Phỏng vấn với BCH/CĐNVTD/ÚC & NSW và Linh Mục Chu Văn Chi Chủ Tịch Tuyên Úy Đoàn CĐCGÚC

chống thằng văn nô dàm-vỉnh-hưng qua ÚC

Thương lái Trung Quốc "núp"... thu mua cà gai?

(Kienthuc.net.vn) - Người dân đang ồ ạt nhổ cà gai cả gốc lẫn ngọn để đem bán. Liệu thương lái Trung Quốc có phải là người đứng sau thu mua những thứ này?

• Thương lái Trung Quốc giả du khách... thu mua cua biển
• Báo động nạn thu mua tận diệt thảo dược quý

• 
  

Ồ ạt nhổ cà gai bán cho thương lái

Mấy ngày gần đây, hàng trăm hộ dân ở Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) và một số vùng lân cận đã rủ nhau đi nhổ cây cà gai cả gốc lẫn ngọn để bán cho thương lái ở các tỉnh phía Bắc. 

Mấy ngày đầu, thương lái thu mua 4.000 đồng/kg nhưng những ngày sau, do có nhiều người mang đến bán, giá đã giảm xuống còn 3.000 đồng/kg. 

Cà gai tươi được chặt nhỏ để phơi khô.

Xe thu gom cà gai tươi để chở về cho thương lái.

Một tổng đại lý thu gom cây cà gai.

Một ngày, mỗi người dân đào được 40-50kg, với giá thu mua như hiện tại thì mỗi người có thể thu về khoảng 150.000 đồng/ngày. Đây là một mức thu nhập hấp dẫn với người dân nơi đây nên họ rủ nhau đi nhổ cà gai, khiến số lượng cà gai bị tận thu không ngừng tăng lên.

Theo chủ một điểm thu mua cà gai ở thị trấn La Hà, huyện Tư Nghĩa, 4kg cà gai tươi sẽ phơi được 1kg khô. Lượng cây cà gai đã được thu mua tại đây ước tính khoảng 4 tấn khô.

Được biết, sau khu thu mua cà gai, các thương lái sẽ thuê người chặt nhỏ cây, mỗi đoạn khoảng 20cm rồi đem phơi khô; sau đó, dùng dụng cụ ép chặt lại thành khối để chở đi. Tuy nhiên, người dân chỉ biết mang cây đi bán chứ không biết được chính xác các thương lái chở cà gai đi đâu và dùng vào việc gì. Người dân truyền tai nhau rằng, cà gai được dùng làm thuốc chữa bệnh gan và thương lái sau khi gom hàng sẽ thuê xe chở sang Trung Quốc bán?

Tình trạng người dân ồ ạt nhổ cà gai bán cho thương lái không chỉ diễn ra ở Quảng Ngãi, mà nó còn là xuất hiện ở các vùng lân cận. Tại TP Tam Kỳ (Quảng Nam) cũng rộ lên tin đồn về cây cà gai có thể chữa được bệnh ung thư gan. Tin đồn xuất phát khi người dân thấy thương lái từ Hà Nội và các tỉnh phía Bắc tới địa phương thu mua cà gai với số lượng lớn. Thậm chí, nhiều tiểu thương bán thuốc lá ở các chợ còn đem chặt nhỏ và phơi khô bán cho người tiêu dùng kèm lời quảng cáo là vị thuốc chữa bệnh ung thư gan thần kỳ... 

Ông Lê Đình Thành, Phó Chủ tịch UBND phường Phước Hòa (TP Tam Kỳ) cho biết, khoảng 2 tháng nay, tình trạng thu mua cây cà gai diễn ra rầm rộ trên địa bàn phường. Một vài gia đình đã làm đại lý thu mua cây cà gai cho đầu nậu người miền Bắc. Nhiều người dân đồn rằng cây cà gai leo chữa được bệnh ung thu.

Ai đứng sau?

Trước tình trạng thu mua cây cà gai diễn ra như vậy, một câu hỏi được đặt ra, liệu có phải thương lái Trung Quốc đứng sau việc thu mua này, mục đích của họ là gì và tác dụng thực sự của cây cà gai có như người ta đồn thổi.

Ông Lê Đình Thành cho biết: "Phường đang đề nghị các cơ quan đoàn thể nhanh chóng tuyên truyền về tác dụng của cây cà gai để người dân được biết, tránh tình trạng thu mua như hiện nay". 

