VC Đấu thầu vàng để bình ổn thị trường: Cuộc chơi không kỳ vọng (22/04/2013)

Ngân hàng nhà nước sẽ chuẩn bị thêm 12 tấn vàng cho đợt đấu thầu thứ hai sau khi 10 tấn vàng đã chính thức được cơ quan này tung ra cho các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp. Giá vàng trong nước vẫn chưa thôi biến động và người dân vẫn chịu thiệt thòi khi tham gia.

 

Giữa "cơn lốc” giá vàng,

người dân vẫn hoang mang và chịu nhiều thiệt thòi

                                                                      Ảnh: Hoàng long

 

Nghi ngờ hiệu quả đấu thầu

 

Khi bắt đầu công cuộc bình ổn giá vàng vào tháng 10 năm 2011, thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình đã tuyên bố: Mục tiêu thời gian tới là đưa chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới về mức 400 nghìn đồng/lượng.  Nếu giá vàng có sự vượt quá mốc điểm này tức là bị đầu cơ. Thế nhưng, sau gần một năm rưỡi (đến tháng 4-2013) từ can thiệp đến kiến tạo thị trường vàng, giá vàng trong nước vẫn vênh cao kỷ lục so với giá thế giới. NHNN đang giữ vai trò là người mua bán cuối cùng, vậy đây là trách nhiệm của ai? 

 

Điểm lại thị trường vàng kể từ khi NHNN chính thức tổ chức phiên đấu thầu thứ nhất vào ngày 28-3 và phiên cuối đợt 1 (phiên 9) vào ngày 18-4 cho thấy: 10 tấn vàng đã được NHNN tung ra cho 22 TCTD và DN thiết lập mối quan hệ mua bán với NHNN. Khoảng cách giá vàng trong nước và thế giới tăng từ 2,6 triệu đồng đến 6,5 triệu đồng. Có thời điểm, cán mốc 7 triệu đồng. Và cũng không ai dám chắc chắn rằng, đây là mức giá chênh cuối cùng.

 

Hiệu quả công tác đấu thầu vàng do NHNN đang và sẽ tiếp tục triển khai đặt ra những nghi vấn lớn hơn bao giờ hết. Vậy bản chất của việc đấu thầu vàng là gì? Câu trả lời đang đổ dồn về việc NHNN gián tiếp giúp các TCTD hoàn thành cân bằng trạng thái vàng thiếu hụt trước hạn 30-6. 

 

So với nhu cầu vàng tất toán lên tới 20 tấn vàng của các NHTM thì con số 10 tấn vàng đã cung ra chiếm tỷ lệ 50%. Việc chuẩn bị thêm 12 tấn vàng cho đợt đấu thầu lần này cũng hoàn toàn nằm trong chuỗi lôgic này.

 

Một chuyên gia về vàng khẳng định trên thị trường, trước kia giá vàng được quyết định bởi thị trường. Nhưng nay NHNN độc quyền nhập, dập và bán. Vậy NHNN đang thao túng giá vàng. Một khi  NHNN đã phát giá đi từ các phiên đấu thầu là cao thì giá ở thị trường thứ cấp (doanh nghiệp – người dân) đều đặn cao và không có chuyện phá rào.

 

Giá vàng trong nước vẫn nằm trong thế ảo

                                                                       Ảnh: Hoàng Long

 

Giá vênh cao - biểu hiện thị trường vàng bình ổn?

 

Vì vậy dù giá vàng giật cục, rớt về 39 triệu đồng/lượng rồi lên 42 triệu đồng/lượng vẫn không phản ánh đúng biến động của vàng. Giá vàng bất ổn cũng được các chuyên gia nhìn nhận là do một tay NHNN và các TCTD làm nên.  Bởi họ là người mua tích cực trên thị trường và góp phần vào sự tăng giá ảo mạnh mẽ của thị trường vàng trong nước, chứ không phải người dân. Chính người dân cũng đang ngần ngại bởi khoảng cách giá quá lớn. Theo một lãnh đạo  NHNN, qua chế độ báo cáo của hệ thống, lượng mua của người dân có tăng lên nhưng không quá lớn, chỉ khoảng vài nghìn lượng/ngày. Lượng cầu này không đủ tác động đến giá vàng.

 

NHNN nói chỉ muốn bình ổn thị trường chứ không bình ổn giá nhưng điều người dân quan tâm nhất lại là giá. Quan điểm về thị trường vàng của NHNN và người dân không gặp nhau. Đơn giản người dân chỉ biết rằng, giá vàng ổn định thì thị trường mới ổn định. Một khi giá vàng trong nước vênh quá cao với giá vàng thế giới, có nghĩa là người dân phải mua đắt, quyền  lợi không được đảm bảo.

 

Điểm chung của 9 phiên đấu thầu là NHNN đưa ra giá sàn cao hơn giá thị trường trong nước cùng thời điểm. Việc niêm yết giá vàng ngoài thị trường "hậu đấu thầu” mang tính chủ quan do chính NHNN mào đầu, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp nhìn giá NHNN niêm yết, cùng nhau đẩy giá lên, hoặc neo giá gây thiệt hại cho người dân. Thực tế, người dân hiện đang mua giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới đến 18- 20%. Các chuyên gia cho rằng, không thể gọi đây là dấu hiệu của một thị trường vàng bình ổn.

 

Ông Nguyễn Quang Huy, Vụ trưởng Vụ Quản lý Ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước), cho biết, giá vàng thế giới giảm mạnh nhưng giá vàng trong nước điều chỉnh không kịp, chênh lệch giá vẫn ở mức cao. NHNN khuyến cáo người dân cần bình tĩnh, thận trọng trước khi quyết định mua bán vàng bởi diễn biến giá thế giới hiện nay rất khó dự báo.

Bước đệm để "xì hơi”?

 

Ông Nguyễn Quang Huy, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối, NHNN cũng khẳng định, NHNN cũng không khuyến khích người dân chạy theo đầu cơ mua bán vàng. Hiện việc đưa  giá vàng  trong nước tiệm cận với giá vàng thế giới được hình dung như đi trên cái thang. Tức là nó diễn ra khi nào NHNN làm xong nhiệm vụ bình ổn thị trường, sau đó đến mục tiêu bình ổn giá.

 

Ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng, muốn có một cái nhìn chính xác về sự ổn định thị trường vàng thì phải đợi sau ngày 30-6-2013, khi mà các NHTM hoàn tất đóng trạng thái vàng.

 

Một chuyên gia kinh tế độc lập phân tích lộ trình: vàng hậu đấu thầu được đưa ra thị trường rất ít, NHNN và TCTD  đang trực tiếp đẩy giá ảo cho thị trường. Sau khi việc tất toán vàng đã hòm hòm, NHNN vẫn tiếp tục cung ứng vàng. Lúc đó TCTD và DN ngồi chờ thị trường trong nước biến động theo thế giới, nếu giá cao thì bung hàng đã gom được trong lần đấu thầu 1 ra bán. Giá thấp thì mua vào.

 

Chuyên gia kinh tế, TS Lưu Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển (Bộ KH &ĐT) khuyến cáo, giá vàng trong nước vẫn đang nằm trong thế ảo, và có thể bị xì hơi  nên nếu đầu tư vào vàng với quan điểm đầu tư ngắn hạn thì người dân phải cẩn trọng tránh bị thiệt hại. Ông khẳng định, tất cả các kênh đầu tư vàng, chứng khoán, bất động sản… còn tiềm ẩn rủi ro cho người chơi nếu như công cuộc tái cơ cấu kinh tế không được làm triệt để. 

 

Thúy Hằng