cách làm việc của cán bộ, đảng viên, mà còn là trở lực lớn đối với sự nghiệp xây dựng xã hội mới, là nguy cơ làm sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa trong điều kiện Đảng Cộng sản cầm quyền. Một tin đáng chú ý đầu năm là Cơ quan Công an phát lệnh truy nã quốc tế đối với ông Trần Anh Tuấn, nguyên Phó vụ trưởng vụ Tài chính Hành chính sự nghiệp, Bộ Tài chính về tội "lừa đảo, chiếm đoạt tài sản" của một số tổ chức, cá nhân với số tiền lên đến 80 tỉ đồng – một con số quá lớn. Các bản tin dùng chữ "nguyên", có thể gây hiểu nhầm là ông Tuấn đã tham ô trong thời gian ông đã không còn làm ở Bộ Tài chính. Tham ô – phải gọi đúng từ này hành vi của ông Tuấn bởi ông này thực sự đã lợi dụng chức vụ của mình để thực hiện các vụ lừa đảo, chiếm đoạt tiền của những doanh nhân tưởng rằng ông ta có thể dùng quyền hạn của mình để chạy dự án cho họ.   Phiên tòa xét xử đối tượng Đặng Thị Hồng Vân, nguyên Giám đốc chi nhánh Agribank Long Biên cùng 7 đồng phạm khác về tội tham nhũng Với những cán bộ cấp vụ như ông Trần Anh Tuấn, khi dự án không chạy được thì ông này bị coi là lừa đảo nhưng nếu dự án được chấp thuận thì có thể nói, ông này đã thành công trong việc "bán quyền ăn tiền". Bởi lẽ, ở vị trí phó vụ trưởng một vụ quan trọng của Bộ Tài chính trong việc lên kế hoạch, phân bổ tiền ngân sách, ông Tuấn có thể gây ảnh hưởng, kể cả bôi trơn… các bộ phận khác trong Bộ. Từ trường hợp này, có thể gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng tham nhũng trong bộ máy Nhà nước không giảm cho dù các cơ quan có nhiệm vụ chống tham nhũng hiện nay như Ban Chỉ đạo Phòng chống tham nhũng Trung ương, Thanh tra Chính phủ và các cơ quan bảo vệ pháp luật mấy năm nay đã triển khai nhiều biện pháp mới như bắt buộc kê khai. Rồi mới đây là yêu cầu kê khai, công khai tài sản, thanh tra trách nhiệm trong việc triển khai phòng, chống tham nhũng ở đơn vị, luân chuyển cán bộ… Chưa có một thống kê đầy đủ nào về số lượng cán bộ, công chức có hành vi tham nhũng bị phát hiện trong từng năm, số tiền tham nhũng tăng, giảm… mặc dù Thanh tra Chính phủ vẫn họp báo công bố các kết quả thanh tra thường kỳ. Trong hàng loạt báo cáo của các bộ, ngành trong buổi "Đối thoại về phòng chống tham nhũng" tổ chức mới đây, mặc dù ngành nào cũng nêu thực hiện hàng chục cuộc thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực phụ trách nhưng việc chỉ điểm ai, hành vi nào, mức độ tham nhũng trong các ngành đó đều rất mờ nhạt, không cụ thể. Ở các cơ quan tư pháp, số lượng các vụ tham nhũng có rõ ràng hơn chút. Theo báo cáo mới nhất của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao thì trong 5 năm 2007-2011, các cơ quan tố tụng cả nước đã khởi tố 1.406 vụ với 3.035 bị can – tức là mỗi năm khởi tố khoảng 280 vụ/600 bị can. Đáng chú ý, năm 2010, theo tổng hợp của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, trong 9 tháng đầu năm 2010 thì số vụ đem ra truy tố, xét xử về tội danh tham nhũng lại giảm: do trong thời gian này, số vụ khởi tố chỉ còn 188 vụ với 373 bị can, giảm 23%. Còn từ 1/10/2010 – 30/9/2011, số vụ khởi tố là 220 với 449 bị can, đã truy tố 219 vụ với 456 bị can; xét xử sơ thẩm 229 vụ và 501 bị cáo. Còn từ đó đến nay, chưa có kết quả tổng hợp mới hơn. Nhưng có một điều dễ thấy, nhiều vụ việc có những bằng chứng tham nhũng khá rõ ràng, thường do cơ quan công an điều tra, phát hiện nhiều hơn vẫn chưa khẳng định đúng tên của căn bệnh này ở đội ngũ cán bộ, công chức Nhà nước. Một trong những nguyên nhân giải thích cho hiện tượng tham nhũng, lạm quyền để nhũng nhiễu, vòi tiền của cán bộ, quan chức Nhà nước được nêu trong Đối thoại phòng chống tham nhũng là thu nhập còn thấp. Có những tính toán, khảo sát cho thấy, nếu chỉ với mức lương, thưởng hiện hành, chỉ đủ cho cán bộ, chuyên viên trong các bộ, ngành Nhà nước sống bình thường trong… 1 tuần và 3 tuần còn lại, họ phải tìm kiếm các cách khác nhau để sống. Có những người trình độ, khả năng thì có các khoản thu từ việc viết lách báo cáo, tham gia các nhóm nghiên cứu, hội nghị, hội thảo; có những ngành thì có cán bộ, chuyên viên có các khoản thu nhập thêm mang tính "dưỡng liêm" như ngành kiểm toán, thanh tra, kiểm sát… nhưng cũng có nhiều người ở vị trí không thể làm gì phải làm thêm bên ngoài hoặc ở những vị trí như cấp giấy phép, cấp đăng ký… thì hiện tượng nhũng nhiễu, tham ô sẽ trắng trợn, phổ biến hơn. Và để "giảm căn bệnh" này, chúng ta đã cố gắng đưa ra nhiều biện pháp như tăng lương, đưa ra bàn bạc và nhận thức rõ điều này, chỉ tính trong vòng 8 năm gần đây, mức lương tối thiểu đã được điều chỉnh 7 lần, từ 210 ngàn đồng lên 830 ngàn đồng, nhưng thấp vẫn hoàn thấp. Việc giải quyết những khó khăn của Nhà nước trong vấn đề cải cách chính sách tiền lương đang chủ yếu tập trung ở việc nâng lương tối thiểu. Thế nhưng lương tối thiểu vẫn bị giới hạn bởi các yếu tố khống chế: tăng trưởng kinh tế, chỉ số giá tiêu dùng, khả năng của ngân sách Nhà nước, số người hưởng lương. Nhiều phương án đã được đưa ra bàn tính, nhưng khi động đến giới hạn của ngân sách Nhà nước thì đều bị rụt lại, thậm chí phải dẹp bỏ. Chúng ta cũng thực hiện việc kê khai tài sản nhằm minh bạch hóa tài sản của công chức, song việc làm này xem ra cũng khó khả thi, bởi đúng là kê khai cho gọi là có… kê khai? Một khi đặt ra những quy định mà không có chế tài kèm theo thì đó chỉ là những nghị quyết trên giấy, bỏ tủ chẳng có chút giá trị thực tiễn nào? Cứ như vậy, bàn tới bàn lui, nên vấn nạn tham nhũng trong nhiều năm nay vẫn được dân ta gọi là "chuyện xưa như trái đất". Theo Lê Quân Petrotimes