Còn nhớ, hồi đầu tháng 1/2013, công an huyện Năm Căn (Cà Mau) phát hiện thương lái Trung Quốc đội lốt khách du lịch để thu mua cua biển tại huyện này. Theo đó, qua theo dõi sổ ghi chép tạm trú tạm vắng của Công an huyện Năm Căn, có 7 người mang quốc tịch Trung Quốc là khách du lịch đăng ký tạm trú tại thị trấn Năm Căn.

Thu gom cua biển ở thị trấn Năm Căn

Những người này ngấm ngầm giao dịch với các chủ vựa cua bản địa mà không có hợp đồng mua bán. Với kiểu làm ăn này, trong năm 2012, hàng chục chủ vựa cua ở thị trấn Năm Căn đã dính bẫy lừa của một nữ thương lái Trung Quốc, có tên thường gọi là A Kiều. Bà này cũng trong vai khách du lịch, đến Năm Căn, tạo uy tín buổi đầu qua việc chi trả tiền bạc sòng phẳng, sau đó mượn cớ đối tác thanh toán chậm, bà này đã nợ hàng chục tỷ đồng của chủ vựa và đã trốn khỏi địa phương. Vì các giao dịch mua cua không có hợp đồng nên ngành chức năng cũng khó có cơ sở để xử lý khi sự cố quỵt nợ xảy ra.

Cách đây không lâu, tại khu vực chợ ngã ba biên giới Apachải, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên, rộ lên việc tư thương Trung Quốc mua bán phân trâu khô. Khi được hỏi mua phân trâu khô về làm gì, các tư thương Trung Quốc đều có câu trả lời giống nhau là để bón cho cây trồng. Và việc thu mua này đã khiến những người dân nơi đây ồ ạt đi gom phân trâu bán cho thương lái.

Câu chuyện thương lái Trung Quốc nay mua thứ này, mai mua thứ khác đã diễn ra thường xuyên hơn và là một chủ đề từ làng quê ra thành thị. Dù mua bán công khai hay lén lút, đa số người dân cũng không rõ “Trung Quốc mua những thứ đó để làm gì”.

Càng ngày, danh sách những thứ lạ đời mà thương lái Trung Quốc tìm mua tại Việt Nam càng được nối dài. Họ đã mua không biết bao thứ từ sừng, móng trâu bò, ốc bươu vàng, gỗ sưa, dứa, dừa non, rễ sim, hoa ngâu, lá cây phong ba, hạt chè, xơ dừa đến đuôi trâu, phân trâu…

Hiện, chưa rõ thương lái thu mua cây cà gai leo với số lượng lớn như vậy để làm gì. Trong khi đó, nhiều người vẫn đổ xô đi chặt cây cà gai leo mọc hoang về bán hoặc tự chế biến theo các kiểu dân gian mách nhau để uống vì nghe đồn nó có tác dụng chữa bệnh ung thư gan. Vì vậy, rất cần sự vào cuộc kịp thời của các cấp, ngành liên quan.

Theo các tài liệu nghiên cứu của Viện Dược liệu Trung ương, cà gai leo là một cây thuốc rất quý. Những tác dụng trên bệnh viêm gan vi rút B, xơ gan, men gan cao, giải rượu đã được khẳng định qua kinh nghiệm dân gian cũng như qua các công trình nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên cho đến thời điểm này, chưa có bất kỳ công trình nào được nghiên cứu và chứng minh cà gai leo chữa được bệnh ung thư gan.

Diên Lệ (Tổng hợp)

Hiến pháp dù sửa thật hay không, đảng vẫn chỉ coi là mớ giấy lộn

Trước sự phẫn nộ của người dân ngày càng dâng cao vì tính “hèn với giặc ác với dân” của nhà cầm quyền CSVN, Bộ Chính trị bèn bật đèn xanh cho Quốc hội bù nhìn của mình ban hành nghị quyết lấy ý kiến nhân dân về việc sửa đổi hiến pháp. Mục đích để xoa dịu sự căm phẫn của người dân. Nhiều người dân trong nước – nhất là các trí thức, các cựu đảng viên cộng sản, các blogger, các nhà đấu tranh dân chủ, và cả Hội Đồng Giám Mục Việt Nam – đã mạnh mẽ lên tiếng đề nghị hủy bỏ điều 4 hiến pháp, điều 17&18 về luật đất đai, thậm chí đòi lập một hiến pháp hoàn toàn mới mang tính dân chủ đa đảng, và đòi thực hiện một cuộc Trưng Cầu Dân Ý có quốc tế giám sát.

