Bị kiến ba khoang đốt, nạn nhân có thể tử vong

03/11/2012 06:08:24

>> "TiengAnh123.Com giúp bạn giỏi tiếng Anh – chỉ 250,000 đ /1 năm"

 - Cơ thể kiến ba khoang chứa lượng độc tính cao. Nếu bị chúng đốt nhiều lần, nạn nhân có thể bị suy thận, dẫn đến tử vong nếu không đi cấp cứu kịp thời.

Đâu đâu cũng có kiến ba khoang

Liên tục trong thời gian qua, không chỉ người dân Thừa Thiên Huế hoang mang vì bị kiến ba khoang đốt, khiến da bị viêm loét, phồng rộp, nổi mụn nước, ngứa ngáy. Ngay tại Hà Nội, người dân cũng liên tục phát hiện những ổ kiến ba khoang trong vườn nhà, sân nhà, thậm chí ngay trong phòng ở và trên giường ngủ.

Theo phản ánh của người dân tại khu vực hồ Hoàng Cầu (Đống Đa, Hà Nội) đếnKienthuc.net.vn, nhiều người ở đây đã bị viêm da vì kiến ba khoang. Không chỉ xuất hiện trong nhà dân, loại kiến này còn được tìm thấy ở các tòa nhà công sở xung quanh khu vực hồ Hoàng Cầu.

Kiến ba khoang ẩn nấp ở khu vực ẩm thấp.

Tại ngõ 30 đường Mai Anh Tuấn, người dân cũng phát hiện nhiều ổ kiến ba khoang. Bà Nguyễn Thị Tâm cư trú tại đây cho biết: “Khu vực này gần hồ Hoàng Cầu nên ẩm thấp, tôi đã phát hiện tổ kiến ba khoang sau khi con gái bị đốt. Lúc đầu tôi cứ nghĩ cháu bị viêm da thông thường nhưng đi khám mới biết do loại kiến này gây ra”.

Theo anh Nguyễn Văn Sơn, nhân viên văn phòng tại số 15, ngõ 30 Mai Anh Tuấn, dù đã xịt thuốc diệt côn trùng nhưng vẫn không thể diệt hết kiến ba khoang trong phòng làm việc. Một số nhân viên khác ở cơ quan anh đã bị chúng đốt rồi viêm da.

“Không khó để phát hiện loại kiến này ở cơ quan vì chúng luôn thường trực dưới chân tường, hoặc bò ngay trên bàn làm việc” - anh Sơn cho biết.

Ngoài ra, PV Kienthuc.net.vn còn ghi nhận ý kiến của nhiều người dân về sự xuất hiện của kiến ba khoang tại các khu vực xung quanh hồ Linh Quang, khu vực Ngọc Thụy (Gia Lâm), Phú Diễn (Từ Liêm), chung cư Ngọc Khánh, khu vực Hồ Thành Công (Ba Đình)…

Khu vực hồ Linh Quang xuất hiện nhiều kiến ba khoang có thể do ô nhiễm.

Thời gian qua, Trung tâm chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cũng tiếp nhận một số bệnh nhân bị kiến ba khoang đốt. Hầu hết các bệnh nhân bị viêm da giống như tổn thương khi mắc bệnh Zona. Bác sĩ Nguyễn Kim Sơn, Trung tâm chống độc cho biết: “Các bệnh nhân tùy theo mức độ bị kiến đốt mà có tổn thương khác nhau. Bệnh nhân đến điều trị sớm thì sau vài ngày các vết thương trên da sẽ khỏi, nếu đến muộn phải điều trị dài hơn”.

Theo ông Ngô Văn Mát, chuyên viên phòng nghiên cứu Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, kiến ba khoang không phải loại kiến mới xuất hiện tại Việt Nam mà đã tồn tại từ rất lâu, có mặt ở khắp các địa phương trên toàn quốc. Mùa nở rộ và hoạt động mạnh nhất của kiến ba khoang là mùa thu đông, khi người dân thu hoạch lúa.

