Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2012-04-10
Vào ngày 3 tháng 4 vừa qua Tòa giám mục Kontum nhận đựơc văn thư của huyện Dak Hà từ chối không cho phép tổ chức lễ Phục Sinh tại Turia Yốp thuộc xã Đăk Hring huyện Dak Hà.
AFP photo-Lễ Phục Sinh 2012 ở Luân Đôn, ảnh minh họa.Mặc Lâm phỏng vấn giám mục địa phận Kontum Micae Hoàng Đức Oanh để biết thêm chi tiết về hành động vi phạm tự do tôn giáo này.
Thực thi đúng pháp luật...
Mặc Lâm : Thưa đức Giám mục, vừa rồi huyện Đak Hà đã gửi văn thư từ chối việc Giám mục chuẩn bị cử hành thánh lễ Phục Sinh tại huyện Đak Hà, xin đức Giám mục vui lòng cho biết thêm chi tiết về bức văn thư vi phạm tự do tín ngưỡng này cụ thể như thế nào ạ ?
Giám Mục Micae Hoàng Đức Oanh : Sau khi chúng tôi đã trình bày vụ Linh mục Nguyễn Quang Hoa bị đánh thì tôi có đến xã Đăk Hring gặp chính quyền địa phương và tôi có nói là tôi sẽ đến đó vì hơn 30 năm chưa làm thánh lễ, chưa có nhà thờ, chưa có linh mục gì cả vì vậy nhân dịp Phục Sinh tôi sẽ đến đó dâng lễ với bà con.
Cán bộ khuyến khích bảo làm đơn thì tôi cũng làm đơn. Làm đơn xong rồi thì ở trên cấp tỉnh bảo chuyện đó là quyền của giám mục, không ai cấm gì vì nằm trong luật pháp. Làm đơn thì tôi giao cho linh mục phụ trách làm thì chính quyền họ cũng đồng ý, nhưng cái thủ tục nó chưa đúng thì bây giờ chúng tôi lại làm thêm lên cấp tỉnh, cấp huyện nữa cho nó đầy đủ. Thế rồi cuối cùng tôi nhận được cái giấy từ chối như vậy thì tôi rất ngạc nhiên. Tôi nói lại với cấp tỉnh, cấp huyện là những chuyện như vậy chúng tôi không chấp nhận được bởi vì cái quyền đó chúng tôi đã được hiến pháp với lại pháp luật công nhận.
Hai nữa chúng tôi đã làm đầy đủ thủ tục như tôi đã trình bày. Chỗ đó 30 năm rồi không có nhà thờ. Mà có nhà thờ hay không có nhà thờ cũng tùy ý chính quyền thôi. Còn riêng chúng tôi thì có hay không thì chúng tôi làm lễ dưới gốc cây cũng được, ở trong nhà riêng cũng được, ở ngoài trời cũng được, và chúng tôi đã làm như vậy bao năm trời rồi cũng không sao cả.
Nhưng rồi cuối cùng quý vị đã không nhận thì tôi đã xác định rõ cái quyền của tôi. Bổn phận và trách nhiệm của tôi và tôi đặt quyền lợi của dân lên trên hết. Cái quyền thiêng liêng tự do của dân lên trên hết, cho nên tôi đã nói rõ ràng bằng văn bản và bằng đối thoại, gặp gỡ, trao đổi từ mọi cấp bậc, và tôi đã thi hành cái quyền của tôi.
... vẫn bị từ chối
Giáo dân xứ Thái Hà trong một lầnMặc Lâm : Thưa Giám mục, chính quyền Huyện Đak Hà đã đưa ra lý do nào để biện minh cho việc cấm cản này?
Giám Mục Micae Hoàng Đức Oanh : Lý do thứ nhất là khi trao đổi văn bản thì họ nói là ngoài nơi thờ tự, ngoài nơi cơ sở tôn giáo, nếu có cơ sở tôn giáo thì được phép còn ngoài ra thì phải làm đơn. Tôi chấp nhận lý do thứ nhất là cơ sở không có cũng là do quý vị chấp nhận cho hay không cho, có thế thôi. Cái thứ hai, tôi thắc mắc là hơn ba chục năm tại sao không cho? Điều đó chỉ có chính quyền trả lời được mà thôi. Thứ ba, bây giờ ngoài cơ sở thì chúng tôi phải suy xét chấp hành luật pháp. Mà xin phép thì tôi nghĩ rằng chính quyền phải cho, bởi vì ở đó có ba bốn ngàn giáo dân không thể nào kéo dài tình trạng không có nhà thờ như vậy được.