Sự kiện này đã làm dấy lên trong dân chúng một cuộc đấu tranh rất sôi động và mạnh mẽ, khơi dậy ý thức của toàn dân về tính phi lý trong việc đảng cộng sản độc quyền lãnh đạo đất nước suốt gần 70 năm, biến đất nước thành một nước nghèo đói và tụt hậu, lại còn tham quyền cố vị muốn tiếp tục lãnh đạo nữa.

Bộ Chính trị và Quốc hội CSVN có lẽ không ngờ bị “gậy ông đập lưng ông”  khi người dân lại hưởng ứng nghị quyết của Quốc hội một cách rất bất lợi cho chế độ như vậy. Điều vô cùng bất lợi cho uy tín của đảng và Bộ Chính trị là phản ứng bằng những lời tuyên bố hết sức ngu xuẩn và đểu cáng của Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Sinh Hùng, hai nhân vật đứng đầu đảng và quốc hội CSVN. Người dân vừa mừng vừa tức giận vì những phát biểu điên dại ấy. Mừng vì những phát biểu ấy đã làm cho cả thế giới thấy được rõ ràng bộ mặt thật đầy giả dối và trâng tráo của đảng CSVN mà hai nhân vật ấy là tiêu biểu xứng hợp nhất. Mừng vì thấy được cái trí tuệ và tư cách hết sức thấp kém của những người lãnh đạo cao cấp nhất chế độ. Và mừng vì thấy được nghị quyết của Quốc hội về việc lấy ý kiến nhân dân đúng là một trò hề bịp bợm hết sức vụng về. Tức giận vì không ngờ được đảng CSVN mà hai ông là đại diện lại tỏ ra lật lọng, khinh thường và xúc phạm người dân đến mức độ ấy. Tha thiết mời gọi người dân góp ý, nhưng khi họ góp ý không đúng ý mình thì mạt sát họ, lại còn đe dọa họ!

Điều không ngờ là người dân lại có thể “tương kế tựu kế” một cách tuyệt vời là biến nghị quyết bịp bợm kia của Quốc hội Cộng sản thành một cuộc đấu tranh chống độc tài đầy ý nghĩa và khá hiệu quả. Chưa bao giờ uy tín của đảng, của Quốc hội, của những lãnh đạo đảng CSVN lại xuống thấp như hiện nay. Chưa bao giờ bộ mặt thực bỉ ổi của đảng và Quốc hội lại được phơi bày rõ ràng trước toàn dân như hiện nay.

Trước sự phẫn nộ và phản ứng mạnh mẽ của người dân, điều may ra có thể xảy đến (mà hầu chắc là không may) là Bộ Chính trị và Quốc hội CSVN sẽ chấp nhận lùi một bước để tồn tại hầu có thể tiến hai ba bước về sau. Có thể Quốc hội đành phải miễn cưỡng chấp nhận bỏ điều 4, điều 17&18 trong hiến pháp, thậm chí chấp nhận một hiến pháp đa nguyên đa đảng để xoa dịu sự phẫn nộ của người dân đang dâng cao. Cuộc cách mạng hiến pháp như thế có thể sẽ đạt được thắng lợi, và nhiều người dân sẽ cảm thấy hả lòng hả dạ.

Với đầu óc vô cùng bảo thủ của Bộ Chính trị hiện nay thì điều may trên rất khó xảy ra. Nhưng cho dẫu có xảy ra thì đừng vội mừng khi mà cơ chế hay nhân sự của chế độ vẫn không có gì thay đổi. Kinh nghiệm quá khứ trong chế độ cộng sản cho thấy: Các bản hiến pháp của CSVN (1946, 1959, 1980 và 1992), bản nào cũng chủ trương tôn trọng quyền tự quyết của dân tộc và các nhân quyền cơ bản của người dân. Nhưng bộ máy cai trị của chế độ CSVN có coi hiến pháp mà họ soạn thảo ra là gì đâu? Đối với người cộng sản, hiến pháp là mớ giấy lộn chỉ dùng để trang hoàng bên ngoài chế độ cho có vẻ dân chủ nhân quyền, hầu lừa bịp thế giới và che dấu cái thực chất độc tài và chà đạp nhân quyền bên trong.

Có “ở trong chăn mới biết chăn có rận”. Chỉ những ai từng sống dưới chế độ cộng sản mới cảm nhận được sự giả dối tàn ác của chế độ. Người ngoài cuộc nếu chỉ đọc hiến pháp để đánh giá ắt sẽ kết luận Việt Nam có dân chủ và nhân quyền đâu thua kém gì những nước tự do! Cái rất khéo của CSVN là dù bên trong có thối om, có bẩn thỉu đến đâu, thì bên ngoài vẫn có vẻ thơm tho đẹp đẽ. Nhờ vậy họ không chỉ lừa được người dân trong nước, mà từng lừa được cả thế giới!