Khi bị kiến ba khoang đốt, bệnh nhân phải đi khám ngay

Ông Mát nhận định: “Cơ thể kiến ba khoang chứa pederin, một loại độc tố cực độc. Tuy nhiên lượng độc tố truyền sang người qua vết đốt rất nhỏ nên chỉ có thể làm da nổi bọng nước, ngứa rát, khi gãi vết thương sẽ vỡ ra, gây lở loét, dẫn tới viêm da. Đặc biệt, pederin sẽ lan nhanh khi người bệnh đập kiến trên da, khiến vùng bị thương lan nhanh và rộng. Hơn nữa, độc tố này khi tiếp xúc với da sẽ cộng sinh dính da vào khiến mức độ tổn thương tăng cao”.

Vết thương sẽ lan nhanh nếu dùng tay chà kiến trên da.

Theo ông Mát, khi bị ngứa, không nên gãi mạnh mà nên rửa sạch vùng bị cắn bằng xà phòng. Tốt nhất là nên đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng, kịp thời.

“Bệnh nhân nếu tự chữa sẽ rất nguy hiểm do điều trị không đúng cách khiến khu vực bị đốt ngứa rát, sưng, phồng rộp, loét nhiễm trùng. Nếu kiến đốt vào mắt, pederin sẽ gây bỏng mắt, dẫn tới mù nếu không điều trị kịp thời.

Nếu bị kiến đốt nhiều lần, đặc biệt là trẻ em, nên đi viện khám ngay, không nên tự ý mua thuốc về điều trị. Một con kiến ba khoang có lượng độc tố thấp, nhưng lượng độc tố sẽ tăng cao khi bị nhiều con đốt. Nếu không điều trị sớm rất dễ dẫn đến suy thận, thậm chí tử vong” - ông Mát cảnh báo.

Khi bị đốt, nên rửa sạch vùng bị cắn bằng xà phòng.

Ông Mát đưa lời khuyên: “Cần phát quang bụi rậm, dọn dẹp vệ sinh và phun hoá chất lên tường, vách để diệt kiến ba khoang. Đặc biệt, nên bật đèn ở ngoài nhà, bởi kiến ba khoang ưa sáng nên sẽ tập trung theo hướng ánh sáng thay vì bay vào trong nhà. Nhà có trẻ sơ sinh thì cần đảm bảo buông màn khi ngủ”.

Kiến ba khoang đuôi nhọn, có tên khoa học là Paederus fuscipes curtis (thuộc họ Staphylinidae, chi Coleoptera`). Con trưởng thành rất thích bay vào bóng đèn, thân mình dài trung bình khoảng 7mm. Thân chúng có màu đen và cam, với đầu màu đen. Râu dài hình sợi chỉ, chân chạy nhanh, cánh ngắn đến nửa thân mình, cuối bụng nhọn có hai đuôi nhỏ. Kiến ba khoang có thể bò trên mặt nước, thích ăn côn trùng như ăn bọ hóng bay vào ánh đèn ban đêm. Vào mùa mưa chúng sẽ di trú ở nơi khô ráo hơn. Con trưởng thành có thể sống vài tháng và sinh sản ra khoảng 2 - 3 thế hệ/năm.

Mạnh Ninh

Dính kiến ba khoang lại tưởng mắc zona

Nằm viện qua đêm trông em gái mới sinh, sáng sau dậy rửa mặt chị Hà (Đông Anh, Hà Nội) thấy hơi rát, tối về thì chỗ đó sưng hẳn lên. Đi khám chị được chẩn đoán bị zona, nhưng bôi, uống thuốc mãi không thấy đỡ.
> Kiến ba khoang xuất hiện tại nhiều chung cư Hà Nội

Không chỉ bị sưng vêu một bên mặt, cả tay, chân chị đều có những vệt nhỏ khá dài. Đi khám bác sĩ tư ở gần nhà chị Hà được chẩn đoán là zona thần kinh, cho thuốc Acyclovir cả đường bôi và uống. Dùng thuốc 3 ngày không đỡ, chị đến Bệnh viện Da liễu Hà Nội khám lại. Tại đây chị được chẩn đoán bị viêm da tiếp xúc do côn trùng.

