Theo nguồn tin của trang mạng Nữ Vương Công lý cho biết vào lúc 8 giờ 30 ngày 05.05.2013, chị Nguyễn Thị Hoa, Dân oan Vũng Tàu đã đổ xăng lên người và tự thiêu tại công viên 30 tháng 4, Đường Lê Duẩn, Phường Bến Nghé, Quận 1 nhưng ngay sau đó, một an ninh chìm thấy thế liền vồ lấy chị Hoa và ngăn cản hành động tự thiêu của chị.
Chị Hoa rất may đã không chết và người dân chung quanh cũng cảm thấy vui mừng cho chị. Tuy nhiên một trường hợp tự thiêu khác xảy ra hai năm trước tại Lâm Đồng thì nạn nhân lại không may mắn như chị Hoa. Người đàn ông bất hạnh ấy là ông Phạm Anh Nam, một dân oan bị đối xử bất công trong chính sách đất đai của chính quyền Thôn 6, Xã Lộc An Huyện Bảo Lâm Tỉnh Lâm Đồng.
Người đầu tiên ...
Ông Phạm Anh Nam đã tự thiêu và chết vào ngày 11 tháng 10 năm 2011 ngay truớc khu đất mà gia đình ông đang cư ngụ một cách hợp pháp nhưng bị chính quyền cưỡng chế đẩy ông vào đường cùng phải tìm tới cái chết với hy vọng công lý sẽ được bảo vệ.
Chị Phạm Thị Anh Kiều, con gái nạn nhân cho biết cái chết thương tâm của thân phụ cô như sau:
Buổi sáng hôm ba tự thiêu thì em với mẹ đi làm vườn không có nhà. Ba tự thiêu trên đường quốc lộ nên hàng xóm và người dân qua lại nhìn thấy nên người ta kêu hàng xóm tới dập lửa sau đó người ta cho hai mẹ con biết là ba tự thiêu.
Tới ngày 15 tháng 9 năm 2011 huyện cho người xuống cưỡng chế và thu hết cà phê của gia đình em mà không hề có thông báo cưỡng chế gì hết.
- Chị Phạm Thị Anh Kiều
Gia đình ông Phạm Anh Nam là một trong những nạn nhân của cách giải quyết không công bằng và có dấu hiệu gian lận của chính quyền địa phương. Anh Lã Việt Dũng, một nguời biết rõ câu chuyện này cho biết lý do dẫn tới việc khiếu kiện của gia đình nạn nhân:
Sự việc xảy ra ở xã Lộc An, huyện Bảo Lâm tỉnh Lâm Đồng. Gia đình cô Kiều cũng như nhiều hộ dân khác ở đây họ đang thuê đất ở trên một dải đất thuộc quốc lộ 21 thì Ủy Ban Huyện Bảo Lâm có chính sách sẽ bán lại cho những hộ dân, ưu tiên cho những hộ dân đang sử dụng đất. Nhà cô này có giấy tờ hợp lệ từ 4 tới 6 năm nữa mới hết hạn sử dụng đất. Nhà cô này có 4 lô mà xã chỉ bán cho hai lô còn hai lô thì xã lại bán cho người ngoài huyện trong khi cả 4 lô này cô Kiều đều có cây trồng và trang thiết bị khai thác kinh tế.
Chị Kiều kể những gian truân của gia đình mình không phải theo đuổi vụ kiện trong một hay hai năm mà gần mười lăm năm trời. Cả nhà chạy vạy mọi cách để có tiền theo đuổi vụ khiếu nại này tuy nhiên cuối cùng người cha cột trụ gia đình đã không chịu nổi sự bất công của chính quyền đối với gia đình ông.
Ba em đi kiện đã mười bốn năm mấy gần mười lăm năm rồi nhưng vẫn không được. Tới ngày 15 tháng 9 năm 2011 huyện cho người xuống cưỡng chế và thu hết cà phê của gia đình em mà không hề có thông báo cưỡng chế gì hết. Từ ngày đó cho tới ngày 26 tháng 9 huyện liên tục cho công an xuống uy hiếp tinh thần ba em cho nên vừa phẫn uất vừa bị quẫn bách nên ba em mới tự thiêu.
Khi được hỏi sau khi ông Nam tự thiêu chết từ năm 2011 thì gia đình còn tiếp nối con đường của ông hay không chị Kiều kể:
Từ lúc ba em chết đám tang xong thì gia đình em tiếp tục làm đơn khiếu nại lên huyện và tỉnh nhưng hai nơi này đùn đẩy cho nhau và không giải quyết đơn cho gia đình...
- Chị Phạm Thị Anh Kiều
Từ lúc ba em chết đám tang xong thì gia đình em tiếp tục làm đơn khiếu nại lên huyện và tỉnh nhưng hai nơi này đùn đẩy cho nhau và không giải quyết đơn cho gia đình mà huyện còn kêu rằng việc mua đất của gia đình còn phải chờ quyết định của Thanh tra Chính Phủ.
Đoạn đường khiếu kiện đòi công lý của chị nối dài sau cái chêt của người cha khi chị tiếp tục gõ cửa cơ quan quyền lực để kêu oan về sự mất mát của gia đình, chị Anh kể:
Trước đó em đã qua Thanh tra Chính phủ cầu cứu nhưng họ không giúp đỡ gì hết, nói chung em lâm vào buớc đường cùng rồi mới tới đây. Công an không cho tới đó vì họ có trách nhiệm giữ an ninh tại đó. Người trong cơ quan Thanh tra chính phủ không ra gặp em hay hỏi han gì cả mặc dù em đứng đây cả nửa tháng rồi. Trước đó Thanh tra nói rằng họ đã gửi giấy về Tỉnh và Huyện nhưng gia đình em không nhận bất cứ giấy tờ gì của Tỉnh hay Huyện thông báo.
... nhưng không phải cuối cùng
Sáng ngày 16 tháng Bảy, như mọi buổi sáng khác, chị Kiều tiếp tục đến truớc cửa văn phòng Thanh tra Chính phủ như mọi hôm, và cũng như mọi hôm không ai ra tiếp hay lắng nghe tiếng nói của chị, chỉ có những blogger biết chuyện đã đem hình ảnh của nạn nhân công khai trên mạng cho mọi người biết, từ đó tin tức về cái chết của ông Phạm Nam Anh lan rộng ra cho mọi người thấy sự vô cảm của chính quyền Bảo Lâm đã dẫn tới cái chết thương tâm của một người dân oan như thế nào.
Mặc dù đã gần hai năm nhưng cái chết của ông Nam không hề cũ. Nó xuất hiện vào lúc tình trạng nhân quyền và tranh chấp đất đai đã đến hồi tận cùng sự chịu đựng của người dân. Cái chết này rồi đây sẽ được những tổ chức Nhân quyền chú ý và dẫn tới mối hoài nghi những tuyên bố của Việt Nam về sự quan tâm của họ đối với người dân như những gì mà Hà Nội luôn khẳng định.
Mặc Lâm, biên tập viên RFA