Sau đợt lấy ý kiến người dân lần này, giả như đảng CSVN ban hành một hiến pháp đầy tinh thần dân chủ, đa nguyên đa đảng, đầy những điều khoản bảo vệ nhân quyền, nhưng… nếu cơ chế nhân sự của chế độ vẫn y như cũ, thì cũng như không. Đảng nắm quyền vẫn có thể ra lệnh cho quốc hội hay chính phủ ban hành hàng chục pháp lệnh, hàng trăm nghị quyết, hàng ngàn điều luật vi hiến để buộc người dân phải chấp nhận ách thống trị độc tài của họ. Họ vẫn có thể ra lệnh cho quân đội, công an mạnh tay đàn áp các nhà bất đồng chính kiến, cướp đất đai tài sản của người dân, ra lệnh cho tòa án bỏ tù những nhà đấu tranh đòi dân chủ, nhân quyền, v.v… bất chấp hiến pháp.

Tranh đấu buộc chế độ hủy bỏ điều 4 hiến pháp, soạn thảo một hiến pháp hoàn toàn mới đầy tinh thần dân chủ nhân quyền chỉ là một giai đoạn cần thiết của cuộc đấu tranh. Điều cần thiết và quan trọng hơn là hiến pháp đó phải được thi hành trong đời sống thực tế của đất nước và của người dân. Điều quan trọng này không bao giờ có thể thành hiện thực khi những kẻ độc tài hiện nay vẫn còn tiếp tục nắm quyền. Cổ nhân nói: “Chó đen giữ mực”. Vì thế đừng ảo tưởng hay hy vọng cơ chế cộng sản đang nắm quyền có thể sửa đổi bản chất gian manh và độc ác của họ. Đúng như ông Yeltsin nói: “Cộng sản chỉ có thể thay thế chứ không thể thay đổi”.

Muốn Việt Nam có tự do dân chủ, hiến pháp cần phải thay đổi là chuyện cần thiết. Nhưng điều cần thiết hơn là những kẻ độc tài gian ác đang nắm quyền phải bị truất phế.Truất phế chứ không chỉ cải thiện hay sửa sai. Đó là điều tất yếu phải hướng tới để Việt Nam có tự do dân chủ. Nhưng trong điều kiện hiện nay, đường tiến tới mục đích quả còn khá dài, chúng ta cần phải chia thành nhiều đoạn nhỏ để thực hiện từng đoạn một. Đòi hỏi một hiến pháp đúng nghĩa là hiến pháp –tức một hiến pháp do dân và vì quyền lợi của dân, chứ không phải do đảng và vì quyền lợi của đảng cầm quyền– là một đoạn đường trước mắt mà chúng ta có thể thực hiện và rõ ràng chúng ta đang cố gắng thực hiện.

Houston, ngày 8-3-2013

© Nguyễn Chính Kết

© Đàn Chim Việt

Dân biểu Canada thăm LM Nguyễn Văn Lý

Mới đây, Dân Biểu Deepak Obhrai, Thư ký Quốc hộiPhụ Trách Liên Lạc Bộ Ngoại giao (Canada) đã tới thăm Linh Mục Nguyễn Văn Lý tại nhà tù Hà Nam - Hà Nội. Dân Biểu Obhrai, trong chuyến viếng thăm đã bày tỏ mối quan tâm của Canada cho tình trạng phúc lợi của Linh mục và tình hình nhân quyền tại Việt Nam, đặc biệt là với sự tôn trọng các quyền dân sự và chính trị, bao gồm tự do ngôn luận.

Quốc hội Canada đã nhiều lần lên tiếng về tình trạng nhân quyền tại Việt Nam và kêu gọi chính quyền Việt Nam “tôn trọng tất cả các nghĩa vụ quốc tế của họ, bao gồm cả quyền tự do ngôn luận, và phải trả tự do những người đang bị giam cầm vì ôn hòa bày tỏ chính kiến của mình.”