"Đến lúc đấy tôi mới nhớ, tối hôm nằm ở viện, tôi thấy có rất nhiều con côn trùng giống kiến nhưng to hơn. Sợ nó bò vào người em nên tôi mới lấy tay giết, rồi cứ để thế chứ không đi rửa. Sáng hôm sau thì thấy rõ hậu quả. Hóa ra con côn trùng đó là kiến ba khoang", chị Hà kể lại.

Kiến ba khoang thủ phạm khiến nhiều người dân ở Hà Nội bị ngứa, rát, phồng rộp. Ảnh: C.P.

Theo bác sĩ Vũ Mạnh Hùng, Phó giám đốc Bệnh viện Da liễu Hà Nội, những trường hợp nhầm lẫn giữa bệnh zona và bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng như trên không phải là hiếm gặp. Nhiều người bệnh cứ thấy có mụn phồng rộp, đỏ là nghĩ đến bệnh zona, tự đi mua thuốc, thường là Acyclovir (thuốc kháng virus). Tuy nhiên tổn thương càng đỏ hơn, nặng thì biến chứng nhiễm trùng. Cứ 10 bệnh nhân đến khám thì có đến 3 người tự ý sử dụng thuốc sai.

Triệu chứng đầu tiên của bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng là ngứa, rát chỉ sau vài phút tiếp xúc côn trùng, sau đó thì đỏ, phồng rộp lên. Tùy vào độc lực của côn trùng mà mức độ tổn thương da nặng hay nhẹ, nếu là do kiến ba khoang thì bệnh thường nặng hơn. Nhẹ là rát, đau, nặng là đỏ, phồng rộp lên như bỏng, hoại tử da.

Trong khi đó, bệnh zona thần kinh là do virus. Ban đầu người bệnh sẽ thấy đau, tổn thương da, bọng nước thành từng đám, có hạch ở khu vực, nếu bị ở mặt thì có hạch ở cổ, bị ở tay thì có hạch ở nách.

Kiến ba khoang độc hơn nhiều loại côn trùng khác nên tổn thương trên da bệnh nhân thường nặng hơn. Ảnh: C.P.

Bác sĩ Hùng cho biết trong số những côn trùng gây đợt viêm da tiếp xúc diện rộng tại Hà Nội vừa qua thì có cả các loại bướm, bọ, nhiều nhất là do kiến ba khoang. Người bị thường do đi đá bóng, bán nước ở hè phố vào buổi tối hoặc ở nhà bật điện mở cửa côn trùng bay vào. Có trường hợp phơi khăn ngoài ban công, côn trùng bay đậu vào, đến khi dùng khăn rửa mặt thì chỉ một lúc thấy cả vệt dài ở mặt... Bệnh nhân không chỉ ở các quận ngoại thành mà cả ở những quận nội đô như Ba Đình, Cầu Giấy, Tây Hồ, Đống Đa…

Bác sĩ khuyến cáo, khi bị kích ứng do tiếp xúc với côn trùng, trong đó có kiến ba khoang thì người bệnh nên rửa chỗ tổn thương da qua nước lạnh sạch hoặc nước muỗi loãng, dùng bông, gạc mềm thấm nhẹ để làm loãng và trôi tiết dịch của côn trùng, tuyệt đối không gãi hay chà xát mạnh. Lưu ý không nên dùng nước xà phòng rửa vì sẽ làm tăng kích ứng da.

Sau đó bôi dung dịch làm mát da, như hồ nước. Nếu bệnh nhẹ thì chỉ sau 2-3 ngày là khỏi, nếu nặng thì nên đến bác sĩ chuyên khoa để khám và điều trị kịp thời.

Đối với trẻ nhỏ, do da mỏng nên rất dễ bị tổn thương, nhất là những vùng hở. Vì thế, cha mẹ nếu cho con đi chơi tối thì nên tránh xa ánh đèn điện, mặc áo dài tay. Người dân cũng nên vệ sinh nhà cửa sạch sẽ. Buổi tối nên đóng cửa, buông rèm, hạn chế thắp điện hoặc dùng lưới chống muỗi, côn trùng.

Nam Phương