Chúng tôi đã làm hết bổn phận của chúng tôi, nhưng như hôm qua lúc 9 giờ tôi với Giám mục Chung và một số giáo dân khi đi tới nơi làm thánh lễ thì tôi thấy họ để cái rào cản bên ngoài và mấy anh em cán bộ chận lại nói là có kiểm dịch. Tôi bảo họ thế này: Thứ nhất là tôi chấp hành, tôi đi thi hành nhiệm vụ mà bây giờ quý vị cản lại thì tôi là người dân thì tôi chấp hành để cho việc nó nhẹ nhàng đi rồi dần dần chúng ta sẽ nói chuyện với nhau thêm. Nhưng tôi thấy họ đưa ra lý do không ổn; những lý do không nơi thờ tự, rồi giáo dân tự hành đạo tại gia, hay là các chú giáo phụ làm lễ nọ kia… thì nó không vững rồi. Còn bây giờ lý do có dịch thì tôi thấy là nó không ổn, bởi nếu là có dịch thật, ở trong có dịch thì tại sao lại để dân ở trong đi ra ngoài này gặp mọi người rồi đi về, đem dịch ra ngoài xã, ngoài phường, ngoài huyện, ngoài tỉnh? Nếu dân tôi bị dịch thì để cho tôi là giám mục vào thăm dân tôi, nhưng mà họ không dám.
Cuối cùng họ đưa ra lý do là bây giờ quân đội đang tập huấn ở trong đó, đang luyện quân ở trong đó, thì tôi cũng thông cảm thôi, nhưng mà không thuyết phục được tôi. Tôi có nói với mấy cán bộ như thế này: Tôi có cảm tưởng là chính quyền địa phương này mê tín dị đoan, ắt là phải coi thầy bói nào đó mới hành động như vậy. Bởi vì tôi thấy kinh nghiệm là cứ vào dịp lễ trọng của Công Giáo thì học trò phải đi học. Tôi biết trường cấp 3 Nguyễn Du ở Đăk Hà mà hôm qua các bậc cha mẹ nói với tôi là có ông thầy tên là ông thầy Năm tổng phụ trách trường cấp ba đó có nói với học sinh rằng “em nào Công Giáo đi lễ Phục Sinh là sẽ bị đuổi”. Thế nhưng các em nó nói đuổi thì đuổi, Công Giáo là đi lễ.
Còn hôm nay là ngày lành tháng tốt nên nó đi huấn luyện quân như vậy. Rồi nó đặt ra vấn đề kiểm dịch mà không thuyết phục được ai cả. Thôi thì tôi để cho không khí nó nhẹ nhàng tôi nói tôi hết nhiệm vụ của tôi rồi. Giáo dân chờ mong tôi, họ có quyền và tôi có bổn phận, nhưng tôi bị cản trở thì tôi là người dân tôi chấp hành, tôi về, sau này tôi sẽ trao đổi với chính quyền và tôi hy vọng rằng chúng tôi sẽ nói chuyện được với nhau. Chúng tôi với chính quyền sẽ đối thoại được với nhau bởi vì qua cái vụ này, như tôi nói trong thư là chúng tôi sẽ tăng cường sự quan hệ hơn.
Vì sao?
Mặc Lâm : Thưa Giám mục, chúng tôi cũng biết là Tòa Giám mục Kontum gửi một bức thư ngỏ cho ba ông lãnh đạo cao cấp nhất chính phủ là Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thì đức Giám mục có nghĩ rằng bức thư sẽ đuợc xem xét và giải quyết thoả đáng hay không?
Giám Mục Micae Hoàng Đức Oanh: Tôi không chờ mong như vậy. Tôi cũng không chờ mong được chính quyền cấp cao can thiệp, hay hỗ trợ hay là ban điểm gì cả bởi vì tôi nghĩ quý vị cấp cao có nhiều việc phải làm lớn hơn, còn chuyện này giữa chúng tôi nó nhỏ thôi.
Chúng tôi chỉ báo lên như vậy để cho nó đầy đủ là chúng tôi đã nói với hết mọi người, còn chuyện được hay không là do địa phương. Tôi quan niệm là ngay các vị ở tỉnh hết tình giúp đỡ chúng tôi. Những vị lãnh đạo cấp cao, cấp tỉnh rất là dễ thương. Trung ương thì tôi ít gặp rồi, nhưng mà tôi biết là cấp tỉnh có những vị rất muốn giúp đỡ chúng tôi nhưng mà hình như nó có cái luật pháp, thể chế làm sao đó thì cấp huyện họ lớn nên cấp tỉnh không dám tự quyết đâu. Tôi nghĩ rằng với tư cách này chúng tôi gặp gỡ, đối thoại, trao đổi thì trong tương lai nó sẽ tốt đẹp hơn. Và cái kinh nghiệm này chúng tôi đã gặp ở nhiều nơi rồi sẽ được tốt đẹp hơn ạ.
Mặc Lâm : Một lần nữa xin cảm ơn Giám mục Micae Hoàng Đức Oanh đã cho phép chúng tôi thực hiện cuộc phỏng vấn này.
Giám Mục Micae Hoàng Đức Oanh : Cảm ơn tất cả mọi người.