Linh mục Nguyễn Văn Lý đang thụ án 8 năm tù giam tại trại tù Hà Nam. Phiên tòa diễn ra Ngày 30 tháng 3 năm 2007 tại Huế đã xét xử linh mục Nguyễn Văn Lý về tội “tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” qui định tại Khoản 1, Điều 88 – Bộ luật hình sự của Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và tuyên phạt Linh mục Nguyễn Văn Lý 8 năm tù giam và 5 năm quản chế tại nơi cư trú sau khi mãn hạn tù. Trong phiên tòa này không có mặt luật sư biện hộ. Phiên tòa được thế giới biết đến với bức ảnh bịt miệng nổi tiếng khi Linh mục bị một công an viên từ phía sau dơ tay bịt chặt mồm khi ông hô đả đảo đảng cộng sản Việt Nam.

Linh mục được hoãn thi hành án 1 năm vì lý do sức khỏe sau 2 lần đột quỵ nhưng sau đó bị đưa trở lại nhà tù mặc dù tuổi cao, sức yếu.

Trước đó, Linh mục đã từng 3 lần bị kết án tù với bản án 20 năm, 10 năm và 15 năm tù giam nhưng ông đều được trả tự do trước hạn.

Nhiều nhà ngoại giao đã tới thăm Linh mục trong thời gian ông bị quản thúc cũng như lúc trong tù. Dư luận cũng biết tới Linh mục như một trong những người sáng lập bản Tuyên ngôn 8406. Bản tuyên ngôn sau đó được hàng ngàn người cả trong và ngoài nước ký tên ủng hộ.

© Đàn Chim Việt

Trên Quốc lộ 1A : Vừa chạy vừa run

Hầu hết tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra trên tuyến Quốc lộ 1A đi qua miền Trung là xuất phát từ hạ tầng giao thông quá kém. Nhiều địa phương kiến nghị Tổng cục Đường bộ cấp kinh phí để khắc phục nhưng không được

Chỉ một vụ tai nạn giao thông (TNGT) xảy ra ở Khánh Hòa sáng 8-3 đã làm 12 người chết và hàng chục người bị thương. Điều đáng lo ngại là những tai nạn như thế có thể xảy ra bất kỳ lúc nào trên tuyến Quốc lộ 1A chạy qua các tỉnh miền Trung.

Hiện trường vụ tai nạn thương tâm trên đèo Cả làm 2 đứa con của chị Lê Mỹ Linh (ngụ huyện Vạn Ninh - Khánh Hòa)
chết tại chỗ, còn chị bị gãy nát 2 chân. Ảnh: HỒNG ÁNH

Đường hẹp, hiểm trở

Quốc lộ 1A qua địa phận tỉnh Quảng Nam chỉ dài 85 km nhưng chiếm đến 45% số người chết trong tổng số hơn 180 người chết vì TNGT của toàn tỉnh này trong năm 2012. Cung đường này luôn là nỗi ám ảnh của cánh tài xế đường dài. Theo đại tá Hoàng Minh Thống, Trưởng Phòng CSGT Công an Quảng Nam, những vụ TNGT nghiêm trọng trên Quốc lộ 1A qua địa phận Quảng Nam thời gian qua đều xảy ra ở những đoạn đường chật hẹp, không có dải phân cách.

Tại tỉnh Quảng Ngãi, tuyến Quốc lộ 1A có tổng chiều dài hơn 100 km, nhiều năm qua vẫn là điểm nóng về TNGT. Đèo Cả dài 12 km, nằm giữa 2 tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa, cũng được cánh tài xế xem là “cung đường đen” bởi TNGT thường xuyên xảy ra.

“Mỗi chuyến đi dài cả ngàn km nhưng tôi sợ nhất là đoạn đường đèo này. Những khúc cua gấp không thể nhìn thấy xe chạy ngược chiều dù chỉ 10 m, nhiều chỗ mặt đường nghiêng, chỉ sơ suất trong tích tắc là lao xe xuống vực hoặc đâm đầu vào núi”- tài xế Nguyễn Thành Trung, chạy xe tải đường dài từ Hải Dương vào TPHCM, nói. “Mùa mưa, chạy xe qua đèo Cả còn sợ hơn, đất đá từ trên núi, đặc biệt là ở cua Đá Đen, đổ ập, lấp cả người lẫn xe bất cứ lúc nào”, tài xế Trịnh Quang Tuấn, lái xe đông lạnh hàng thủy sản từ Quy Nhơn (Bình Định) vào TPHCM, lo lắng.

Nhiều bất cập từ hạ tầng

Tại huyện Thăng Bình - Quảng Nam, ngành chức năng đã xác định được 2 điểm đen về TNGT là đoạn Km 974 đến 975 và đoạn qua xã Bình An. Ông Trương Văn Cận, Giám đốc Sở GTVT Quảng Nam, nhấn mạnh rằng phải nâng cấp, mở rộng đường và nhất thiết phải có dải phân cách mới tránh được tình trạng 2 xe đối đầu nhau trên Quốc lộ 1A.

Theo Ban An toàn giao thông tỉnh Quảng Ngãi, hầu hết nguyên nhân những vụ TNGT xuất phát từ hạ tầng giao thông còn quá nhiều bất cập. Toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 19 điểm thường xuyên xảy ra TNGT, trong đó có 2 điểm nghiêm trọng là đoạn qua chợ Nước Mặn (huyện Bình Sơn) và đoạn qua đèo Tắc (huyện Đức Phổ).

Ông Đặng Văn Minh, Giám đốc Sở GTVT Quảng Ngãi, cho biết Quốc lộ 1A qua Quảng Ngãi tuy dài nhưng chỉ có 2 đoạn đường tránh tổng cộng khoảng 30 km. Những đoạn không có đường tránh, đi xuyên vào khu dân cư thường xảy ra TNGT. Ngoài ra, mặt đường quá nhỏ, nhiều cầu cống xuống cấp, gồ ghề cũng là nguyên nhân gây ra TNGT. “Ở những điểm đen, chúng tôi lắp đặt biển cảnh báo, đồng thời kiến nghị Tổng cục Đường bộ bố trí kinh phí để khắc phục nhưng đến nay vẫn chưa có” - ông Minh nói.

Trên địa phận tỉnh Khánh Hòa vẫn còn nhiều cung đường cong thường xuyên xảy ra TNGT nên được cánh tài xế ví là “cung đường tử thần”. Ngay cả vụ TNGT thảm khốc sáng 8-3 cũng xảy ra trên một đoạn đường cong không có vạch sơn phân làn, thời điểm xảy ra vào ban đêm không có đèn đường. Ông Nguyễn Công Định, Giám đốc Sở GTVT kiêm Phó Ban An toàn giao thông tỉnh Khánh Hòa, cho biết Ban An toàn giao thông tỉnh đã kiến nghị Tổng cục Đường bộ đầu tư kinh phí để giải quyết nhưng chưa được nên sẽ tiếp tục kiến nghị.

Việc lắp đèn cao áp tại các đường cong là cần thiết nhưng kinh phí lớn nên chủ yếu ưu tiên cho thị trấn, thị tứ. Việc này do chính quyền địa phương quyết định và muốn đầu tư phải có chủ trương, lập đề án, kinh phí… Tuy nhiên, do điều kiện khó khăn nên việc này vẫn chưa làm được” - ông Định nói.

Chết nhiều người nhưng không có điểm đen? Chỉ riêng năm 2012, tỉnh Thừa Thiên - Huế xảy ra 1.374 vụ TNGT làm chết 162 người, bị thương 1.074 người nhưng Ban An toàn giao thông tỉnh Thừa Thiên - Huế khẳng định trên tuyến Quốc lộ 1A đi qua tỉnh này không tồn tại điểm đen TNGT (?). Với đoạn đi qua huyện Phú Lộc từng xảy ra nhiều vụ TNGT nghiêm trọng mà nguyên nhân chủ yếu do đường hẹp, nhiều khúc cua hiểm, đặc biệt tại đèo Phước Tượng và Phú Gia thì ông Lê Công Diễn, Phó Giám đốc Sở GTVT tỉnh Thừa Thiên - Huế, cho biết đã có quy hoạch mở rộng tuyến Quốc lộ 1A đi qua tỉnh này, dự án sẽ mở rộng đoạn từ Quảng Trị đến phía Bắc TP Huế và đoạn từ thị xã Hương Thủy đến ngã ba La Sơn của huyện Phú Lộc. Còn từ ngã ba La Sơn sẽ có dự án mở đường cao tốc Cam Lộ - Túy Loan và dự án hầm đường bộ qua đèo Phú Gia, Phước Tượng. “Nếu các dự án này được triển khai thì nguy cơ TNGT sẽ thấp hơn, không còn ùn tắc giao thông mỗi lần xảy ra TNGT ở đèo Phước Tượng và Phú Gia”- ông Diễn khẳng định.

Tại lễ khởi công công trình hầm đường bộ qua đèo Cả (tháng 11-2012), Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn cho rằng trên tuyến giao thông huyết mạch Quốc lộ 1A, đoạn qua đèo Cả có địa hình hiểm trở, nhiều cua gấp với bán kính cong nhỏ và độ dốc lớn nên gây nguy cơ mất an toàn giao thông cao. Việc đầu tư hầm đường bộ qua đèo Cả sẽ giảm thiểu TNGT.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Trả giá quá đắt cho dự án bauxite

Không thể nói là rủi ro nữa mà là tính hiệu quả của dự án bauxite đã không còn. Chia đều cho bình quân đầu người thì mỗi người dân Việt Nam gánh 10 USD cho dự án Tân Rai, chưa kể số vốn đầu tư cho Nhân Cơ

Tối 10-3, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng trả lời trên VTV1 về dự án bauxite Tây Nguyên với hàng loạt thông tin chứng minh bước đi đúng hướng và những triển vọng, không như sự lo ngại của nhiều người. Tuy nhiên, chính cựu thành viên của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) và chuyên gia kỳ cựu về điện phân nhôm cũng như khai thác bauxite đã có ý kiến phản biện.

Nhà máy Alumin Tân Rai. Ảnh: QUANG TÚ

Quá lạc quan

Nhìn nhận về khẳng định “thí điểm” tiêu tốn khoảng 1,5 tỉ USD cho dự án bauxite của ông Vũ Huy Hoàng, chưa kể tiền đầu tư đường, cảng…, TS Nguyễn Văn Ban, nguyên trưởng Ban Nhôm - Tổng Công ty Khoáng sản Việt Nam (Vimico, nay cũng thuộc Vinacomin),  cho biết từ năm 2009, ông đã cảnh báo Vinacomin về tính hiệu quả của 2 dự án Tân Rai và Nhân Cơ.

Cụ thể, tổng dự toán ban đầu được Vinacomin đưa ra là 628 triệu USD nhưng khi bắt tay thực hiện đã điều chỉnh thì Chủ tịch Vinacomin Đoàn Văn Kiển báo cáo Trung ương là 740 triệu USD, còn theo Ban Quản lý dự án Tân Rai thì tỉ giá quy đổi là 800 triệu USD; còn mới đây, Bộ Công Thương nói là tăng thêm trên 30% so với dự toán ban đầu, như vậy là trên 900 triệu USD.

“Với con số này không thể nói là rủi ro nữa mà là tính hiệu quả đã không còn hay có thể nói là sự thất bại của dự án bauxite. Chia đều cho bình quân đầu người thì mỗi người dân Việt Nam gánh 10 USD cho dự án bauxite Tân Rai, chưa kể số vốn đầu tư cho Nhân Cơ”  - ông Ban nói.

Về tuyên bố đưa Nhân Cơ vào vận hành vào năm 2014 của “tư lệnh” ngành công thương, ông Ban cho biết từ năm 2009, Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam đã phản đối không thực hiện vì lúc đó Tân Rai đã khởi công, còn Nhân Cơ chưa khởi công nhưng Bộ Công Thương và Vinacomin vẫn quyết tâm làm là một sai lầm, chỉ “thí điểm” Tân Rai đã là quá đủ. Việc ông Vũ Huy Hoàng “đổ lỗi” do suy thoái kinh tế thế giới thì từ năm 2009, nhiều chuyên gia đã cảnh báo cuộc khủng hoảng về tài chính, kinh tế thế giới là một nguy cơ và có khả năng tác động lâu dài. 

Mặt khác, theo ông Ban, trả lời mới đây của ông Nguyễn Mạnh Quân, Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng (Bộ Công Thương), về giá bán alumin trên 260 USD/tấn, giá thành là 333 USD/tấn thì lỗ và cho rằng do giá nhôm thế giới giảm. “Việc đổ lỗi do giá nhôm thế giới giảm là không đầy đủ và chính xác vì giá thành alumin mà Vinacomin tính toán đưa ra từ năm 2009 vào khoảng 244 USD/tấn và giá bán 362 USD/tấn tại thời điểm đó là quá lạc quan. Đáng tiếc, những cảnh báo đã không được lắng nghe và đến nay phải trả giá” - ông Ban cho biết.

Tiếp tục phân tích về “thời điểm kinh tế khó khăn rồi sẽ qua”, ông Ban nói thời điểm này chưa nhìn thấy đâu, một dự án kinh tế phải có tỉ lệ phần trăm giành phần thắng cao chứ không phải thấy toàn rủi ro, mạo hiểm, nhất là dự án khổng lồ như bauxite. 

Ngay sau khi có trả lời của ông Vũ Huy Hoàng trên VTV1, ngày 11-3, TS Nguyễn Thành Sơn, Giám đốc Ban Quản lý các dự án than đồng bằng sông Hồng thuộc Vinacomin, đã có thư ngỏ gửi vị “tư lệnh” ngành Công Thương.

Trong thư, ông Sơn nói thẳng: “Dự án bauxite - nhôm, Bộ Công Thương và Vinacomin đã mắc nhiều sai lầm. Có thể Vinacomin đã bổ sung vào nợ công của Việt Nam hơn 1,2 tỉ USD. Và nếu làm nốt Nhân Cơ thì nợ công sẽ tăng thêm gần 2 tỉ USD. Để trả nợ cho 2 dự án “thí điểm”, gần 140.000 lao động của Vinacomin sẽ phải làm việc cật lực 20 năm may ra mới xong. Dự án Tân Rai mới chạy được 30%-40% công suất thiết kế mà đã khẳng định sản xuất thử thành công sản phẩm alumin là dựa vào đâu?”.

Đại diện Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam trình bày với đoàn công tác của Ủy ban Khoa học - Công nghệ - Môi trường
của Quốc hội khi đoàn giám sát 2 dự án bauxite vào năm 2010. Ảnh: THU SƯƠNG

Vòng luẩn quẩn               

Là chuyên gia sâu về điện phân nhôm, ông Ban bày tỏ sự nghi ngờ với viễn cảnh sản xuất nhôm mà Vinacomin vạch ra bởi nếu muốn điện phân nhôm là phải có nguồn điện lớn và giá điện phải rẻ vì chi phí về điện chiếm tỉ trọng lớn trong sản xuất nhôm. Trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, để có điện giá rẻ là rất khó. Đi thẳng vào triển vọng sản xuất nhôm, ông Sơn nói Việt Nam mơ đến công nghiệp nhôm cũng giống như mơ về giá điện 600 đồng/KWh; hằng năm phải chi hơn 1 tỉ USD để nhập nửa triệu tấn nhôm nhưng nếu Vinacomin tự làm ra được nửa triệu tấn nhôm như loại đang phải nhập thì sẽ tốn hơn 2,5 tỉ USD/năm.

Trong tình thế khó khăn hiện nay, ông Ban chia sẻ với Bộ Công Thương cũng như Vinacomin là cần phải để Tân Rai chạy đủ 100% công suất để có đánh giá chính xác nhất, đồng thời làm rõ hơn các vấn đề phát sinh để đưa ra giải pháp phù hợp. Về quãng đường 260 km từ Tân Rai về Gò Dầu sẽ dẫn đến giá thành alumin khó cạnh tranh, ông Ban cho rằng chỉ còn cách đưa nhà máy về sát biển và dùng đường ống vận chuyển quặng tinh xuống sản xuất.

Còn về “tấm áo” hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án bauxite, ông Sơn nói thẳng là đang có đề nghị xin Chính phủ giảm tiền đền bù, giảm phí môi trường, giảm thuế xuất khẩu... thì không hiểu cái gọi là “hiệu quả tổng hợp về kinh tế - xã hội” là cái gì?”. Vì thế, ông Sơn cho rằng bộ trưởng Bộ Công Thương cần yêu cầu Vinacomin công khai chi phí làm ra 1 tấn alumin ở Tân Rai. Ông Ban nghi ngờ sự minh bạch giá thành của Nhà máy Alumin Tân Rai và tổng mức đầu tư, chi phí sản xuất có thể còn lớn hơn mức được công bố, thậm chí là lỗ nhiều hơn.

Dự báo tài nguyên chỉ có 10-11 tỉ tấn bauxite PGS-TS Nguyễn Khắc Vinh, Chủ tịch Tổng hội Địa chất Việt Nam, cho biết trữ lượng tài nguyên được xác định sau khi tiến hành thăm dò như Guinea có khoảng 8 tỉ tấn bauxite, Úc đứng thứ hai với 7 tỉ tấn, còn Việt Nam theo các chuyên gia Mỹ, tối đa có khoảng 2,1 tỉ tấn. Việt Nam hiện mới dừng lại ở dự báo tài nguyên 10-11 tỉ tấn chứ không phải là trữ lượng. Việt Nam 5 năm tới chưa chắc tiến hành thăm dò xong trữ lượng bauxite mà cũng chẳng cần phải đưa ra con số hàng tỉ tấn, chỉ cần 200 triệu tấn là cũng khai thác mệt mỏi. Hiện bauxite cũng chỉ chủ yếu bán cho Trung Quốc với giá rẻ, còn nhu cầu thị trường khác rất nhỏ.

THẾ DŨNG